Anevrizmal kemik kisti, kemik dokusunda ortaya çıkan bir kistik lezyondur. Bu durum ekseriyetle çocuklar ve genç yetişkinler ortasında görülse de her yaşta ortaya çıkabilir. Anevrizmal kemik kisti, çoklukla kemiklerin epifiz bölgesinde, bilhassa femur, tibia, humerus ve pelvis üzere büyük kemiklerin uç kısımlarında bulunur. Nadiren omurga, el yahut ayak kemiklerinde de görülebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ NEDİR?
Anevrizmal kemik kisti, kemik dokusunda bulunan bir lezyondur. Bu durum, kemiklerin içerisindeki kistik yapıların oluştuğu bir hastalık olan anevrizmal kemik kisti (AKK) olarak da isimlendirilir. AKK’lar ekseriyetle çocuklar ve genç yetişkinler ortasında görülür, lakin her yaşta ortaya çıkabilir.
Anevrizmal kemik kistleri çoklukla kemiklerin epifiz ismi verilen uç kısmında bulunur. En sık görüldüğü yerler ortasında femur (uyluk kemiği), tibia (kaval kemiği), humerus (kol kemiği) ve pelvis (leğen kemiği) yer alır. Nadiren omurga, el yahut ayak kemiklerinde de görülebilir.
Anevrizmal kemik kistleri çoklukla ağrıya, şişmeye ve kemik zayıflığına neden olurlar. Birçok hadisede, bu kistler rastgele fark edilirken, kimi durumlarda kemik kırığı ile sonuçlanabilirler. AKK’lar ekseriyetle âlâ huyludur, yavaş büyürler ve birçok durumda tedavi gerektirmezler. Bununla birlikte, kist büyüdüğünde yahut semptomlara neden olduğunda tedavi düşünülebilir.
Anevrizmal kemik kistleri tedavi edilmesi gereken semptomlara yahut komplikasyonlara neden oluyorsa, tedavi seçenekleri ortasında şunlar bulunabilir:
Kist boşaltma: Kist içerisindeki sıvı çekilebilir ve kist boşaltılabilir.
Kistin çıkarılması: Kist cerrahi olarak çıkarılabilir.
Kistin doldurulması: Kist içerisine özel bir unsur enjekte edilerek boşaltılması ve doldurulması sağlanabilir. Bu, kistin tekrar büyümesini önleyebilir.
Tedavi seçeneği, kistin boyutuna, yerine ve semptomlara bağlı olarak hekiminiz tarafından belirlenecektir. Tedavi çoklukla başarılı olur ve birçok kişi semptomsuz bir halde düzgünleşir. Lakin birtakım hadiselerde kist tekrar büyüyebilir ve tedaviyi gerektirebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ NEDEN OLUR?
Anevrizmal kemik kistlerinin tam olarak neden oluştuğu net olarak bilinmemektedir. Lakin araştırmalar, kimi muhtemel etkenleri işaret etmektedir. Aşağıda, anevrizmal kemik kisti oluşumunda rol oynayabilecek potansiyel nedenleri bulabilirsiniz:
Anormal kemik büyümesi: Anevrizmal kemik kistleri, kemik büyümesi ve remodelleme süreçlerindeki anormalliklerle ilişkilendirilebilir. Bu anormallikler, kemik dokusunun olağan gelişimini etkileyebilir ve kist oluşumuna yol açabilir.
Damar anomalileri: Kimi teorilere nazaran, anevrizmal kemik kistleri, kemikteki damar yapısında anormalliklerin bir sonucu olabilir. Kistlerin içindeki kan damarları genişleyebilir ve kistin büyümesine katkıda bulunabilir.
Travma: Kemik travması, anevrizmal kemik kisti oluşumunda tetikleyici bir faktör olabilir. Bilhassa kemikteki bir kırık yahut yaralanma, kistin oluşumuna yer hazırlayabilir.
Genetik yatkınlık: Birtakım olaylarda, anevrizmal kemik kistleri ailelerde görülme eğilimi gösterir. Bu durum, genetik faktörlerin kistlerin oluşumunda rol oynayabileceğini düşündürebilir.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ BELİRTİLERİ NELER?
Anevrizmal kemik kisti belirtileri, kistin büyüklüğüne, yerine ve etkilediği kemik dokusuna bağlı olarak değişebilir. Birtakım olaylarda, anevrizmal kemik kistleri asemptomatik olabilir ve rastlantısal olarak tespit edilebilir. Fakat belirtiler ortaya çıktığında aşağıdakilerden kimileri gözlemlenebilir:
Ağrı: Anevrizmal kemik kistleri, birden fazla olayda ağrıya neden olabilir. Ağrı çoklukla etkilenen kemik bölgesinde hissedilir ve daima yahut aralıklı olabilir. Kist büyüdükçe yahut basınç uyguladıkça ağrı artabilir.
Şişlik: Kistin büyümesiyle birlikte etkilenen bölgede şişlik ortaya çıkabilir. Şişlik, kemik üzerinde yumuşak bir şişlik yahut tümsek olarak hissedilebilir.
Kırık riski: Anevrizmal kemik kistleri, kemik dokusunun zayıflamasına neden olabilir. Bu durum, kemik kırığı riskini artırabilir, bilhassa kistin bulunduğu bölgede travma yahut gerilim uygulandığında.
Kısıtlı hareket: Kistin büyüklüğüne bağlı olarak, eklem hareketinde kısıtlama yahut tartı hissi oluşabilir. Bilhassa büyük eklemlerde kistler bulunuyorsa, hareket etmek zorlaşabilir.
Nadir durumlarda hudut sıkışması: Anevrizmal kemik kistleri hudutlar üzerinde baskı oluşturabilir. Bu durumda hudut sıkışması belirtileri ortaya çıkabilir, örneğin uyuşma, karıncalanma, güçsüzlük yahut hareket kaybı üzere.
ANEVRİZMAL KEMİK KİSTİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Anevrizmal kemik kisti tedavisi, kistin büyüklüğüne, semptomlara, hastanın yaşına ve genel sıhhat durumuna bağlı olarak değişebilir. Küçük boyuttaki ve asemptomatik anevrizmal kemik kistleri ekseriyetle tedavi gerektirmez ve nizamlı takip altında bırakılır. Bununla birlikte, semptomlar mevcutsa yahut kist büyüklüğü artıyorsa, tedavi seçenekleri ortasında şunlar bulunabilir:
Kist boşaltma: Bu formülde, kist içerisindeki sıvı bir iğne aracılığıyla boşaltılır (aspirasyon) ve bir kortikosteroid enjekte edilebilir. Bu süreç, ağrıyı hafifletebilir ve kistin büyümesini durdurabilir. Lakin, kistin tekrar oluşma riski vardır.
Kistin çıkarılması: Anevrizmal kemik kisti cerrahi olarak çıkarılabilir. Cerrahi seçenek, kistin büyük olduğu, semptomlara neden olduğu yahut kırık riskini artırdığı durumlarda tercih edilebilir. Operasyon sırasında kist büsbütün çıkarılır ve boşalan alana çoklukla kemik grefti yerleştirilir.
Kistin doldurulması: Bu prosedürde, kist içerisine bir dolgu unsuru enjekte edilerek kist boşaltılır ve doldurulur. Bu süreç, kistin tekrar büyümesini önleyebilir. Çoklukla akrilik yahut kalsiyum hidroksiapatit üzere kemik gibisi bir dolgu unsuru kullanılır.
Tedavi seçeneği, hastanın özelliklerine ve kistin özelliklerine bağlı olarak hekim tarafından belirlenir. Ayrıyeten, kistin olduğu bölgede kemik zayıflığına yahut kırık riskine neden olabilecek durumlar kelam mevzusuysa, tedaviye ek olarak kemik güçlendirme teknikleri de kullanılabilir.
Tedavi sonrasında, sistemli takip denetimleri kıymetlidir. Böylelikle kistin büyümesi yahut tekrarlaması süratli bir formda tespit edilebilir. Hekiminiz, tedavi planı ve takip süreci hakkında size daha fazla bilgi verecektir.
