Balina ölümlerini önlemek için yeni yöntem: Whale Safe

Birçok tüketici ürünü gibi akıllı telefonlar da Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) dev konteyner gemileriyle geliyor; bu gemiler iklim ve okyanus sağlığı açısından önemli bir rol oynayan nesli tükenmekte olan balinaların başlıca katilleri oluyor. “Whale Safe” adlı bir yüksek teknoloji girişimi, San Francisco kıyılarındaki dev deniz memelilerini tespit ediyor ve gemi kaptanlarını ölümcül çarpışmalardan kaçınmak için yavaşlamaları konusunda uyarıyor.

Bloomberg‘in haberine göre, Santa Barbara’daki Kaliforniya Üniversitesi Benioff Okyanus Bilimleri Laboratuarı ve Körfez Bölgesi Deniz Memelileri Merkezi’ndeki proje yöneticilerine göre, çarşamba günü başlatılan Whale Safe, yoğun nakliye hatlarında tehlike altındaki mavi balinalar, yüzgeç balinaları ve kambur balinalar için “okul bölgeleri” oluşturmayı amaçlıyor. Hız yapan gemiler uydu gözetimiyle yakalanıyor ve çevrimiçi olarak belirtiliyor. Bu da tüketicilere, örneğin düşündükleri gemi seyahatinin denizdeki hız sınırlarını göz ardı etme geçmişi olan bir şirket tarafından işletilip işletilmediğini görme fırsatı veriyor.

Benioff Okyanus Bilimleri Laboratuvarı Direktörü Douglas McCauley, “Bir gemi, pruvasında şirketin markasının hemen altında nesli tükenmekte olan bir balina ile limana girdiğinde kimse kazanmaz. Şu anda sizinle konuştuğum telefonun, kargo gemileriyle bence yeterince takdir edilmeyen bir bağlantısı var. Burada balinaların korunmasıyla ilgili bir tüketici ilişkisi bulunuyor” dedi.

Balina ölümlerinin iklim değişikliği üzerinde etkileri var

160 ton ağırlığındaki mavi balinalar, dünyanın en büyük canlılarından olsa da 200 bin tonluk bir kargo gemisiyle boy ölçüşemiyorlar. Kaliforniya, ülkenin en işlek limanlarından üçüne ev sahipliği yapıyor ve gemiyle bağlantılı balina ölümlerinin en yoğun yaşandığı yerlerden biri. Bilim insanları her yıl 80’den fazla nesli tükenmekte olan balinanın Batı Kıyısı açıklarında gemi çarpması sonucu öldüğünü tahmin ediyor, ancak çoğu okyanus tabanına battığı için karkasların yalnızca yüzde 5 ila yüzde 17’si kurtarılabiliyor.

Bu ölümlerin iklim değişikliği üzerinde etkileri var. Araştırmacılar balinaların vücutlarında büyük miktarlarda karbondioksit tuttuklarını, dışkılarının ise dünyadaki oksijenin yarısını üreten ve deniz besin ağının temelini oluşturan fitoplankton çiçeklerini ortaya çıkardığını keşfettiler.

Balinalar ısınan okyanuslar nedeniyle yok olan avlarını aramak için kıyıya yaklaşırken, bilim insanları iklim değişikliğinin San Francisco Körfezi’nde gemilerle çarpışma tehdidini artırdığını söylüyor. Sausalito, Kaliforniya merkezli Deniz Memelileri Merkezi’nin saha operasyonları ve müdahale direktörü Kathi George çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında, “Balinalar balıkları takip ediyorlar” dedi.

Whale Safe nasıl çalışır?

Körfez Bölgesi’nde bilim insanları şamandırayı, geçen yıl nesli tükenmekte olan balinalara yönelik altı gemi çarpmasının teyit edildiği San Francisco açıklarına yerleştirdi. McCauley Pazartesi günü bu şamandırayı incelediğinde, güneye giden nakliye şeritlerinde beslenen dokuz kambur balina tespit etti. McCauley, “Bu dar alandan geçen çok miktarda gemi trafiği var ve ne yazık ki bu alan aynı zamanda balinalar için gerçekten önemli bir açık büfe alanı” dedi.

Perşembe sabahı Whale Safe, San Francisco açıklarında balinaların “çok yüksek oranda” bulunduğunu bildirdi: 12 kambur balina ve mavi balinalar. Santa Barbara Kanalı’ndaki balinalar için yapılan tahmin ise 41 kambur balinanın olduğu yönünde.

Hız yapan gemileri durdurmak

Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, büyük gemilerden balinaların yaz beslenme sezonunda Santa Barbara Kanalı ve San Francisco açıklarındaki Büyük Farallones Ulusal Deniz Koruma Alanı’ndan geçerken 18,5 km kadar yavaşlamalarını istiyor. Frontiers in Marine Science dergisinde yayınlanan 2021 tarihli bir çalışmada, gemilerin yüzde 95’inin hız sınırlarına uyması halinde Santa Barbara Kanalı’ndaki balina ölümlerinin üçte bir oranında azalabileceği tahmin ediliyor.

Whale Safe, gemilerin yavaşlayıp yavaşlamadığını belirlemek için gemi transponderleri tarafından yayınlanan konum verilerini analiz ediyor ve şirketlerin uyumluluğunu derecelendiren bir harf notu atıyor. George’a göre gemilerin yaklaşık yüzde 61’i Santa Barbara Kanalı’nda ve yüzde 62’si Farallones deniz koruma alanında önerilen hız sınırına uyuyor.

Dünyanın üçüncü büyük konteyner taşımacılığı şirketi olan Fransız CMA CGM SA, verileri doğrudan Whale Safe’den alıyor ve hızlarını azaltmaları gerektiğinde kaptanları uyarıyor. Şirketin sürdürülebilirlikten sorumlu başkan yardımcısı Claire Martin, gemilerin yüzde 80’inin uyarılara uyduğunu; uymadıklarında ise bunun genellikle hava koşullarıyla ilgili olduğunu söyledi.

Maliyeti yüksek

McCauley, ilave şamandıraların yerleştirilmesinin nesli tükenmekte olan balinaların daha hassas bir şekilde tespit edilmesini sağlayacağını söyledi. Ancak şamandıraların inşası yaklaşık 250 bin dolara, işletilmesi ise yıllık 200 bin dolara mal oluyor. Çarşamba günü Benioff Okyanus Bilimleri Laboratuvarı’nın hayırseverleri Salesforce Inc. kurucusu Marc Benioff ve eşi Lynne Benioff, laboratuvarın çalışmalarını desteklemek üzere UC Santa Barbara’ya 60 milyon dolarlık bir bağışta bulunduklarını açıkladı.

halktv.com.tr // Dış Haberler

Fotoğraf: Bekah Lane, the Marine Mammal Center