Varikosel nedir? Tedavisi var mıdır?

Erkeklerde testislerin (yumurtalar) kirli kanını toplardamarlar götürür. Kalbe dönen bu toplardamarlarda oluşan bir çeşit varisleşme (genişleme ve uzama) sonucu varikosel gelişir. Varikosel, toplardamarların içerisinde yer alan kapakçıkların yetersizliğinden kaynaklanır.
Erkeklerde kısırlığın başlıca sebebi olan varikosel, yüzde 90 oranında sol testiste görülür. Toplum genelinde görülme sıklığı yüzde 15-25 olup daha çok 20-35 yaşlarında rastlanır. Varikosel, erkeklerde cinsel performansı etkilemez.
Testislerden gelen kirli kanın içinde yüksek oranda toksik metabolitler vardır. Testis fonksiyonu için belirli bir ısı gereklidir. Varikoselli hastalarda toplardamarlarda biriken kirli kandan dolayı ısı yükselir, bu da sperm yapımını bozar. Hastalık ayrıca testislerin küçülmesine yani atrofiye uğramasına sebep olabilir.
Her varikoselli hasta kısır olacak diye kesin bir tanı olmamakla birlikte hastaların yaklaşık yüzde 70’inde sperm yapımı bozulmuştur. Çoğunlukla sperm sayısında azalma, yapısal bozukluklar ve sperm hareketlerinde azalmalar görülür.
Hastaların çoğu düzenli ilişkiye girdiği halde çocuk olmaması şikayetiyle kliniğe başvurur. Varikosel ayrıca testislerde ağrı ve şişlik de yapabilir.
Üroloji Uzmanı tarafından elle muayenenin ardından tespit edilen varikosel, renkli dopler sonografi ile de teşhs edilebilmektedir. Teşhisi konulan hastaya sperm tahlili yapıldıktan sonra ameliyata karar verilir. Ancak sperm tahlili normal ise ameliyat şart değildir.
Varikosel ameliyatı mikroskopik olarak yapılır. Operasyon kasıktan uygulanır, yaklaşık 30 dakika sürer. Hasta aynı gün taburcu olabilir. Ameliyattan sonra sperm değerlerinde %50-60 oranında düzelme beklenir. Sperm tahlili ameliyattan 3 ay sonra yapılmalıdır. Varikosele bağlı kısırlığı olan hastalarda başarılı ameliyata rağmen bile gebelik şansı %40- 60 oranındadır. Ameliyattan sonrada hastalarda cinsel performansta azalma veya artma beklenmez.