Anemi nedir, belirtileri neler?

Anemi, bedende olağandan düşük seviyede kırmızı kan hücreleri yahut hemoglobin bulunması durumudur. Kırmızı kan hücreleri, oksijeni akciğerlerden bedenin başka bölgelerine taşırken hemoglobin ismi verilen bir protein içerir. Hemoglobin, akciğerlerden aldığı oksijeni bedendeki dokulara taşırken tıpkı vakitte dokulardan karbondioksit üzere atık unsurları de alır ve akciğerlere geri götürür.

Anemi, kırmızı kan hücrelerinin, hemoglobin ölçüsünün yahut her ikisinin de olağandan az olması durumunda ortaya çıkar. Bu durumda beden, kâfi ölçüde oksijen taşıyamaz ve çeşitli belirtiler ortaya çıkar.

ANEMİ BELİRTİLERİ NELER?

Anemiye bağlı belirtiler, aneminin tipine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Lakin genel olarak aşağıdaki belirtiler sıkça görülebilir:

Yorgunluk ve halsizlik: Bedende kâfi oksijen taşınamadığında güç düşer ve kişi daima yorgun ve halsiz hissedebilir.

Soluk cilt: Kırmızı kan hücrelerinin sayısındaki azalma nedeniyle cilt soluk ve renksiz görünebilir.

Nefes darlığı: Yetersiz oksijen taşınması, nefes alıp verme sırasında zorlanma yahut süratli teneffüs ile sonuçlanabilir.

Baş dönmesi ve baş ağrısı: Beyne kâfi oksijen gitmediğinde baş dönmesi ve baş ağrısı ortaya çıkabilir.

Kalp çarpıntısı: Kalp, bedene kâfi oksijeni sağlamak için daha süratli atabilir. Bu durumda kişi kalp atışlarını fark edebilir yahut süratli atışlar hissedebilir.

Zayıf bağışıklık sistemi: Anemi, bağışıklık sisteminin gücünü azaltabilir, bu da kişiyi enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı daha savunmasız hale getirebilir.

Baş dönmesi: Yetersiz oksijen nedeniyle beyne giden kan akışı azalabilir ve baş dönmesi ortaya çıkabilir.

Ellerde ve ayaklarda soğukluk: Kırmızı kan hücrelerinin azalması, eller ve ayaklardaki kan deveranını etkileyebilir, bu da soğuk hissiyatına neden olabilir.

ANEMİ KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Anemi her yaşta ve her cinsiyette görülebilir. Ancak birtakım kümeler anemiye daha yatkın olabilir. İşte aneminin sık görüldüğü kümeler:

Demir eksikliği anemisi, en yaygın anemi tipidir ve ekseriyetle bayanlar ortasında daha sık görülür. Bu, adet devri, gebelik yahut emzirme üzere durumlar nedeniyle demir ihtiyacı arttığında ortaya çıkabilir.

Gebeler, bebeğin gelişimi için ekstra demir ihtiyacı olduğundan anemi riski altındadır.

Çocuklar, süratli büyüme periyotlarında ve yetersiz beslenme durumlarında anemi geliştirme açısından risk altındadır.

Yaşlı yetişkinler, beslenme alışkanlıklarının değişmesi, emilim sorunları yahut kronik hastalıklar nedeniyle anemi geliştirme riski taşıyabilir.

Vegetaryen yahut vegan diyetlerle beslenenler, demir ve B12 vitamini üzere hayvansal kaynaklarda bulunan besinleri almadıklarında anemi riski altında olabilirler. Bu durumda demir ve B12 vitamini desteği değerli olabilir.

Bazı kronik hastalıklar, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı yahut kanser üzere durumlar, anemiye yol açabilir.

Genetik anemiler, doğuştan gelen birtakım genetik bozukluklar nedeniyle ortaya çıkar ve çoklukla çocukluk periyodunda bariz hale gelir.

ANEMİ CİNSLERİ NELER?

Demir eksikliği anemisi: Bedende kâfi ölçüde demir bulunmadığında ortaya çıkar. Demir eksikliği, demirin yetersiz alımı, emilimi yahut kullanımında sıkıntılar olduğunda meydana gelebilir. Bu cins anemi, düşük demir içeren besinlerin tüketimi, kan kaybı (adet periyodu, gastrointestinal kanama) yahut bedende demirin kâfi ölçüde depolanamaması üzere nedenlerden kaynaklanabilir.

B12 eksikliği anemisi: Bedende kâfi ölçüde B12 vitamini bulunmadığında ortaya çıkar. B12 vitamini, sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gereklidir. B12 eksikliği, yetersiz B12 alımı (vegan yahut vejetaryen diyetler gibi), mide yahut bağırsaklarda absorbsiyon sıkıntıları yahut pernisiyöz anemi üzere durumlar nedeniyle ortaya çıkabilir.

Folik asit eksikliği anemisi: Bedende kâfi ölçüde folik asit bulunmadığında ortaya çıkar. Folik asit, DNA sentezi ve sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin üretimi için değerlidir. Folik asit eksikliği anemisi, yetersiz folik asit alımı, alkolizm, hamilelik üzere durumlar yahut bağırsak hastalıkları nedeniyle meydana gelebilir.

Hemolitik anemi: Kırmızı kan hücrelerinin olağandan daha süratli bir halde parçalandığı yahut yok edildiği durumlarda ortaya çıkar. Bu durum, genetik faktörler, otoimmün bozukluklar, enfeksiyonlar, ilaçlar yahut kimi toksinlere maruz kalma üzere çeşitli nedenlere bağlı olarak meydana gelebilir.

Aplastik anemi: Kemik iliği, kâfi sayıda kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi ve trombosit üretimi yapamadığında ortaya çıkar. Bu, kemik iliği bozuklukları, kimi ilaçların yan tesirleri, radyasyon yahut birtakım viral enfeksiyonlar üzere nedenlere bağlı olarak meydana gelebilir.

Talasemi: Genetik bir bozukluk olan talasemi, kırmızı kan hücrelerinin olağan biçim, boyut yahut işlevlerini etkileyebilir. Bu durumda, kırmızı kan hücreleri gereğince oksijen taşıyamaz ve anemi gelişir.

Sideroblastik anemi: Bu anemi tipi, demirin olağan formda kullanılamadığı yahut metabolize edilemediği durumlarda ortaya çıkar. Sideroblastik anemi, genetik faktörlere bağlı olarak oluşabileceği üzere, kimi ilaçların yahut toksinlerin yan tesiri olarak da gelişebilir.

Kooley’s Anemisi (Orak Hücre Anemisi): Bu genetik anemi çeşidi, kırmızı kan hücrelerinin olağandışı bir hale sahip olduğu ve daha az oksijen taşıdığı orak hücrelerin varlığıyla karakterizedir. Orak hücre anemisi, ağrılı krizlere, organ hasarına ve öbür sıhhat problemlerine neden olabilir.

Ayrıca, birtakım kronik hastalıklar, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı, inflamatuar bağırsak hastalığı, kanser yahut romatoid artrit üzere durumlar, kronik hastalık anemisine yol açabilir. Bu tıp anemiler, bedendeki iltihaplanma, beslenme meseleleri yahut ilaçların yan tesiri olarak ortaya çıkabilir.

ANEMİ TEDAVİSİ NELER?

Demir eksikliği anemisi tedavisi: Demir eksikliği anemisi ekseriyetle demir destekleriyle tedavi edilir. Bu destekler, demir düzeylerini yükseltmeye ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini desteklemeye yardımcı olur. Hekiminiz, uygun dozu ve süreyi belirlemek için demir düzeylerinizi ve öbür faktörleri değerlendirecektir. Tıpkı vakitte demir açısından güçlü yiyecekleri tüketmek de tedavi sürecini destekleyebilir.

B12 eksikliği anemisi tedavisi: B12 eksikliği anemisi için B12 vitamini desteği kullanılır. Bu destek, ekseriyetle ağızdan alınan tabletler yahut B12 vitamini enjeksiyonları halinde uygulanır. B12 vitamini düzeylerini yükseltmek ve kırmızı kan hücrelerinin üretimini desteklemek hedefiyle sistemli olarak takip edilmesi kıymetlidir.

Folik asit eksikliği anemisi tedavisi: Folik asit eksikliği anemisi için folik asit desteği kullanılır. Bu destek ekseriyetle ağızdan alınan tabletler halinde verilir. Folik asit, kırmızı kan hücrelerinin üretimini artırarak aneminin tedavisine yardımcı olur. Folik asit açısından güçlü yiyeceklerin tüketimi de tedavi sürecini destekleyebilir.

Diğer anemi tipleri tedavisi: Diğer anemi çeşitleri, altta yatan nedenlere bağlı olarak farklı tedavi yaklaşımları gerektirebilir. Örneğin, hemolitik anemi durumunda immünsüpresif ilaçlar, kan transfüzyonu yahut splenektomi (dalak cerrahi çıkarılması) üzere tedaviler düşünülebilir. Aplastik anemi durumunda kemik iliği nakli, immünsüpresif ilaçlar yahut kan transfüzyonu üzere tedaviler uygulanabilir.