Anoreksiya Nervoza hastalığı nedir, belirtileri neler?

Anoreksiya nervoza ekseriyetle genç bayanlarda görülür, lakin erkekler de etkilenebilir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, biyolojik, ruhsal ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu anoreksiya nervoza riskini artırabilir.

ANOREKSİYA NERVOZA NEDİR?

Bu durumun belirtileri ortasında çok kilo kaybı, besin reddi, düşük güç düzeyleri, ağır vücut algısı, kusma yahut laksatif kullanımı üzere davranışlar, depresyon, toplumsal çekilme, halsizlik, dikkat eksikliği ve kilo almaktan çok endişe yer alabilir.

Anoreksiya nervoza, önemli sıhhat sıkıntılarına ve hayatı tehdit eden komplikasyonlara neden olabilir. Bunlar ortasında kalp sorunları, elektrolit dengesizlikleri, kemik kaybı, böbrek meseleleri, üreme meseleleri ve vefat riski bulunabilir.

Anoreksiya nervozanın tedavisi, ekseriyetle bir grup yaklaşımını içerir. Bir psikiyatrist, psikolog ve diyetisyenden oluşan bir grubun takviyesiyle kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturulur. Tedavi, kilo kazanma, fikirleri ve davranışları değiştirme, sağlıklı bir vücut imajı geliştirme, beslenme eğitimi ve destekleyici terapiyi içerebilir.

Eğer kendinizde yahut bir yakınınızda anoreksiya nervoza belirtilerini düşünüyorsanız, bir sıhhat uzmanına danışmanız değerlidir. Erken teşhis ve tedavi, bu yeme bozukluğunun tesirlerini en aza indirmeye ve düzgünleşme bahtını artırmaya yardımcı olabilir.

ANOREKSİYA NERVOZA NEDEN OLUR?

Anoreksiya nervoza, ekseriyetle karmaşık ve çoklu faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Bununla birlikte, anoreksiya nervozanın tam nedeni tam olarak anlaşılamamıştır. Lakin aşağıdaki faktörler, anoreksiya nervoza gelişme riskini artırabilir:

Genetik yatkınlık: Anoreksiya nervozanın aile hikayesi, hastalığa yakalanma riskini artırabilir. Genetik faktörlerin anoreksiya nervozanın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.

Biyolojik faktörler: Beyindeki kimyasal dengesizlikler yahut hormonal değişiklikler anoreksiya nervoza riskini etkileyebilir. Serotonin ve dopamin üzere nörotransmitterlerin rolü üzerinde durulmaktadır.

Psikolojik faktörler: Düşük özgüven, mükemmeliyetçilik eğilimleri, obsesif-kompulsif bozukluk, anksiyete ve depresyon üzere ruhsal faktörler anoreksiya nervoza gelişme riskini artırabilir. Beden imajı bozukluğu ve düşük benlik hürmeti da anoreksiya nervoza ile ilişkilendirilir.

Toplumsal ve kültürel tesirler: Medyanın ve toplumdaki beden imgesi idealizasyonunun tesiri anoreksiya nervozanın gelişiminde rol oynayabilir. Toplumsal baskılar, kalıplaşmış hoşluk standartları ve diyet kültürü, bireyleri kilo vermeye yahut zayıf kalmaya yönlendirebilir.

Aile faktörleri: Disfonksiyonel aile ilgileri, çok tenkit, yetersiz dayanak yahut ailede obezite yahut yeme bozuklukları üzere durumlar anoreksiya nervoza riskini artırabilir.

ANOREKSİYA NERVOZA BELİRTİLERİ NELER?

Anoreksiya nervoza, belirtilerini davranışsal, ruhsal ve fizikî açılardan gösteren bir yeme bozukluğudur. Aşağıda, anoreksiya nervoza hastalığının yaygın belirtilerinden kimileri yer almaktadır:

Aşırı kilo kaybı: Anoreksiya nervozada bireyler, olağan beden yüklerinin altına düşmek için çok diyet yaparlar ve kilo vermeye çalışırlar. Bu, bariz bir kilo kaybına yol açar.

Besin reddi: Anoreksiya nervozalı bireyler, yiyecek alımını kısıtlarlar ve düşük kalorili diyetler uygularlar. Besin reddi çoklukla belli yiyecek kümelerinin büsbütün ya da büyük ölçüde kesilmesiyle karakterizedir.

Vücut imajı bozukluğu: Anoreksiya nervozalı bireyler, kendi vücutlarını daima olarak şişman olarak algılarlar, hatta kilolu olduklarına dair ağır bir endişe hissederler. Gerçek yüklerinin ne olduğunu görmekte zorlanırlar.

Düşük güç düzeyleri: Besin alımının kısıtlanması ve kilo kaybı nedeniyle güç düzeyleri düşer. Bu durum, daima olarak yorgunluk, halsizlik ve güçsüzlük hissi ile sonuçlanabilir.

Yoğun idman yapma: Anoreksiya nervozalı bireyler, çok derecede idman yapma eğilimindedirler. Fazla güç yakma gayesiyle ağır fizikî aktivitelerde bulunurlar.

Depresyon ve anksiyete: Anoreksiya nervoza, depresyon ve anksiyete bozuklukları ile sık sık ilişkilendirilir. Şahıslarda düşük benlik hürmeti, ümitsizlik hissi, toplumsal çekilme ve kaygı belirtileri gözlenebilir.

Beslenme davranışları: Anoreksiya nervozalı bireyler, yemek yemeyle ilgili tuhaflıklar sergileyebilirler. Yemeklerden kaçınma, yiyecekleri kesme, yemekleri gizleme yahut yavaş yeme üzere davranışlar sıkça görülür.

Sosyal çekilme: Anoreksiya nervoza hastaları, toplumsal etkinliklerden kaçınma eğilimindedirler. Bedenlerinden duydukları rahatsızlık ve kilo telaşı nedeniyle toplumsal ortamlarda kendilerini izole edebilirler.

ANOREKSİYA NERVOZA NASIL GEÇER, TEDAVİSİ NEDİR?

Anoreksiya nervoza tedavisi, çoklukla bir multidisipliner yaklaşım gerektirir ve kişiselleştirilmiş bir tedavi planıyla yürütülür. Tedavi süreci, hastanın fizikî sıhhatini güzelleştirmeyi, beslenme tertibini düzeltmeyi, ruhsal takviyesi sağlamayı ve sağlıklı bir alakayı teşvik etmeyi maksatlar. İşte anoreksiya nervoza tedavisinde kullanılan kimi formüller:

Tıbbi kıymetlendirme ve takip: Birinci evrede, bir tabip tarafından hastanın fizikî sıhhati kıymetlendirilir ve kilo, kan basıncı, kalp ritmi, elektrolit istikrarı üzere değerli parametreler takip edilir. Gerekirse, hastaneye yatış ve tıbbi müdahale gerekebilir.

Beslenme tedavisi: Bir diyetisyen tarafından bireye has bir beslenme planı oluşturulur. Gaye, kilo kazandırmak, besin alımını düzeltmek ve sağlıklı bir beslenme tertibi geliştirmektir. Yavaş yavaş kilo artışı sağlanır ve bireye beslenme konusunda eğitim verilir.

Psikoterapi: Anoreksiya nervoza tedavisinde bilişsel davranışçı terapi (BDT) en yaygın kullanılan yaklaşımdır. Bu terapi, kişinin olumsuz kanılarını ve davranışlarını tanımasını, değiştirmesini ve sağlıklı bir vücut imajı geliştirmesini sağlamayı gayeler. Ayrıyeten, depresyon, anksiyete ve özgüven üzere eşlik eden ruhsal sıkıntıların da ele alınmasında yardımcı olabilir.

İlaç tedavisi: Psikiyatrist tarafından uygun görüldüğü durumlarda, antidepresan yahut anksiyolitik üzere ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, ruhsal semptomları yönetmeye ve tedaviyi desteklemeye yardımcı olabilir.

Aile terapisi: Aile üyelerinin iştirakiyle yapılan terapi, aile içi bağları uygunlaştırmayı, takviye sistemini güçlendirmeyi ve hastanın düzgünleşme sürecinde takviye sağlamayı gayeler.

Destek kümeleri: Anoreksiya nervozalı bireyler için dayanak kümeleri yahut terapi kümeleri, öteki beşerlerle tecrübelerin paylaşılmasını, desteklenmeyi ve motivasyonu sağlamayı amaçlar.