Bayanlar 47’sinde anne olabilecek

Tüp Bebek ve İnfertilite Derneği’nin (TÜBİD) 2. Ulusal Kongresi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) gerçekleştirildi. Uzman isimlerin katıldığı kongrede Tüp bebek ve infertilite alanındaki gelişmeler ele alındı. TÜBİD Genel Lideri Prof. Dr. Bülent Tıraş, tüp bebek tedavisinde başarıyı artıran ve bu alanda Dünya’da birinci kere uygulanan yeni teknikleri şöyle anlattı:

Bülent Tıraş

İnfertilite konusunda birinci emelimiz, yumurta sayısını artırmak, ikinci emelimiz ise yumurtaları gençleştirerek, daha ileri yaştaki bayanlarımızı anne yapabilmek. Evvelden 43’ten sonra pek fazla bir gebelik görmüyorduk. Son 5 yıldır PRP prosedürünü kullanıyoruz. 4 yıl evvel kök hücreyle ilgili çalışmalara başladık. Son 7-8 aydır da ‘eksozom’ prosedürü üzerinde çalışıyoruz ve yüz güldürücü sonuçlar alıyoruz. Yakın bir gelecekte eksozom güçlü bir tedavi seçeneği olarak günlük hayatımıza girecek. Yani 46-47 yaşında annelik bahtı artacak. Olağan bütün bu süreçlerin gerçek yerlerden alınan örneklerle yapılması gerekir. PRP ve eksozomlar kişinin kendi kanından elde edilmelidir. Tekrar bayanın kendi kemik iliğinden elde edilen kök hücrelerle yumurtalıklara enjeksiyon süreci yapılmalıdır. Yani yumurtalıklarda farklı bir bireye ilişkin DNA yapılarının kullanılmaması lazım.

YUMURTALARA ‘GÜÇ’ DOPİNGİ

Yaşla birlikte en kıymetli nokta yumurtanın gücünü kaybetmesidir. Bir bayanın 46-47 yaşında çok sayıda yumurtası olabilir fakat yumurtanın gücü, gücü yetmiyor. Tüp bebek tedavisinde lakin olgun yumurtalarla süreç yapabilirsiniz. Prof. Dr. Ercüment Ovalı ile olgunlaşmamış yumurtaların kullanılabilir hale gelmesi için mitokondri nakli üzerine bir çalışma yapıyoruz. Biliyoruz ki mitokondri, hücrelerin güç kaynağıdır. Mitokondri nakli, hastanın kendi yumurtalıklarından biyopsi alınarak yapılıyor. Fakat biz, bu formülü daha da kolaylaştırarak, mitokondrileri kişinin kendi kanındaki hücreleri tarayıp, elde ettik. Proje ile mitokondrileri demir bilye formülüyle elde edip, bunların olgunlaşmamış yumurtaların içine girmesini, o yumurtaların da olgunlaşmasını sağlayıp, tüp bebek tedavisinde kullanılabilmesini amaçlıyoruz.

EKSOZOM İLE MUVAFFAKİYET ARTACAK

ABD’de Stanford Üniversitesi’nde çalışan Prof. Dr. Utkan Demirci’nin geliştirdiği yolla tekrar Dünya’da bir unsur imza attık. Hücrelerin binde biri boyutunda olan eksozomlar hücrelerin büsbütün birbirleriyle haberleşmek için kullandıkları bir mektup, elektronik posta üzere düşünülebilir. Bu çok küçük haberci kesecikleri tesir ettikleri hücrenin işlevlerini güçlendirmekte ve o hücreyi onarabilmektedir. Daha evvel kandan direkt elde edilemeyen bu haberci kesecikler Demirci’nin geliştirdiği özel bir aygıtla yüksek basınç altında kandan alınıp, süzülüp, elde edilebilir hale geldi. Bu teknikle yumurtalar gençleştirip, kuvvetlendirilebiliyor.

‘PRP hastaların yüzde 30-40’ında muvaffakiyet sağlıyor’

Yale Üniversitesi Tüp Bebek ve Üreme Sıhhati Kısmı Lideri Prof. Dr. Emre Seli de toplantıda, infertilite dünyası araştırmacılarının, yaşı ilerlemiş hastalara yeni seçenekler sunmaya çalıştığını belirterek, şunları söyledi: Dünyada birinci kez yapılan PRP sürecinin, yumurtalara moleküler seviyede olumlu tesir gösterdiğini tespit ettik. Bilim dünyası çok açık bir biçimde gördü ki, PRP verildiği vakit yumurtanın güç hücrelerinin birbirine temasında, hücrelerin sağlıklı bölünmesini düzenleyen sistemlerde artış oluyor.”

Emre Seli

Seli, 2 yıllık süren bir projede 90 hastada uygulanan PRP sonrası “PRP hücreyi değiştirdi mi?” sorusunun karşılığını da şöyle verdi: “Evet değiştirdi. Hatta kimi kısımları 3-5 kat değiştirdi. 3 farklı tahlilden geçirildi. Üçünde de tıpkı model işlendi. PRP hastaların yüzde 30-40’ında başarılı oluyor. Biz hastadan alınan örnekle bir ilaç değil bir süspansiyon yapıyoruz. İlaç standarttır. Lakin süspansiyon herkese nazaran farklıdır. Bazılarında az faktör olduğu için yumurtalarına az tesir ediyor. Kiminin ki çok kuvvetli verildiğinde tabiatıyla hamile kalıyor. Biz içindeki faktörleri saptayıp, süspansiyonla ‘ne verildiği-nasıl sonuç vereceği’ öngörüsü ile muvaffakiyetin yüzde 30’lardan yüzde 80’e çıkacağını düşünüyoruz.”

‘Çöpe giden yumurtalar sonunda işe yarayacak’

Prof. Dr. Ercüment Ovalı ise Prof. Dr. Bülent Tıraş’ın ‘Mitokondri transplantasyonu için ne yapabiliriz?’ talebi üzerine çalışmalara başladıklarını belirterek, şu açıklamayı yaptı:

Ercüment Ovalı

Yumurta hücreleri toplandığında işe yaramayan küme çöpe atılıyordu. Biz bir müddettir ‘Tüp bebek tedavisi için bu yumurtaları nasıl olgunlaştırabiliriz’ karşılığında yoğunlaştık ve mitokondri naklini gerçekleştirdik. Dünya’da birinci defa kişinin kendi kanından demir bilye sistemiyle kısa müddette yüzde 99,9 mitokondri elde edebiliyoruz. Üstelik ‘pinositoz’ dediğimiz prosedürle mitokondrinin güç ve zahmetli bir iş olan enjeksiyon formülü yerine mıknatıs yoluyla bizatihi yumurta hücresi içine girmesini sağlıyoruz. Böylece evvelce işe yaramıyor diye çöpe giden yumurtaların olgunlaşmasını sağlıyoruz.”