Atopik dermatit belirtileri neler, neden olur?

Atopik dermatitin nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Ailede atopik dermatit, alerjik rinit, astım ve başka atopik hastalıkların hikayesi olan şahıslarda bu rahatsızlık daha sık görülür.

ATOPİK DERMATİT NEDİR?

Atopik dermatit, ciltte kaşıntılı, kızarıklıklı, kuruluğa ve bazen kabartılara yol açabilen kronik (uzun süreli) bir cilt rahatsızlığıdır. Birebir vakitte egzama olarak da bilinir. Atopik dermatit çoklukla ailede alerjik hastalıkların (alerjik rinit, astım) ve atopik hikayenin (alerjiye yatkınlık) olduğu bireylerde görülme eğilimindedir.

Bu rahatsızlık ekseriyetle bebeklik devrinde başlar ve çocukluk çağında devam eder. Yetişkinlerde de ortaya çıkabilir ve kimi durumlarda çocukluktan sonra remisyon devirleri yaşanabilir.

Atopik dermatitin belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:

Ciltte kaşıntı: En yaygın belirti, ciltte şiddetli kaşıntıdır. Kaşınma, cildin daha da tahriş olmasına ve enfeksiyon riskinin artmasına neden olabilir.

Kızarıklık ve kabarıklıklar: Ciltte kızarıklık ve şişlikler oluşabilir. Bu lezyonlar ekseriyetle yüz, eller, dirsekler, dizler ve ayak bilekleri üzere bedenin fleksör yüzeylerinde bulunur.

Kuru cilt: Cilt çoklukla kuru ve pullu görünüme sahiptir.

Sıvı dolu kabarcıklar: Ciltte sıvı dolu kabarcıklar (veziküller) oluşabilir ve vakitle patlayarak açık yaralara dönüşebilir.

Alerjik tepkiler: Atopik dermatiti olan şahıslar, kimi alerjenlere (örneğin, mesken tozu akarı, polen, hayvan tüyü, birtakım besinler vb.) karşı daha hassas olabilirler ve bu alerjenlerle temas sonucu cilt tepkileri ortaya çıkabilir.

Atopik dermatitin nedeni tam olarak anlaşılmamıştır, lakin genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Tedavi çoklukla semptomları hafifletmeyi ve ciltteki iltihabı azaltmayı hedefler. Topikal kortikosteroid kremler, nemlendiriciler, antihistaminikler ve immün modülatör ilaçlar üzere metotlar kullanılabilir.

Ancak, atopik dermatit üzere cilt rahatsızlıklarında teşhis ve tedavi için bir dermatoloğa danışmak en gerçek adımdır. Dermatolog, semptomları kıymetlendirecek ve uygun tedaviyi reçete ederek hastanın rahatlamasına ve cilt sıhhatinin güzelleşmesine yardımcı olacaktır.

ATOPİK DERMATİT NEDEN OLUR?

Atopik dermatitin kesin nedeni tam olarak anlaşılamamıştır, lakin genetik ve çevresel faktörlerin bir ortaya gelmesiyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ailede atopik dermatit, alerjik rinit, astım ve öteki alerjik hastalıkların hikayesi olan bireylerde bu rahatsızlığın görülme mümkünlüğü daha yüksektir. Bu durum, atopik hastalıklara yatkınlığın kalıtımsal bir bileşeninin olduğunu gösterir.

Atopik dermatitin oluşumunda tesirli olduğu düşünülen kimi faktörler şunlardır:

Genetik yatkınlık: Aile bireylerinde atopik dermatit yahut öteki atopik hastalıkların varlığı, kişinin atopik hastalıklara yatkın olabileceğini gösterir. Birtakım genlerin, cilt bariyerinin düzensizliğine ve bağışıklık sistemindeki cevaplara katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.

Cilt bariyerinin zayıflığı: Atopik dermatitli şahıslarda cilt bariyeri birtakım nedenlerle zayıflamış olabilir. Bu durum, cildin dış etkenlere karşı esirgeyici fonksiyonunu azaltabilir ve ciltteki su kaybını artırabilir. Bu, ciltte kuruluk ve kaşıntıya neden olabilir.

İmmün sistemin tepkisi: Atopik dermatitli bireylerde bağışıklık sistemi olağanda ziyanlı olmayan unsurlara (alerjenlere) çok reaksiyon verebilir. Bu, ciltte iltihaplanmaya ve kaşıntıya yol açabilir.

Çevresel faktörler: Atopik dermatit gelişiminde çevresel faktörlerin de rol oynadığı düşünülmektedir. Kirli hava, alerjenler, kimyasal unsurlar, sigara dumanı üzere çevresel tetikleyiciler atopik dermatit semptomlarının şiddetlenmesine neden olabilir.

İç faktörler: Gerilim, terleme, sıcak-soğuk hava değişiklikleri üzere iç faktörler de atopik dermatiti tetikleyebilir yahut semptomları kötüleştirebilir.

ATOPİK DERMATİT NEDEN OLAN FAKTÖRLER

Atopik dermatit, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin bir ortaya gelmesi sonucu ortaya çıkan karmaşık bir cilt rahatsızlığıdır. Bu hastalığın nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da aşağıda belirtilen faktörler atopik dermatite katkıda bulunabilir:

Genetik yatkınlık: Ailede atopik dermatit, alerjik rinit, astım ve başka atopik hastalıkların hikayesi olan bireylerde atopik dermatit gelişme riski daha yüksektir. Birtakım genlerin cilt bariyerinde ve bağışıklık sisteminde değişikliklere neden olarak atopik dermatite yatkınlığı artırabileceği düşünülmektedir.

Cilt bariyerinin zayıflığı: Atopik dermatitli bireylerde cilt bariyeri kimi nedenlerle zayıflamış olabilir. Cilt bariyeri, cildin dış etkenlere karşı kollayıcı fonksiyonunu yerine getirir ve nem istikrarını korur. Zayıf bir cilt bariyeri, ciltte su kaybına ve dış etkenlerin cilde daha kolay nüfuz etmesine neden olabilir.

İmmün sistemin tepkisi: Atopik dermatitli şahıslarda bağışıklık sistemi, olağanda zararsız olan hususlara (alerjenlere) çok reaksiyon verebilir. Bu, ciltte iltihaplanma ve kaşıntıya yol açabilir.

Çevresel tetikleyiciler: Çevresel faktörler, atopik dermatit semptomlarının şiddetlenmesine katkıda bulunabilir. Kirli hava, sigara dumanı, kimyasal unsurlar, alerjenler (örneğin, mesken tozu akarı, polen, hayvan tüyü vb.), sıcak-soğuk hava değişiklikleri, terleme üzere çevresel faktörler atopik dermatiti tetikleyebilir yahut semptomları kötüleştirebilir.

Beslenme: Birtakım besinlerin, bilhassa alerjen içeren besinlerin (fındık, süt eserleri, yumurta gibi), atopik dermatit semptomlarını tetikleyebileceği düşünülmektedir. Lakin her bireyde farklı besinler tetikleyici olabilir.

Stres ve ruhsal faktörler: Gerilim ve duygusal durum, atopik dermatit semptomlarının kötüleşmesine katkıda bulunabilir. Gerilim, kaşıntıyı artırabilir ve hastalığın seyrini etkileyebilir.

ATOPİK DERMATİT BELİRTİLERİ

Atopik dermatitin belirtileri ciltte çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Bu semptomlar şahıstan bireye farklılık gösterebilir ve şiddetleri değişebilir. Atopik dermatitin belirtileri şunlardır:

Kaşıntı: En yaygın belirti, ciltte şiddetli kaşıntıdır. Kaşıntı, hastaların cildini daima kaşımaya yönlendirebilir ve ciltte tahrişe, çiziklere ve açık yaralara neden olabilir.

Kızarıklık: Kaşınma ve iltihaplanma sonucu ciltte kızarıklık oluşabilir. Kızarıklık, ekseriyetle yüz, eller, dirsekler, dizler ve ayak bilekleri üzere bedenin fleksör yüzeylerinde daha besbelli olabilir.

Kuruluk ve Pullanma: Atopik dermatitli şahısların ciltleri ekseriyetle kuru ve pullu görünümde olabilir. Ciltteki kuruluk ve pullanma, bilhassa hastalığın şiddetli olduğu periyotlarda barizleşir.

İltihaplı lezyonlar: Ciltte sıvı dolu kabarcıklar (veziküller) ve cildin üzerinde kırmızı, kabarık, iltihaplı lezyonlar oluşabilir. Bu lezyonlar, kaşıma sonucu patlayarak açık yaralara dönüşebilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.

Kalınlaşmış cilt: Uzun periyodik kaşıma sonucu, cilt kalınlaşabilir ve deride koyu renkli bölgeler oluşabilir.

Uyku problemleri: Şiddetli kaşıntı, hastaların uyku nizamını bozabilir ve uykusuzluğa neden olabilir.

Alerjik tepkiler: Atopik dermatiti olan bireyler, kimi alerjenlere (örneğin, konut tozu akarı, polen, hayvan tüyü, birtakım besinler vb.) karşı daha hassas olabilirler ve bu alerjenlerle temas sonucu cilt tepkileri ortaya çıkabilir.

ATOPİK DERMATİT TEDAVİSİ
Atopik dermatit tedavisi, semptomların şiddetini azaltmayı, cildin rahatlamasını sağlamayı ve uzun periyotta denetim altına almayı hedefleyen bir süreçtir. Tedavi, semptomların şiddetine, hastanın yaşına ve hastalığın yaygınlığına bağlı olarak değişebilir. Atopik dermatit tedavisinde çoklukla şu prosedürler kullanılır:

Nemlendiriciler: Cildin nem düzeyini korumak için tertipli olarak nemlendiriciler kullanmak değerlidir. Nemlendiriciler, cildin kuruluğunu azaltarak kaşıntıyı ve tahrişi azaltabilir. Terapötik nemlendiriciler, cildin bariyer fonksiyonunu desteklemek için özel bileşenler içerebilir.

Topikal kortikosteroidler: Hafifçe şiddetliye kadar olan atopik dermatit olaylarında en yaygın kullanılan tedavi formüllerinden biri topikal kortikosteroid kremlerdir. Bu kremler, ciltteki iltihabı azaltarak kaşıntı, kızarıklık ve şişliği hafifletir. Fakat, uzun vadeli kullanımlarda yan tesirleri olabileceğinden, tabibin önerdiği halde ve dozda kullanılmalıdır.

Topikal kalsineürin inhibitörleri: Hafifçe orta dereceye kadar olan atopik dermatit tedavisinde alternatif olarak kalsineürin inhibitörleri de kullanılabilir. Bu ilaçlar, ciltteki iltihabı azaltarak semptomları hafifletir. Kortikosteroidler üzere yan tesirleri ender görülür ve uzun vadeli kullanıma daha uygun olabilir.

Antihistaminikler: Kaşıntıyı azaltmak ve uyku nizamını düzeltmek için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kaşıntının sebep olduğu uyku meselelerini azaltmaya yardımcı olabilir.

Antibiyotikler: Cilt enfeksiyonlarını önlemek yahut tedavi etmek için bazen enfeksiyon riski yüksek olan bölgelerde yahut açık yaralarda antibiyotik kremler yahut oral antibiyotikler kullanılabilir.

Immün modülatörler: Şiddetli ve öbür tedavilere karşılık vermeyen atopik dermatit hadiselerinde immün modülatör ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, bağışıklık sisteminin reaksiyonunu düzenlemeye yardımcı olarak iltihabı denetim altına alır.

Fototerapi: UV ışınlarıyla tedavi, şiddetli atopik dermatit hadiselerinde ve öbür tedavilere karşılık vermeyen durumlarda kullanılabilir.