AİHM’den Türkiye kararı: Bu uygulama ayrımcılık
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Türkiye’de boşanmış bayanların tekrar evlenmek için bekledikleri 300 günlük müddetin ayrımcılık olduğuna hükmetti.
BBC Türkçe’nin haberine nazaran, Nurcan Bayraktar’a karşı Türkiye davasındaki kararda bu uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’ni ihlal ettiği belirtildi. AİHM’in oy birliğiyle aldığı kararda, uygulamanın kontratın özel hayata hürmet hakkını düzenleyen 8. Unsuru ile ayrımcılığı yasaklayan 14. Unsurunu ihlal ettiği görüşüne varıldı.
Türkiye’de yasalar bayanların eski eşlerinden farklı biriyle evlenmek için boşanmalarının katileşmesinden sonra minimum 300 gün beklemelerini kural koşuyor. İddet mühleti olarak da isimlendirilen bu süreyi beklemek istemeyen bayanların gebe olmadıklarını tıbbi testlerle ispatlamaları gerekiyor.
‘ÖZEL HAYATA HÜRMET HAKKININ İHLALİ’
Türk Uygar Kanunu’nun 132. Unsurunda iddet müddetinin çerçevesi şöyle çiziliyor:
– Evlilik sona ermişse, bayan, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez.
– Doğurmakla müddet biter.
– Bayanın evvelki evliliğinden hamile olmadığının anlaşılması yahut evliliği sona eren eşlerin tekrar birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
AİHM 300 günlük bekleme mühletinin ve bu müddetin kısılması için gebe olunmadığının ispatı emeliyle tıbbi evrak talep edilmesinin haklı görülemeyeceğine, hasebiyle davacının özel hayata hürmet hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
Mahkeme ayrıyeten, bu uygulamanın direkt bir cinsiyet ayrımcılığı manasına geldiğini ve doğacak çocuğun babasının kim olduğu üzerindeki meçhullüğü önlemek gayesiyle alınan bir önlem olduğu savının bu ayrımcılığı haklı gösteremeyeceğine hükmetti.
Davacının cinsiyeti nedeniyle gördüğü muamelenin gerekli olmadığı ve hiçbir münasebetle haklı gösterilemeyeceği söz edildi. Ayrıyeten “soy kütüğünde karışıklık olmasını” önlemek üzere bir gayenin, yani biyolojik babanın kim olduğunu tespit etme niyetinin, çağdaş toplumda yeri olmadığı belirtildi.
AİHM’in ön kararının akabinde tarafların sonuncu bir karar alınmasını talep etmek için üç ay müddetleri bulunuyor.
