Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’dan zelzele bölgesi için acil ihtar: O aşılar derhal yapılmalı
Pazarcık ve Elbistan merkez üslü iki zelzelede, resmi sayılara nazaran yıkılan bina sayısı 6 bin 444, “yıkıldı” ihbarı gelen bina sayısı ise 11 bin 302 olarak açıklandı. Bilhassa Pazarcık sarsıntısının sabaha karşı 04.17’de olduğu düşünüldüğünde, kolay bir hesapla her binada ortalama 5 mesken, her konutta 4 kişi olduğu düşünüldüğünde bile enkaz altında on binlerce insanın olduğu ortaya çıkıyor.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Türkiye için iki büyük sarsıntıdan sonra en yüksek düzey olan 3’üncü düzey acil durum ilan etti. Örgüt, sarsıntıların sıhhat üzerindeki kısa vadeli ve ani tesiri kadar çok sayıda insanı uzun mühletle etkileyen sıhhat meselelerini tetikleme potansiyeli de olduğunu vurguladı.
Bugün zelzelenin üzerinden tam bir hafta geçti. Havanın soğuk olmasına karşın birkaç gündür birtakım bölgelerde ceset kokularının yükselmeye başladığı bildiriliyor. En çok lisana getirilen endişe ise bir salgının ortaya çıkması… DÜZGÜN Parti Önderi Meral Akşener, bilhassa çöplere işaret ederek, “Toplanamıyorsa kireç dökülmeli yoksa kemirgenler başlar. Biz bunu İzmit zelzelesinde yaşadık. Deneyimle konuşuyorum” dedi.
Bu kaygıyı hususun Türkiye’deki en kıymetli uzmanlarından Mehmet Ceyhan SÖZCÜ’ye anlattı.
Corona virüsü pandemisi sırasında Türkiye’nin en muteber bilim adamları ortasında yer alan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu başkanı… Eş vakitli olarak Enfeksiyon Hastalıkları Derneği ve Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Derneği başkanlıklarını da yürütüyor.
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’ın sarsıntı bölgesindeki 10 vilayette yaşanabilecek mümkün sıhhat sıkıntılarına ait çarpıcı tespitleri şöyle:
“CESETLERDEN DİREKT BİR HASTALIK BULAŞMAZ”
“Direkt enkaz altındaki cesetlerden bir hastalık bulaşması kelam konusu değil. Lakin orada bir sürü hayvanlar var, köpekler var… Cesetleri parçalayabilirler. Hasebiyle bu yollah rastgele bir mikrop, bakteri ortama saçılırsa bu etkileyebilir.. Havanın soğuk olması bunu geciktirir. Bu çok büyük bir tehlike değil.”
“KEMİRGENLER ORTAYA ÇIKACAK”
“Biz daha evvelki sarsıntılardan biliyoruz, Gölcük zelzelesinde gördük… Şimdi çıkmadılar ortaya fakat şu andan itibaren aç kalınca kemirgenler çıkacak ortaya… Sıçanlar, fareler… Bunlar insanları ısırabilir.
Depremlerde altyapı parçalandığı için bunlar çok sayıda ortaya çıkabilir. Kemirgen ısırmalarıyla çok sık karşılaşabiliriz.”
Tabi insanın aklına birinci kuduz geliyor. Türkiye’de kemirgenden kuduz riski yok. Lakin tabi bir kemirgen ısırdığı vakit önerdiğimiz aşikâr bir antibakteriyel tedavi var. Onu başlıyoruz lakin kuduz riski asıl başı boş köpeklerden doğacak.
Bunlar barınamadığı için kuytu bir yer bulursa, burada yarasa tarafından ısırılabilir. Kuduz olabilir. Bunların ısırmaları kuduz istikametinden risk oluşturacak.
Deprem bölgesinde bu olaylar olağan yerlere nazaran çok daha sık görülür. Onun için temas öncesi aşılama öneriyoruz lakin bırak temas öncesini temas sonrası aşılamada bile problem var.
Dolayısıyla ne yapıp edip kuduz aşısını temin etmeleri lazım. Yurtdışından ihaleye falan bakmadan bir an evvel ordaki insanlara yetecek kadar ölçüde, o bölgede kalan nüfusa bakıp, onların hepsi risk altında diye düşünsen bile… En azından bunların yüzde 20’si kadar bir kuduz aşısı temin edilmesi lazım.”
“EN KORKTUĞUMUZ ŞEY TETANOZ”
“İkincisi sarsıntıda en çok korktuğumuz şeylerden biri de tetanozdur. Zira bu yıkıntı altından çıkarılan yaralıların tamamına… Şayet bir halde 5 yıl içinde tetanoz aşısı olmadığı öğrenilebilirse çabucak çıkarılır çıkarılmaz yapılacak birinci işlerden biri tetanoz aşısı yapmak olmalı.”
“SAĞLIK BAKANLIĞI AŞI ÜRETİLEN TESİSİ MÜHÜRLEDİ”
“Fakat maalesef Türkiye’de birtakım dalavereler nedeniyle aşı üretilemiyor. Türkiye’de üretilen, evvel Türkiye’de üretiyoruz yerli, ulusal aşı diye övündükleri aşı üretim tesisini iki ay evvel Sıhhat Bakanlığı gitti mühürledi… burası uygun değil diye…”
“KEYMEN AŞIYI TÜRKİYE’YE GETİREMEDİ”
“Sinovac’ı getiren Keymen isimli firmaya bu işi verdiler… Hindistan’dan difteri tetanoz ve Hepatit B aşısı getirecekti. O da kelam verdiği tarihte getiremediği için şu anda Türkiye’de difteri tetanoz ve Hepatit B aşılarında çok önemli sorun var. Yani yok bu aşılar.
Şimdi burada tetanoz hadiseleri çıkmaya başlarsa, tetanoz da kuduz da çok yüksek oranda öldürücü… Tanıyı koyduğunda kurtarmak çok güç hastayı…”
“ÇADIRDA VE KAPALI ORTAMDA HER TÜRLÜ HASTALIK BİRBİRLERİNE BULAŞACAK”
“Öte yandan bir de o denli bir vakitte oldu ki deprem… Tam bu sene artan grip, covid, RSV üzere, teneffüs yolu enfeksiyonu yapan virüslerin çok arttığını ve insanların eski yıllara oranla çok daha yüksek oranda bu hastalıklara yakalandığını konuşurken oldu zelzele.
Şimdi ortam soğuk ve bu insanların farklı başka değil aileleri… Büyük çadırlarda, salonlarda, toplu halde tutuyoruz bu insanları. O beşerler teneffüs yoluyla her türlü hastalığı birbirlerine bulaştıracaklar.”
“BÖLGEDEKİ İNSANLARIN AŞI OLMASI LAZIM”
“Onun için bölgedeki insanların öncelikle grip aşısı olması lazım. Covid’in yayılmasını önlemek için de Covid aşısı eksik olanların aşılarının tamamlanması lazım.
Bunun planlamasını ordaki insanlara bırakmamak lazım. İsteyen gelsin aşı yapayım dersen kimse gitmez zira ordaki insanların canı yanıyor. Yakını enkaz altında. O insanın aşı düşünecek hali yok. Bunu Sıhhat Bakanlığı’nın düşünmesi lazım.”
“KURTARMA GRUPLARINA DERHAL TETANOZ AŞISI YAPILMALI”
“Öte yandan bölgedeki yardım gruplarının, sıhhat takımlarının, arama kurtarma takımlarının sıhhatinin korunması lazım. Zira onlar hastalandığı vakit bütün iş aksayacak. Hasebiyle takımların eksiklerinin tamamlanması lazım.
Kurtarma grubunda çalışanların hepsine acil tetanoz aşısı yapmak lazım. Benim bakanlıktan öğrendiğim kadarıyla bir yerden aşı bağışı bekliyorlar. Fakat şu anda aşı yok.
Kurtarma grupları yaralanıyorlar. Tetanozun en çok bulaştığı yerler, toprak, çimento ve bilhassa demir… Bunlarla ufak yaralanmalarda bile bulaşabilir.
Kurtarma takımının derhal aşılanması lazım.”
..
