AB, kritik ham hususlarda dışa bağımlılığı azaltmaya çalışıyor
AB Kurulu Lider Yardımcısı Valdis Dombrovskis ve AB Komitesi Üyesi Thierry Breton, Brüksel’de düzenledikleri basın toplantısında, yeni Kritik Ham Husus Yasası teklifini duyurdu.
Avrupa için yeşil ve dijital dönüşümün büyük kıymet taşıdığını vurgulayan Dombrovskis, “Geleceğin yeşil endüstrisinde önder olmak istiyoruz. Bunun gerçekleşmesi için kritik ham hususlara muhtaçlığımız var.” dedi.
Dombrovskis, Avrupa’nın kritik ham unsurlara gereksiniminin çok açık olduğunu vurgulayarak, kritik ham unsurlara olan global talebin gelecek 10 yılda birkaç kat artacağını bildirdi.
AB’nin hedeflediği rüzgar türbini üretim düzeyi için ender toprak elementlere olan talebin 2030’a kadar 6 kat artacağını, elektrikli arabaların bataryaları için gereken lityuma talebin de 12 kat yükseleceğini aktaran Dombrovskis, “Zengin kaynakları olan bir kıta değiliz. Muhtaçlığımız olan kritik ham unsurların sırf bir kısmı lokal olarak tedarik edilebilecek.” diye konuştu.
Dombrovskis, kritik ham hususların birçoklarında az sayıda ülkeye, kimilerinde ise tek bir ülkeye bağlı olduklarını belirterek, “Bu, geleceğin endüstrisini inşa etmenin istikrarlı yahut muteber bir yolu değil.” dedi.
“KRİTİK HAM UNSUR TEDARİKİNİ HEMEN ÇEŞİTLENDİRMEMİZ GEREKİR”
Kritik ham unsur tedarikini hemen çeşitlendirmeleri gerektiğini vurgulayan Dombrovskis, “Hedefimiz, 2030 yılına kadar kapasitemizin madencilik ve çıkarma için iç talebin en az yüzde 10’una, sürece ve arıtma için en az yüzde 40’ına ve geri dönüşüm için de en az yüzde 15’ine ulaşmasıdır.” değerlendirmesine bulundu.
Dombrovskis, yüzde 10 yerli kapasitenin, “halen yüzde 90 oranında AB dışından kaynak alınması” manası taşıdığına işaret ederek, “İhtiyacımızı karşılamak için gereken kaynaklara sahip değiliz.” dedi.
AB’nin ham husus tedariki için açık biçimde inanç ve karşılıklı yarar sağlayacak münasebetler kurması gerektiğini vurgulayan Dombrovskis, kaynak açısından güçlü pek çok ülkenin bu kritik unsurları geliştirecek ortaklar aradığını, AB’nin bu ülkelere yöneleceğini söyledi.
Dombrovskis, birebir vakitte global tedarik zincirini güçlendirmek için Kritik Ham Unsur Kulübü kurmayı teklif ettiklerini, burada güçlü kaynağı olan ülkeler ile büyük tüketimi olan ülkeleri buluşturacaklarını bildirdi.
KRİTİK HAM UNSUR YASASI
Yasayla ham hususlar “kritik” ve “stratejik” olmak üzere 2 farklı halde listelendi.
Stratejik ham hususlar listesinde Avrupa’nın yeşil ve dijital gayeleri, savunma ve uzay bölümleri için kıymetli olan teknolojilerde yer alan madenleri bulunurken, bor, kobalt, bakır, galyum, lityum, magnezyum, titanyum ve nikelin de ortalarında olduğu 16 eser bu listeye girdi.
Stratejik ham unsurlar listesindeki eserlerin gelecekte mümkün rekabet risklerine maruz kalabileceğine dikkati çekildi.
Ayrıca, bor, bakır, bizmut, taş kömürü, bakır ve nikelin de ortalarında olduğu 34 eser ise kritik ham hususlar listesinde yer aldı.
Yasa, stratejik ham unsur tedarik zincirinde lokal kapasitenin geliştirilmesi ve 2030 yılına kadar AB tedarikini çeşitlendirmek için net kriterler belirledi. Böylelikle AB, kritik ham hususlarda yıllık tüketimin en az yüzde 10’unu çıkaracak, en az yüzde 40’ını işleyecek ve en az yüzde 15’ini geri dönüştürecek.
Ayrıca, AB, rastgele bir stratejik ham unsurda tüketimin yüzde 65’inden fazlasını tek bir üçüncü ülkeden sağlamayacak.
Bu çerçevede AB, çok yüksek bağımlılığı olan dış ülkelerden tedariki diğer ülkelerle çeşitlendirmeye çalışacak. (AA)
