Kulak önündeki şişliklere dikkat!
Tükürük bezi tümörleri ender oldukları için teşhiste gecikmeler yaşanabiliyor. 40’a yakın çeşidi olan bu tümörlerin erken teşhisinin kıymetine dikkat çeken Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. İtimat Güvenç, bu hususta bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı:
Güven Güvenç
Boyunda şişliklere de yol açabilir
Tükürük bezi tümörleri az oldukları için gözden kaçabilmekte ve tedavide gecikmeler yaşanabilmektedir. Bedenimizde parotis olarak isimlendirilen kulak önü tükürük bezi, çene altı tükürük bezi ve lisan altı tükürük bezi olarak isimlendirilen ana tükürük bezlerimiz ve ağız boşluğundan gırtlağa kadar yüzlerce minör tükürük bezimiz vardır. Tükürük bezi tümörleri en sık parotisten, daha az oranda da çene altı tükürük bezi ve başka tükürük bezlerinden kaynaklanır. Parotisteki tümörlerin yüzde seksen kadarı uygun huyludur. Kulak önünde çoklukla ağrısız ve giderek büyüyen bir şişlik olarak ortaya çıkar. Habis tümörlerde ise kelam konusu şişliğe tümörün lenflere yayılmasından kaynaklı uzunluğundaki şişlikler de eşlik edebilir.
Sebepleri nelerdir?
Tükürük bezi tümörlerinin oluşumunda radyasyona maruz kalma, genetik yatkınlık ve sigara kullanımı üzere faktörler rol oynar. Lakin çok çeşitliliği olan bu tümörlerin ortaya çıkmasında altta yatan sebep her vakit tespit edilememektedir.
Teşhisi kolay mıdır?
Muayene, ultrason ve MR üzere görüntüleme teknikleri yapıldıktan sonra ince iğne aspirasyon biyopsisi uygulanarak ön teşhis konur. 40’a yakın çeşidi olan tükürük bezi tümörlerinde ince iğne aspirasyon biyopsisinin bazen aldatıcı olabileceği ve kesin teşhisin ameliyatla çıkarılan kesimin incelenmesiyle konulabileceği akılda tutulmalıdır.
Kansere dönüşür mü?
Tükürük bezlerinin en sık rastlanan düzgün huylu tümörü olan ‘pleomorfik adenom’ ameliyatla çıkarılmadığı takdirde yıllar geçtikçe kansere dönüşme potansiyeline sahiptir. Bu sebeple erken teşhis değerlidir. Tedavide düzgün huylu tümörlerde cerrahi kâfi iken, makûs huylu olanlarda ışın tedavisi ve kemoterapi de kullanılabilmektedir.
Korkulan komplikasyon: Yüz felci
Parotisin içinden yüz sonu geçmektedir. Çene altı tükürük bezi ise dudak kenarına giden yüz sonu ile yakın komşuluk ilgisi içindedir. Bu da yüz felci mümkünlüğü nedeniyle bu tümörlerin cerrahisini düşünceli hale getirmektedir.
Cerrahide tecrübe önemli
Tükürük bezi tümörü olan hastalar vakit zaman bilhassa yüz felci olma korkusu nedeniyle ameliyata aralıklı olabilmekte, bu da tümörlerinin ilerlemesine yol açabilir. Ameliyatta yüz sonunu esirgeyici usuller uygulanır. Lakin başarıdaki en değerli faktör cerrahın anatomi bilgisi ve tecrübesidir. Unutulmamalıdır ki bilhassa âlâ huylu tümörlerin cerrahisinde tecrübeli ellerde kalıcı yüz felci riski hayli düşüktür.
