Lütfullah Kayalar, Turgut Özal’ın başbakanlığı periyodunda siyasete atıldı. Memleketi Yozgat bir tarım kenti olduğu için Kayalar’ı da Tarım ve Köy İşleri Bakanı, daha sonra Maliye Bakanı yaptı. Kayalar iki bakanlığın da hakkını verdi, ismi hiçbir aksiliğe karışmadı. Son seçimde UYGUN Parti’den Yozgat Milletvekili seçildi. Çiftçinin meselelerini yerinde dinliyor, bunlara tahlil bulunması için soru önergeleri veriyor.
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından yapılan alımlarda kota ve randevu sisteminde yaşanan sıkıntıları çiftçilerle ofise giderek yerinde öğrenen Kayalar, “Alımlarda yaşanılan gecikmeler ödemelerin de gecikmesine neden olacak. Genel olarak çiftçi tarım kredi ve Ziraat Bankası’na olan ödemelerini vaktinde yapamaz ve bir defa daha mağduriyet yaşatılır” diyor.
RANDEVU KONUSU ÖNEMLİ
Alımlarda yaşanan gecikmeler, üreticinin eserini tüccara satmalarına neden oluyor. Yozgat’ta çiftçilerle, Ziraat Odası yöneticileri ve zahirecilerle bir ortaya gelen Lütfullah Kayalar, TMO’nun eser alımı için Ağustos ayının birinci haftasına randevu verdiğini öğrendi. Kayalar, SÖZCÜ’ye şunları söyledi:
“TMO tarafından yapılan alımlarda yaşanılan gecikmeler, ödemelerin de gecikmesine neden olacak. Yeni teknoloji olarak istenildiği her yerden çiftçimiz dijital olarak randevu alabiliyor. Bu hoş bir şey. Lakin randevu günleri ile ilgili çok büyük kasvet var. Randevular ileri tarihler için veriliyor. Ödemelerde randevudaki teslimden tahminen bir ay sonra olacak yahut bu civarda bir mühlet sonra olacak, bu da bilinmiyor. Aşağı üst 50 güne yaklaşan çiftçinin eseri verme ve eser bedellerini tahsil edebilme konusunda bir vade ortaya çıkıyor. Bu kısa bir müddet değil. Randevu konusunun bir an evvel halledilmesi lazım. Burada depolarda kahırlar var, onu görüyoruz. Birtakım depolar dolmuş. Sekili bölgesinde depo dolduğu için alımlar büsbütün durmuş durumda. Çiftçi eserini nasıl teslim edecek, kendisi nerede nasıl depolayacak, büyük zahmeti var. Kendisi depolayamıyor, devlete de veremiyor, münasebetiyle ne yapacağını şaşırmış durumda.”
TÜCCAR DA TEREDDÜTLÜ
Kayalar, fiyatların ilerde nasıl oluşacağı konusunda tüccarın da tereddütleri olduğunu ve bu yüzden alımlar konusunda şimdilik isteksiz olduğunu, o yüzden çok düşük fiyat önerdiğine dikkat çekiyor. Kayalar, sıkıntıları şöyle aktarıyor: “Çiftçinin 6 bin, 6 bin 500 Liraya eserini vermesi durumunda önümüzdeki yıl için ekim yapamayacak noktaya gelecek. Kota kasvetinin yanında, alım gününün uzun tutulması da beraberinde farklı meseleleri getiriyor. Geç alımla birlikte yapılacak geç ödeme çiftçinin borçlarını vaktinde ödeyememe durumuyla karşı karşıya getirecek.”
EKİM YAPAMAZ NOKTAYA GELİR
Çiftçinin sıkıntılarının bir an evvel giderilmesi gerektiğini kaydeden Kayalar, bunların giderilmemesi halinde çiftçinin içine düşeceği durumu ise şöyle anlattı: “Çiftçimizin Temmuz sonunda ödemesi gereken borçları var. Başta tarım kredi olmak üzere borçlarını ödemek durumunda. Devletten alamadığı parayı nasıl olacak da tarım krediye yahut öteki borçlarını, banka borçlarını kapatacak? Bunları kapatması mümkün değil. Buna da bir tahlil getirmek lazım.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL UYARISI
Allah bu sene çok hoş bir eser verdi, bizim Orta Anadolu bölgesinde de eser hoş lakin bu ıstıraplar da giderilirse çiftçimiz biraz daha rahat edecek. Devlete eserini verdi parasını hala alamadıysa o vakit devlete olan borçlarında bir biçimde mahsuplaşma yapması lazım yahut o alım vaktine kadar bir erteleme getirilmesi gerekir. Nasıl olsa alacağı devlette zati. Çiftçimiz için acil kararlar alınmalı. Evet, bu yıl dönüm başına alınan randıman geçen yıllara nazaran yüksek. Lakin, tarım girdilerinde de çok büyük bir maliyet artışı var. Hasattan sonra da görünen o ki; bu girdi maliyetleri ile çiftçimiz önümüzdeki sene nasıl ekim yapılabilecek, bunların da şimdiden planlanması lazım.”
ÜRÜN BOL, KOTA YETERSİZ
İYİ Parti Milletvekili Lütfullah Kayalar, tarımda girdi maliyetlerinin yüksek olduğunu, yaşanılan problemlerle birlikte çiftçinin önümüzdeki yıl ekim yapmayacak duruma gelmemesi için gerekli tedbirlerin alınmasını istiyor. Kayalar, kelamlarını şöyle sürdürüyor: “Bu yıl randıman olarak çiftçi mutlu. Lakin kotalarla eserin tarladan çıkışından sonra baktığınız vakit kotalar yetmiyor. Kotası üzerinde eser getirmişse bu bahiste da çok büyük kahır var. Buna bir tahlil getirilmesi gerekiyor. Örneğin kotası 30 tonsa, tahminen 50 tona kadar 60 tona kadar bir alım, yani ona bir oran getirip o denli bir alım yapabilme imkanı getirilmeli ve çiftçinin de bu husustaki mağduriyeti önlenmeli.”
