Bankalarda blokeli kredi periyodu
Risk almak istemeyen bankalardan yeni sınırlama geldi. Birtakım bankalar şirketlere ‘belirli bir kısmını vadesiz hesapta tutmayı kabul etmeleri’ halinde ticari kredi kullandırmaya başladı. Uygulamanın yasal desteğinin olmadığı belirtiliyor.
Merkez Bankası’nın (TCMB) ticari kredilere yönelik yaptığı düzenlemeler, tıkanan finansman kanallarını açmanın bilakis krediye erişimin giderek daha da zorlaşması ile sonuçlanıyor. TCMB evvel ticari kredi faizlerine üst hudut getirdi, lakin bankalar bu sonu aşmak için kurul usulünü kullandı. Bunun üzerine Merkez, kredi tahsis ve kullandırım fiyatlarına de sınırlama getirdi. Arka arda gelen bu iki düzenleme sonrası kredi faizleri bir ölçü geriledi lakin bu sefer de birtakım bankaların kredi verme şartlarında ‘bloke’ uygulamasına gitmeye başladığı belirtiliyor. Buna nazaran bankalar, ihracat taahhüttü yanında kredi çeşidine nazaran yüzde 1 yahut yüzde 1.10 kurul uygularken, kredinin yüzde 25-30 oranındaki kısmını da vadesiz mevduatta bloke etmeyi kabul etmeleri halinde şirketlere kredi kullandırıyor.
FAİZİNİ DE ÖDÜYOR
Bankacılık uzmanı, ekonomist Erol Taşdelen hususa ait değerlendirmesinde vadesiz hesaplarda blokede kalan kredi meblağı için de faiz ödendiğine dikkat çekerek, “Firma bu yüzde 25’lik kısım için faiz yanında komite da ödeyecek; üstelik vadesiz hesapta bloke edileceği için faiz getirisi de olmayacak. Yani faizi ödenen kredi bankada faizsiz mevduatta blokede tutuluyor” dedi. Bu çeşit bir uygulamanın etik olmadığı üzere yasal desteğinin da olmadığını belirten Taşdelen, Merkez Bankası’nın düzenlemelerinden sonra bankaların kendi aksiyon planlarını yürürlüğe koyduklarını, ‘daha az krediyi daha kârlı nasıl satarım’ arayışıyla yeni usullere başvurduklarını lisana getirdi.
Sistem nasıl işliyor?
1- Örneğin, bir ticari işletme 10 milyon TL rotatif yahut 3-6 ay spot kredi kullanmak için bankaya başvuruyor.
2- Banka şirketten kredinin yüzde 25’lik kısmını vadesiz mevduatta bloke etmesini istiyor.
3- Şirketin bunu onaylaması halinde kredi kullandırılıyor. Ayrıyeten bloke edilen kredi meblağı için de faiz ödeniyor.
4- Yani 10 milyon TL’lik kredinin 2.5 milyon TL’si vadesiz banka hesabında kredi kapanana kadar tutuluyor.
