Kolajen Nedir? Ne İşe Yarar? Kolajen Takviyesi Zararlı Mı?

Kolajen, vücut proteininin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan ve ciltte, tendonlarda, kaslarda, kemiklerde ve bağ dokularında bulunarak güç ve esneklik sağlayan bir protein türüdür. Eklem sağlığından cildin esnekliği ve dayanıklılığına kadar pek çok önemli rolü vardır ve insan vücudunda en yaygın bulunan proteindir.

Kolajen, cildimizin büyük bir bölümünü ve vücut proteininin üçte birini oluşturarak kemiklerde, kaslarda ve kanda bulunur. Ne yazık ki, yaşlandıkça var olan kolajen parçalanır ve vücudun yeni kolajen üretimi zorlaşır. Bu nedenle, birçok insan belirli bir yaşın üzerinde kolajen takviyelerine başlamaktadır.

Kolajen, 28 farklı tipi bulunan bir protein çeşididir. Kolajenin kullanım yeri, moleküllerin nasıl bir araya geldiği ve eklenen hücre bileşenlerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. İşte en bilinen 5 kolajen tipi ve sağladıkları faydalar:

• Tip I: Vücuttaki kolajenin yaklaşık %90’ını oluşturur ve cilt, kemikler, tendonlar ve bağlarda yapısal destek sağlar.
• Tip II: Bu tip kolajen, elastik kıkırdaklarda eklem desteği sağlar.
• Tip III: Atardamarlar, kaslar ve organlar gibi bölgelerde bulunur.
• Tip IV: Cilt katmanlarında önemli bir rol oynar.
• Tip V: Gözlerde korneada, ciltte, saçta ve plasenta dokusunda bulunur.

Her bir kolajen tipi, vücutta farklı bölgelerde ve dokularda önemli işlevlere sahiptir.

KOLAJEN FAYDALARI NELERDİR?

Cilde sıkı bir görüntü, dayanıklılık ve esneklik kazandıran kolajen, vücudun pek çok kritik parçasını oluşturur ve ana rolü olarak yapı, güç ve destek sağlar. Cilt nemini korumak ve osteoartrit (kireçlenme) ağrısını hafifletmek için kolajenden faydalanılır. Bunun yanında kan basıncını ve kan şekeri seviyelerini düşürme gibi durumlara da etki eder. Kolajen faydaları şu şekilde açıklanabilir:

• Kolajen yaşlandıkça kemiklerde oluşabilen kırılganlığı azaltarak, güçlendirir
• Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur
• Kan damarları ve lenf düğümleri oluşturmaya yardımcı olup, bağışıklık sistemini destekler.
• Ölü cilt hücrelerinin değiştirilmesinde rol oynar
• Cilt hidrasyonu ve elastikiyeti sağlayarak, güç ve esneklik kazandırır
• Eklem ağrılarını hafifletir
• Kemik kaybını önleyip, kas kütlesini arttırır
• Kırışıklıkları azaltmaya yardımcıdır
• Saç derisine iyi gelir ve saçları güçlendirir
• Tırnakların daha az kırılmasında etkilidir
• Kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olur

KOLAJEN İÇEREN BESİNLER

Vücutta doğal olarak cilt, tırnak, saç, kıkırdak ve kas dokularında bulunan kolajeni besinler aracılığıyla doğal yollarla almak mümkündür. Özellikle kırmızı renkli besinler, içerdikleri antioksidanlar sayesinde kolajen üretimini artırıcı etkiye sahiptir. İşte kolajen içeren bazı besinler:

• Tavuk, hindi, dana eti gibi hayvansal proteinden zengin et ürünleri,
• Sardalya, somon, uskumru gibi soğuk su balıkları,
• Kolajen üretimine yardımcı olan ve amino asit içeren yumurta,
• Yoğurt, süzme peynir, lor peyniri, süt ve süt ürünleri,
• Portakal, greyfurt, mandalina ve limon gibi narenciye meyveleri,
• Çilek, böğürtlen, ahududu ve yaban mersini gibi kırmızı meyveler,
• Ispanak, pazı, lahana, brokoli ve kara lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler,
• Badem, ceviz, soğan, biber, fasulye ve bezelye gibi biotin içeren besinler, doku oluşumunu destekler.

KOLAJENİN AZALMASINA NEDEN OLAN ŞEYLER

Günlük hayatta uygulanan bazı alışkanlıklar, vücutta kolajen hasarına neden olabilir. Ayrıca yaşlanma süreciyle birlikte kolajen kaybı yaşanır ve bu durum ciltte kırışıklık, kuruluk, selülit ve eklem rahatsızlıklarına yol açabilir. Sağlıksız beslenme, stres, C vitamini eksikliği gibi faktörlerin yanı sıra vücutta kolajen düzeyini azaltan diğer sebepler şunlardır:

• Sigara kullanımı, vücutta kolajen üretimini azaltır ve cildin yüzeyindeki kan damarlarını daraltarak elastikiyet kaybına yol açar.
• Aşırı şeker tüketimi, proteinlere zarar vererek kolajenin kuru ve kırılgan olmasına neden olabilir.
• Uzun süre güneş ışığına maruz kalmak, kolajen üretimini azaltır ve ciltte kırışıklıkların oluşmasına katkıda bulunabilir.

KOLAJEN TAKVİYESİ ZARARLI MI?

Sindirim sisteminin görevlerinden biri de alınan proteinleri parçalayıp amino asit olarak kan dolaşımına katılmasını sağlamak olduğundan sindirim sistemine giren bu kolajen de aminoasitlere parçalanır ve kan dolaşımına katılır. Yani kısacası, sindirim sistemine girdikten sonra kolajen kolajen olarak kalmaz. Bu nedenle ağızdan gıda takviyesi olarak alınan kolajenin kan dolaşımına aynen kolajen olarak katılacağı ve vücuttaki dokularda ve cildinizde aynen kolajen olarak kullanılacağının bir geçerliliği ve garantisi yoktur.

Çok sayıda bilimsel yayın kolajen takviyelerinin bir zararı olmadığını vurguluyor. Ancak, kolajeni oluşturan aminoasitlerin sağlıklı, doğal bir diyet ve beslenme yolu ile alınmasının çok daha mantıklı ve çok daha ucuz bir yol olduğunu düşünen görüşler de hakim. Yani, kolajen takviyeleri, çok az bilimsel kanıta dayanan güncel bir trend gibi görünüyor. Ancak, kolajen takviyesi almanın bilinen hiçbir zararı yok.