Bu yıl hiç keyfimiz yoktu yapmadık ama… Sahi1 Nisan’da neden şaka yapılıyor?
1 Nisan şakasının kültür tarihçilerine sunduğu bilmece, ona ayrıntılı göndermelerin (ve merakın) ancak on sekizinci yüzyılda ortaya çıkmaya başlamasıdır. Ancak o zamanlar, gelenek tüm kuzey Avrupa’da zaten iyi bir şekilde yerleşmişti ve çok eski bir tarih olarak kabul ediliyordu. Gelenek, yazılı kayıtlarda daha fazla yoruma yol açmadan bu kadar çok farklı Avrupa kültürü tarafından nasıl benimsendiği ise günümüzde hala merak konusu olmaya devam ediyor.
Habertürk’te yer alan habere göre, 1 Nisan Şakası Günü’ne yapılan atıflar 1500’lerin başlarında bulunabilir. Bununla birlikte, bu ilk referanslar seyrekti ve belirsizdi. On altıncı yüzyılın sonlarında ve on yedinci yüzyılın başlarında yazan Shakespeare, Charles Dickens Jr.’ın dediği gibi, “genel olarak aptallardan zevk alan” bir yazar olmasına rağmen, 1 Nisan Şakası Günü’nden hiç bahsetmedi.
Geleneğin nasıl başladığına dair birçok teori öne sürüldü. Ne yazık ki hiçbiri çok da ilgi çekici değil. Bu nedenle, “1 Nisan şakası yapma geleneğinin” kökeni, 1708’de olduğu kadar gizemli olmaya devam ediyor.
1 Nisan şakasının kökeni hakkındaki en popüler teori, on altıncı yüzyılın Fransız takvim reformunu içeriyor. Teori ise şöyle: 1564’te Fransa Kralı IX. Charles, takviminde reform yaparak yılın başlangıcını Mart ayının sonundan 1 Ocak’a kaydırdı.
Daha önce Avrupa’da yaygın olan yıl başlangıcı 25 Mart’tı. O zamandaki iletişim şartlarıyla Charles’in bu kararı fazla yayılmadı. Duyanlar ise protesto amaçlı eski adetlerini devam ettirdiler. 1 Nisan’da partiler düzenlediler. Diğerleri ise onları Nisan aptalları olarak nitelendirdiler.
25 Mart ile 1 Nisan arasına denk gelen hafta boyunca yeni yılda onlara şakalar yapıldı. Şakacılar gizlice kağıt balıkları sırtlarına yapıştırırdı. Bu şakanın kurbanlarına Poisson d’Avril veya Nisan Balığı adı verildi ve bu gelenek, bugüne kadar 1 Nisan şakası için Fransızca terim olmaya devam ediyor. Böylece gelenek doğdu.
Takvim değişikliği hipotezi, yüzeyde, 1 Nisan şakasının kökeni için mantıklı bir açıklama gibi görünüyor. Bununla birlikte, takvim reformunun tarihini daha ayrıntılı olarak incelersek, hipotez daha az makul hale gelir.
Fransa Kralı IX. Charles, yılbaşını 1 Nisan’dan 1 Ocak’a aldırınca 1 Nisan’ı yılın ilk günü olarak kabul etmeye devam edenlerle alay etmek amacı ile yapılan şakalar, bir süre sonra gelenek haline gelir. 1 Nisan’ı yılbaşı kabul edenlere ise Nisan Balığı denmeye başlanır.
1 Nisan’a “aptallar günü” adını verdikleri bu günde herkese sürpriz hediyeler verdiler, gerçek olmayan haberler ürettiler. Yıllar sonra Ocak ayının yılın ilk ayı olmasına alışılınca, Fransızlar 1 Nisan gününü kültürlerinin bir parçası görerek devam ettirdiler. Oradan da bütün dünyaya bir şaka günü olarak yayıldı.
