Her üç insandan birinin YILAN korkusu var…Neden bu kadar korkuyoruz?

Ankete katılan Amerikalıların çoğunda korku uyandıran diğer şeyler arasında yükseklik, örümcekler, topluluk önünde konuşma, hastalık ve kalabalık alanlar yer alıyor. En az korkulan şeyler arasında açık alanlar, ayaklar, pislik, kediler, parlak ışıklar ve hayvanlar vardı. Listelenmeyen diğer korkular hakkında açık uçlu bir soru sorulduğunda, bazıları kemirgenler, köpekbalıkları, köprüler, silahlar ve ölümden bahsetti.

Amerikalıların neden korktuklarını sormanın yanı sıra , seçtikleri her bir korku türünden ne kadar korktukları da soruldu . Yılanlar da bu listenin başında yer alıyor: Yılanlardan korkan insanlar genellikle onlardan çok korkuyor,sonucu çıktı.

Yılan korkusu, sürüngen korkusu olan herpetofobinin en yaygın görülen alt kategorilerinden biridir ve yılanlardan korkma anlamına gelmektedir. Bazı araştırmacılar, sürüngenlerle ve özellikle yılanlarla ilgili fobilerin, atalar tarafından hayatta kalma mekanizması olarak geliştirilen evrimsel olabileceğine inanmaktadır. Bununla birlikte bu teori, yılan fobilerinin nispeten neden yaygın olduğunu açıklanamaz iken, kaplanlar gibi yırtıcı hayvanların korkuları nadir yaşanmaktadır. Bazı araştırmalar, yılanlara yakından dikkat etme eğilimi evrimsel olabilirken, gerçek korkunun doğuştan ziyade daha sonları öğrenildiğini göstermektedir. Genellikle yılanlar tehdit edici veya tehlikeli olarak tasvir edildiğinden, yılan korkusu doğal tepkime olarak kabul edilmektedir. 2013 yılında yapılan bir çalışmaya göre hatta beynin evrimsel olarak yılan benzeri formlarından korkacak şekilde şartlandırıldığını keşfetmişlerdir.

Yılanlar kesinlikle insanlar için en cana yakın hayvanlar değillerdir fakat çoğu kişi genel yılan korkusuyla başa çıkabilmektedir. Bununla birlikte, ophidiofobik olanlar, bu ürpertici sürüngenlere karşı normal korkudan farklı olarak, yoğun ve sürekli yılan korkusuna sahiptirler. Sadece bir yılanı düşünmek veya yılan resmini görmek bile Ofidiofobisi olan kişide panik atağını tetikleyebilmektedir. Ofidiofobi, Yunanca yılan anlamına gelen ophis kelimesinden gelmektedir. Bir karşılaşma veya yılanlarla karşılaşma beklentisiyle kışkırtılan kalıcı ve aşırı korku ile ifade edilmektedir.

Ne Kadar Yaygındır?

Ofidiofobi, dünyada mevcut olan en yaygın ikinci fobi türüdür. Araştırmalar dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unun Ofidiofobiye sahip olduğunu göstermektedir. Yaş, cinsiyet veya diğer kişisel özelliklerinden bağımsız olarak herkesin başına gelebilmektedir. Bununla birlikte, kişi çocuklukta yılanları içeren korkunç bir durum yaşadıysa, ofidiofobi geliştirme olasılığı daha yüksektir. Oftaliofobisi olan çoğu kişi, yılanların evde beslenmesi popüler olmadığı için çok fazla rahatsızlık vermemektedir. Ancak, birisi orman ve yakınında yaşıyorsa, bu ciddi bir sorun olabilmektedir.

Belirtileri

Yılan korkusu teşhis etmek zor olmaktadır, çünkü semptomlar kişiler arasında büyük ölçüde değişiklik göstermektedir. Kişi de hafif ofiyodiofobi varsa, sadece büyük veya zehirli yılanlarla ya da fobi daha şiddetli ise, daha küçük yılanlarla karşılaşmaktan korkmaktadır. Fobisi olan kişiler yılanların olduğu fotoğraflara veya videolara bile bakamamaktadırlar. Kişi küçük kertenkelelerden altı metrelik Komodo ejderhalarına kadar kertenkelelerden de korkuyorsa, bu herpetofobi olarak adlandırılmaktadır. Kişi de yılanlardan derin bir korkusu varsa, yanına geldiğinde, düşündüğünde veya yılan içeren ortamlarla meşgul olduğunda bir ya da daha fazla semptom yaşayabilme olasılığı yüksektir. Bundan dolayı reaksiyonlardan bir veya daha fazlasına sahip olabilmektedir ve bunlar aşağıdaki gibidir:

• Yılanla veya resmiyle karşılaşıldığında çığlık atma ve ağlama

• Hayvanat bahçesi gibi yılanların görülebileceği yerlerden tamamen kaçma

• Yılanlarla ilişkili herhangi bir şeyle karşılaşıldığında panik atak yaşama

• Yılan bulma korkusu nedeniyle göllerde yürüyüş, kamp veya yüzme gibi aktivitelerden tamamen kaçma

• Özellikle ellerde terleme, titreme, ağız kuruluğu, uzuvlarda uyuşma, nefes almada zorluk, baş dönmesi, bayılma, kalp atışının hızlanması, göğüs ağrısı, karın huzursuzluğu ve kas gerginliği gibi fiziksel belirtiler

• Yılanla gerçek karşılaşma beklentisiyle üretilen yoğun ve kalıcı korku, ayrıca bir yılan düşüncesi veya resmi bile korkuyu tetiklemektedir

Ayrıca bu belirtiler, yılana fiziksel olarak yaklaştıkça veya bir yılan resmiyle etkileşime girdiğinde daha da kötüleşmektedir.

Nedenleri

Ofidiofobi gizli bir korku olabilmektedir ve kişi zamanla, doğrudan yılanlarla ilişkili olmayan şeylerden korkmaya başlayabilmektedir. Ayrıca diğer sürüngenlerden ikincil bir korku da geliştirebilmektedir. Diğer belirli fobiler gibi, yılan korkusu da çeşitli nedenlerden kaynaklanmaktadır. Aslında, her biri diğerinin üzerine katmanlı, gizli (gelişmemiş) bir korku alan ve kaygı uyandıran bir şeye dönüştüren birden fazla faktör olmaktadır. Ofidiyofobinin bazı nedenleri bulunmaktadır ve bu nedenler aşağıdaki gibidir:

• Olumsuz deneyim yaşamak: Özellikle genç yaşta yılanlarla ilgili travmatik deneyim yaşamak, bu uzun vadeli bir fobiye dönüştürmektedir. Bu ısırılma, yılanlar içinde sıkışıp kalma ya da çaresiz hissedildiği korkutucu bir ortamda olmayı içermektedir.

• Öğrenilmiş davranışlar: Kişi eğer bir ebeveynin ya da yılanların çevresinde tepki gösteren bir akraba görerek büyüdüyse, yılanların korkulması gereken bir sebep olduğunu öğrenmiş olabilmektedir. Bu, ofidiofobi de dahil olmak üzere birçok spesifik fobi için geçerli bir nedendir.

• Olumsuz deneyimler hakkında bilgi edinmek: Birinin yılanla korkutucu bir deneyim tanımladığını duymak tetikleyici olabilmektedir. Korku, aslında onu deneyimlemenin anısına karşın acıya veya rahatsızlığa neden olan bir şeyin beklentisinden kaynaklanmaktadır.