Almanya’dan Türkiye’deki annelere 500 euro muştusu

Almanya’da çocuk doğuran Türk anneler ya da çocuk sahibi Türk babalar, Türkiye’ye dönmüş olsa bile, ‘Çocuk yetiştirme süreleri’ nedeniyle emekli maaşına bağlanabilecek.

Türkiye, seçim öncesi ‘500 dolarlık taban ücret’ kelamını konuşurken Almanya, ülkesinde çocuk yapmış ve sonra Türkiye’ye yerleşmiş aileleri maaşa bağlıyor. Ortalama maaş ise 500 ile 600 euro ortasında olacak.

KİMSENİN FARKINA VARMADIĞI KONU

Bu husus şimdiye kadar tam bilinmiyordu ve bilhassa SGK üzerinden takibi zordu. Artık son güncellemelerin akabinde SÖZCÜ olarak araştırmaları tamamladık ve enteresan sonuçlara ulaştık.

Almanya’da 1 Temmuz 2022’de aylık bağlama oranları yenilendi. Buna nazaran, Almanya’da yaşamış, orada çocuk sahibi olmuş ve sonra Türkiye’ye dönmüş bir çift ya da eş (özellikle de anne), emeklilik kasasına bir formla başvurması halinde, her bir çocuk başına emekli aylığı alabilecek.

1 Temmuz 2023’te tekrar pahalandırılacak sistem şu halde işleyecek;

ANNE VE BABANIN ORTAK HAKKI

Almanya’da doğan her bir çocuk için, emeklilik sistemine puan işleniyor. Örneğin bir çocuk yetiştirme mühletinin bir aylığı 0,0833 olarak hesaplanıyor. Bir yılda bu 1 puan ödeme noktası getiriyor. Çocuk yetiştirme mühletleri 10 yaşına kadar hesaplanıyor. Bunun sonucunda, 1 Ocak 1992’den evvel doğan her bir çocuk için, ebeveynlerin emeklilik hesaplarına, 2.5 yıla kadar çocuk yetiştirme kredisi alınıyor. 92’den sonra müddet üçe katlanıyor.

ÇOCUK BAŞI NE KADAR?

Hesaplama vatandaş değil, kurum tarafından yapılıyor. 1992’den sonra doğan her çocuk için anne- babanın emeklilik sistemine 3’er yıllık prim ödenmiş üzere süreç yapılıyor.

Yani bir Türk anne Almanya’da 1992’den sonra 4 çocuk doğurmuşsa, 12 yıl çalışmışlığı varmış üzere görünüyor. 1992’den evvel doğan çocuk başına 85 euro, 1992’den sonra doğan birinci çocuk için 171 euro, ikinci çocuk için 251 euro yatırılıyor. Bu da en azından 422 euro maaş demek. Çocukların üçü de, 1992 sonrası ise, emekli aylığı 600 euroyu aşıyor. Zira, 92’den sonra doğan her çocuk başına 36 aylık prim ödenmiş üzere süreç yapılıyor.

NE VAKİT BAŞVURULABİLİR?

Türkiye’ye yerleşmiş gurbetçiler, V0800 Formu denilen formu doldurarak, Almanya’da kayıtlı oldukları emeklilik kasasına (Rentenversicherung) başvurmalı. Bu müracaatta geriye dönük 10 yıllık ‘Çocuk yetiştirme emeklilik payı’ da talep edilebiliyor. Müracaat, Türkiye’de emekli olurken ya da emekli yaşına gelinince yapılıyor.

PARAYI ALMAK İÇİN NE GEREKİYOR?

Başvuru formuyla birlikte, çocukların doğum dokümanlarının de gönderilmesi gerekiyor. Almanya’da çocuk yetiştirme mühletleri nedeniyle aylık bağlanması için, Almanya’da çalışmış olmak gerekmiyor. Ebeveynler olarak hak ediyorsunuz. Babalar da bu parayı alabiliyor. Lakin o vakit annenin onayı gerekiyor. Birebir formda annenin bu parayı büsbütün alabilmesi için de, babanın onay vermesi gerekiyor. Baba onay vermezse, anne fakat yarısını alabiliyor.

BİRBİRİNİN LEHİNE ÇEKİLMEK

Bu nedenle, ‘Anne emekliliği’ denilen bu sistemde bilhassa babanın, anneye tam aylık için feragat ettiğini bildirmesi gerekiyor. Böylelikle tam aylık bağlanıyor. Eşlerden biri vefat etmişse kalan eş, bunu belgeleyerek ‘Çocuk yetiştirme müddetlerinden kalan emeklilik hakkını’ alabiliyor. Çocuk yetiştirme müddetlerinin, emeklilik sistemi açısından hesabı doğumla başlıyor ve çocuğun 10 yaşına gelmesiyle kesiliyor.

BOŞLUKLARI TAMAMLAYABİLİR

Almanya’da çalışma müddetleri emekliliğe yetmeyenler de, bu sistemi kullanarak emekli olabiliyor. Örneğin Almanya’da üç yıllık çalışma mühletleri olan bir baba, orada dört çocuğu doğmuş ise, bu mühletleri de saydırarak 15 yıllık mecburi hizmet müddetini tamamlayabiliyor. Doğal annenin isteği gerekiyor. Anne hiç çalışmamış olsa bile, bu mühletler üzerine verildiğinde, tekrar aylık alma hakkı elde ediyor. Bu da, eyaletler ortasında fark olsa da yaklaşık 500 euroyu bulabiliyor.

2019’DAN SONRA EMEKLİ OLANLAR

Çok değerli nokta, hakkın lakin müracaat yoluyla alınabileceğidir. Türkiye’ye yerleşmiş ebeveynler, emeklilik yaşına geldiği halde başvuruyu yapmamışsa, bu parayı alamıyor. Kimse de uyarmadığı için bir birden fazla hak kaybına uğruyor. Yaş hududu olmadığı için gecikmeden de olsa müracaat yapmakta fayda var. 2019’dan sonra emekli olanlarda da, bu müddetler çeşitli formlarda, tamamlayıcı aylığı artırıcı müddetler üzere kullanılabiliyor.

PARALAR NEREYE GÖNDERİLECEK?

Türkiye’den, çocuk yetiştirme emekliliği için başvuranlara paraları, oradan SGK aracılığıyla bildirilecek bir banka hesabına gönderiliyor. Kişi Almanya’ya gelmiş ve tekrar yerleşmişse, oradaki hesabına gönderiliyor. Babanın bu maaşı alması için, annenin müsaadesi kaide. Anne müsaade veremiyorsa, özel durumu açıklamak gerekiyor.

MİLYONLARCE EURO BEKLİYOR

Çocuk yetiştirme mühletleri aylığı, çalışma müddetleri üzere otomatikman emeklilik primi olarak kaydedilmiyor. Lakin müracaat halinde hesaplanıyor. Türkler bunu unuttuğu ya da bilmediği için milyonlarca euroluk para şu anda Alman kasalarında duruyor.

BAŞKA KİMLER BU HAKTAN YARARLANIR?

Anne ve baba çocuk yetiştirme müddetlerinin kendi ortalarında dağılımını da yapabiliyor. Örneğin, tam aylık için 2 yıllık eksik müddeti olan baba 2 yılını, şayet 12 yıllık müddet hakkı varsa, anne de 10 yılını alıyor. Böylelikle anneye 10 yıllık karşılığı meblağ bağlanıyor. Biyolojik ebeveynlere ek olarak, öteki bireyler de çocuk yetiştirme parası alabiliyor. Evlat edinen üvey -koruyucu ebeveynler, büyükanne ve büyükbaba yahut çocukla birebir konutta yaşayıp ona “koruyucu ebeveynlik” yaptığını kanıtlayan akrabalardan oluşuyor.