ABD’li uzmanlardan çarpıcı zelzele yorumu: Üç tektonik levhanın kesişimi
Türkiye’nin 10 vilayetinde büyük yıkıma yol açan Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki sarsıntılarla ilgili ABD’li uzmanlardan dikkat çeken değerlendirmeler geldi.
ABD’nin önde gelen yayın organlarından Wall Street Journal gazetesi, birden fazla fay çizgisi, binaların inşaatındaki ihmaller ve sağlam olmayan taban yapısının zelzelelerde yaşanan büyük yıkıma yol açtığını kaydetti.
ABD’li bilim insanları, birinci zelzelede oluşan gerilimin bir öbür fay sınırına transferiyle 9 saat sonra ikinci büyük zelzelenin meydana geldiğine dikkat çekti. Purdue Üniversitesi’nden sismoloji uzmanı Jonathan Delph, “Farklı faylardan oluşan bir fay sisteminden bahsediyoruz” dedi.
Depremin merkez üssü Kahramanmaraş’ta büyük yıkım yaşanıyor.
ABD Jeolojik Araştırma Merkezi (USGS) araştırmacısı Dara Goldberg de, üç farklı tektonik levhanın kesişiminde yaşanan sarsıntı sonucu arka arda iki şiddetli sarsıntı meydana geldiğini vurgulayarak “Normalde iki levha yan yana gelir fakat üçünün kesiştiği bölgede işler daha da karmaşıktır” sözlerini kullandı.
‘ÇOK SIK GÖRÜLEN BİR DURUM DEĞİL’
Depremlerde iki yarar büyük kırılma yaşandığını kaydeden College London Üniversitesi’nden yer bilimci Stephen Hicks, sarsıntıların sığ bölgelerde yaşandığına dikkat çekerek bu durumun gücün yüzeye çıkmadan evvel dağılmasını engellediğini ve yıkımın büyüdüğünü söz etti.
California Üniversitesi’nden Mühendislik Profesörü Jonathan Bray de, büyük bir zelzelenin yakındaki bir diğer fayın kırılmasına yol açmasının görülmedik bir durum olmadığını belirterek “Yine de 9 saat ortayla yaşanması sık görülen bir şey değil” dedi.
Uzmanlar, peş peşe yaşanan iki sarsıntının nedenlerinden birinin de “zemin sıvılaşması” olduğuna dikkat çekti.
1999’daki İzmit zelzelesini inceleyen takımda de yer alan Profesör Bray, bilhassa denize, ırmaklara ve limanlara yakın olan ve su katmanının ağır olduğu bölgelerde taban sıvılaşmasının önemli bir sorun olduğunu kaydetti.
Bray, “Zemin sıvılaşması yüzeyin dağılmasına yol açıyor ve bu durum üstteki binalar için çok yıkıcı” diye konuştu.
