Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının üzerinden neredeyse 6 ay geçti. Lakin yıkımın ve can kaybının merkez üssü olduğu Hatay’da bu vakte karşın insancıl ömür şartları sağlanabilmiş değil.
İlde su eksikliği sorunların en başında geliyor. Alt yapının ziyan görmesi sebebiyle suya ulaşmakta zorlanan depremzedeler, hayırseverlerin bağışladığı sulara erişip bir koli su alabilmek için yaz sıcağında sıraya giriyor.
“SESİMİZİ DUYAN YOK”
Antakya’ya bağlı Odabaşı Mahallesi’ndeki bir su dağıtımındaki sıraya giren ve yaşananlardan şikayet eden Hataylı bir depremzede; “Su, besin, hijyen sıkıntıları yaşıyoruz. Sağ olsun hayırseverler bize su dayanağı sağlıyor. Toz dumandan dışarı çıkamıyoruz. Diyecek çok şey var lakin sesimizi duyan yok” dedi.
Dağıtımdaki bir öbür depremzede de “Bir koli su için bu kadar millet buraya toplanıyorsa bu her şeyi izah ediyor diye düşünüyorum. Herkesi gözlemlediniz. Kıyasladınız, bu su bu kadar beşere kâfi mi?” diyerek dağıtımın da yetersiz kaldığını tabir etti.
“HALA SIRADAYIZ, HİÇBİR ŞEY DEĞİŞMEMİŞ”
Bir diğer depremzede, sarsıntının akabinde mecburen kent değiştirmek zorunda kaldığını, fakat döndüğünde yeniden kentte kuyruklar gördüğünü söyleyerek kentte muhtaçlık durumunun değişmemiş olduğunu tabir etti. Depremzede; “Onuncu günden sonra Denizli’ye gittik. Orası çok hoştu fakat dönmeyi tercih ettik. Daha birinci günümdeyim ve şuraya bakın. Hala sıradayız, hiçbir şey değişmemiş” tabirlerini kullandı.
“ÖLENLER İÇİN DÜZGÜN Kİ ÖLDÜLER DİYORUZ”
Yaşananlar için zahmet diyen öteki depremzede yetkililere seslendiği açıklamasında; “Bu sıkıntıyı herkesin görmesini istiyoruz. Sarsıntıdan sonra yalnızca 3 ay gördüler bizi. Daha sonra görmediler. Herkesin Hatay’ı bilhassa Antakya’yı görmelerini rica ediyoruz. Yardımlarını kesmemelerini istiyoruz. Ölenler için güzel ki öldüler diyoruz. Keşke biz de ölseydik. Onlar bir sefer öldüler, biz her gün ölüyoruz. Bize bu türlü bir şey oldu” dedi.
“TOPLANAN PARALARDAN HİÇBİR ŞEY GÖRMEDİK”
Günlerin kuyrukta bekleyerek geçtiğini söyleyen Antakyalı depremzede, yardım için toplanan paraları hatırlatarak; “Hatay bu… Tahlil mü bu? Gelen yardımlar ne oldu? Toplanan paralardan hiçbir şey görmedik. Bir şişe su için kuyruğa giriyoruz. Bugün yeterli değil buna karşın bunlar âlâ günlerimiz. Yarın ne olacak belirli değil” diye reaksiyon gösterdi.
“HALİMİZE AĞLANIR”
Başka bir depremzede de omzuna aldığı bir koli suyla “Yaşadığımız şey yok acı. Halimize ağlanır. Susuzluk çekiyoruz. Büyük bir dayanak lazım bilhassa Antakya halkına… Bunlar anlatılmaz yaşanır” dedi.
“EVE GİDİNCE BANYO YAPMANIN NE KADAR DEĞERLİ OLDUĞUNU ANLADIK”
Bir öteki depremzede meskeninde yaşamayı özlediğini söyleyerek; “Bu olmamalıydı. Suya muhtaç kaldık. Duş alamıyoruz. Akşam meskene gidince banyo yapmanın ne kadar değerli olduğunu anladık burada. Paklık yok, sinekler haşereler kol geziyor. Pis kokular devam ediyor. Günler karanlık geçiyor. Bizim için aydınlık görünmüyor. Umudumuz var lakin bu türlü kuyruklar epeyce da umudumuz geriliyor. Hatay kendi başına kaldı, bu türlü olmaması gerekiyordu” yorumunu yaptı.
“BİZE BAKMAK ZORUNDASINIZ”
Yetkililerin seslerini duymadığını söyleyen mahalle sakini bir depremzede; “Bize bakmak zorundasınız. Zira yokluk içinde yaşıyoruz. Çadırlardan bıktı artık. Suya çok muhtaçlığımız var. Buraya su almak için 7 kilometre yol geldim” dedi.
“BU İNSANLARIN GÜNAHI ONLARIN ÜZERİNDE OLSUN İNŞALLAH”
Hayırseverlerin bağışladığı suyun dağıtımında misyon üstlenen Hataylı depremzede Meriç Gültekin isimli depremzede de yaşananlara epeyce yansılı. O da yansısını; “Tozdan dumandan beşerler burada duramıyor. Su ve hijyen düşüncesi var. Hatay’a her şey lazım… Yalnızca yazıklar olsun diyorum. Bizi bu biçimde bıraktılar ya, bizi bir koli suya muhtaç ettiler ya, yazıklar olsun öteki bir şey demeyeceğim. Bu insanların günahı veballeri onların üzerinde olsun inşallah” kelamlarıyla lisana getirdi.
BAŞKAN SAVAŞ’TAN ALT YAPI PROBLEMİNE AİT AÇIKLAMA
İldeki alt yapı yetersizliğine dair açıklama yapan Hatay Büyükşehir Belediye Lideri Doç. Dr. Lütfü Savaş da Hatay su ve Kanalizasyon İşleri Genel Müdürlüğü (HATSU)’nun da depremzede olduğunu hatırlattı. İlgili kurumun iş yükünün 12 kat arttığını, birinci dört ay hiç gelirinin olmadığını, abone sayısının da yüzde 40 düştüğünü belirterek; “Can ve mal kaybı yaşayan bir kurum oldu HATSU. O kurallarda çalışmaya devam ettik ancak artan meseleler ve maliyetle tek başımıza çaba etme talihimiz yok. Su kaynakları kayboldu, kuyular kurudu. Ana çizgilerde kırılmalar oldu. Şebekelerde patlamalar oldu. Yıkım grupları de yerinde ayrıştırma yaptığı için onlar da alt yapıya önemli ziyan veriyor” dedi.
TABİP ODASI’NDAN HASTALIK UYARISI
Hatay Tabip Odası Lideri Sevdar Yılmaz, sarsıntı bölgesi Hatay’da şebeke suyunun içilemiyor olmasından kaynaklanan meselelere dikkat çekti. Yılmaz evvel bina yıkımında su kullanılmamasına reaksiyon göstererek; “Burada yaşadığımız en büyük sorun; molozlar kaldırılırken, binalar yıkılırken su kullanılmaması ve yordamına uygun yıkım yapılmaması, taşınmaması, ayrıştırma yapılmaması. Ortalık toz duman, hala. Bu ileride birçok hastalığa sebep olacak. Göz şikayetleri, boğaz şikayetleri; öksürük, nefes darlığı üzere şikayetler sık geliyor. Orta vadede KOAH dediğimiz, astıma emsal rahatsızlıklar ortaya çıkacaktır. İleriki periyotlarda de bilhassa akciğer kanseri, boğaz-gırtlak kanseri, mide kanseri, akciğer zarı kanseri, bağırsak zarı kanseri üzere sorunlara sebep olacak” dedi.
Su meşakkatine dair de şunları söyledi:
“Şebeke suyu içilemeyince, içme suyu konusunda dışa bağımlılığımız kelam konusu. Su gelirse içebiliyorsunuz, su gelmezse önemli bir yoksunluğa girebiliyorsunuz. Bu da birçok bulaşıcı hastalıkların bilhassa ishalin olmasına sebep olabilecek bir durum. Zira hijyeni gereğince sağlayamayacaksınız. Sıvı azlığına bağlı olarak da önemli ıstıraplar yaşanabilecek.
Toplu yemek yenen yerlerde kontrollerin gereğince yapılmadığını da… Kontrol yapılıyor ancak gereğince yapılamadığı için kimi zahmetler oluyor. Birebir yerden beslenen, birebir yerlerden yemek yiyen bireylerde zehirlenme belirtileri olabildiğini görüyorduk. Yani 4-5 kişi birebir yerden döner yemiş, tost yemiş ya da farklı besinler tüketen şahıslarda bazen art geriye gelen olaylar olabiliyor, ishal hadiseleri.
“TAŞIMA SU İLE BURADA HAYAT DÖNMEZ”
Dışa bağımlılığın ortadan kaldırılması gerekiyor. Taşıma su ile burada hayat dönmez. Burada hayat dönmeyecek, bu formda. Şebeke suyunun kesinlikle içilebilir hale getirilmesi lazım. Bunun için de belediyenin çalışması gerekiyor. Belediyenin de bu mevzuda imkanlarının kısıtlı olduğunu daha evvel tekraren söyledik. Zira belediye, yaklaşık altı aydır fatura tahsilatı yapamıyor. Su tahsilatı yapamıyor, emlak vergisi tahsilatı yapamıyor, çöp vergisi tahsilatı yapamıyor, etraf vergisi tahsilatı yapamıyor… Yerelden olan bütün asli gelirleri yok ellerinde, şu an. Buna karşılık, dışarıdan da bir dayanak yok, merkezi hükümetten de bir dayanak yok. Burada yaklaşık 110 tane belediye varken, seçim öncesi; bu sayı 30’a düştü. 80 tane belediye buradan büsbütün elini eteğini çekti. 30 tane belediye var şu anda burada çalışan. Onlar da kısmi çalışmalar yapıyor. Dışarıdan bir takviye olmadan Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin bu işi tek başına yapabilmesinin mümkün olmadığını söyleyebilirim. Dışarıdan önemli bir takviye gerekiyor. Bu hususta altyapının tekrar fonksiyonel hale gelebilmesi için…”
