Van Gölü’ndaki Dikkuyruk Kuşlarını, Kimse Yemesin Diye Jandarma Koruyor

VAN’da, Erçek Gölü yakınlarındaki sazlıkta yaşayan ve nesli koruma altında olan dikkuyruk kuşlarını, jandarma ekipleri koruyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Adızel, havzada daha önce sadece 15-20 çift olan dikkuyruk kuşlarının sayısının, yapılan sıkı koruma sayesinde geçen yıl itibarıyla yaklaşık 50 çifte ulaştığını söyledi.

Türkiye’deki yaklaşık 513 kuş türünden 240’nın görülebildiği Van Gölü Havzası’nda, yaban hayatının korunabilmesi için yapılan çalışmalar sürüyor. Havzanın önemli göllerinden Erçek Gölü de her yıl binlerce kuşa ev sahipliği yapıyor. Havzanın en nadide kuşlarından olan dikkuyruklar da yine bu alanda yaşıyor. Nesli tükenme tehlikesi altında olan ve önceki yıllara oranla sayıları artan dikkuyruk kuşlarını, İl Jandarma Komutanlığı ekipleri 7 gün 24 saat devriye gezerek koruyor. Bu koruma çalışmaları sayesinde de dikkuyruklar bulundukları sazlık alanda güven içerisinde yaşamlarını sürdürüyor.

Havzadaki kuş türleri ile ilgili çalışma yürüten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Adızel, daha önce sayıları sadece 15-20 çift olan dikkuyrukların sayısının alınan güvenlik ve koruma önlemlerinin ardından geçen yıl itibarıyla yaklaşık 50 çifte ulaştığını belirtti. Bu yıl dikkuyruklarla ilgili yeni bir sayım yapacaklarını söyleyen Prof. Dr Adızel, “Van Gölü Havzası, Türkiye’nin çok önemli bir sulak alanı potansiyeline sahiptir. Özellikle su kuşları varlığı bakımından, Van Gölü Havzası çok önemli bir durak noktasıdır. Ayrıca karasal kuşlar açısından bölgenin sahip olduğu dağlık ve ovalık alanlar da çok ciddi barınma potansiyeli sağlıyor” dedi.

‘DİKKUYRUKLAR, DÜNYADA DAR BİR BÖLGEDE YAŞIYOR’Dikkuyrukların, dünyadaki potansiyeline bakıldığında dar bir bölgede yaşayan canlılar olduğunu ifade eden Prof. Dr. Adızel, “Ülkemizde de özellikle Burdur Gölü’nde kışı geçirmek üzere toplanırlar. Mevcut rakamlara göre sayıları her yıl azalsa da toplam nüfus ortalama 10-15 bin birey arasındadır. Dikkuyruk, dünya çapında nesli tehlike altında olan, tehlike derecesi çok yüksek olan türlerden bir tanesidir. Kışın Burdur Gölü’nde toplanıyorlar. Burdur Gölü, bunlar için çok önemli bir toplanma, kışlama alanı ve baharın gelmesiyle birlikte Anadolu’nun çeşitli sulak alanlarına yayılırlar.

Özellikle Van Gölü Havzası ve havza içerisindeki Erçek Gölü bu türün ürediği önemli bir alandır. Dünya genelindeki sayıları maalesef azalıyor. Ülkemizde de çok farklı değil. Ancak son yıllarda alınan tedbirler sayesinde dikkuyruk popülasyonun arttığını görüyoruz. Bu da çok sevindirici bir durum. Popülasyonun ülkemizde arttığı noktalardan bir tanesi de Erçek Gölü havzasıdır. Erçek Gölü’nde, bizim yaptığımız ilk araştırmada dikkuyruklar tek tek görülüyordu. Sonra yavaş yavaş bunun farkındalığını oluşturmaya çalıştık. Üniversite olarak bununla ilgili kalabalık bir ekiple çalışma yürütüyoruz.

Bu konuda gerek yetkililerin gerekse halkın bilgisinin artması neticesinde koruma tedbirleri alındı. Son olarak Erçek Gölü koruma altına alındı. Bununla birlikte hem oradaki kuşların hem de dikkuyrukların sayısı arttı. Çift sayıları ilk başka 10-15’lere çıktı. En son geçen yıl yaptığımız çalışmada ise sayının 50 çifte kadar çıktığını gördük. Bu yıl herhangi bir çalışma yapmadık, ama bu sayının daha da arttığını gözlemliyoruz. Bu da çok sevindirici bir durum. Hatta kışın son vakitlerine kadar bazen dikkuyrukların burada kaldıklarını, hava durumuna göre bazen de gitmediklerini biliyoruz” diye konuştu.

‘DİKKUYRUKLARIN BİYO TURİZMİNE KATKISI BÜYÜK’Dikkuyrukların biyo turizmine önemli katkı sağladığını da kaydeden Adızel, “Avcılar bu bölgede yaban ördeklerini avlamak istiyorlar, en çok da dikkuyrukları. Dikkuyruklar, dünyada nesli tehlike altında olan bir kuş türü. Yakın bir gelecekte kelaynak kuşlarıyla aynı duruma gelecek olan bir türdür. Dolayısıyla mutlaka havzadaki ve bölgedeki avcıların bu konuda eğitilmesi ve dikkuyruğun resimlerinin, görüntülerinin bunlara dağıtılması ve vurulmamasını sağlamamız gerekiyor.

Bu kuşlar ilgi çekici. İnsanlar, kuşları izlemek için dünyanın bu ucuna kadar geliyorlar. Artık biyo turizmi, yani kış turizmi dünyada önemli bir gelir kapısı haline geldi. Van Gölü’nde de Erçek Gölü’nde de bu potansiyelimiz mevcut. Bu havzada yaşayan dikkuyrukların biyo turizme katkısı büyüktür. Bunu değerlendirmemiz gerekir” dedi.

‘TARLAYI DİKKUYRUKLARIN YAŞAM ALANI YAPTIK’

Havzadaki kuş türü ve popülasyonu bilim insanlarının yanı sıra doğaseverlerin de dikkatini çekiyor ve her yıl yüzlerce doğasever bölgeye gelerek gözlem yapma imkanı buluyor. Baklatepe Muhalle Muhtarı Naci İşkol, nesli koruma altında olan dikkuyrukların üreme yerlerinin mahallelerindeki sazlık olduğunu belirterek, “Burayı yıllar önce tarla olarak kullanıyorduk. 20 dönümdü. Dikkuyruklar geldiğinde, biz buraya onların üreme yeri olarak belirledik ve 30 yıla yakındır burada yaşıyorlar. Mahalle sakinleri olarak burayı gözümüz gibi koruyoruz. Jandarma ekipleri de sürekli devriye geziyor. Jandarmamıza çok teşekkür ediyoruz. Onların aldığı bu koruma tedbirleri sayesinde dikkuyrukların sayıları gittikçe artıyor. Bu da bizi sevindiriyor. Dikkuyruklar doğanın bir parçasıdır. Bunu korumak da hepimizin görevi” diye konuştu.