Beyin anevrizması nedir, belirtileri neler?

Beyin, bedenin en karmaşık ve hayati organlarından biridir. Bu karmaşık yapının sağlıklı bir halde fonksiyon görmesi için daima ve istikrarlı bir kan akışına muhtaçlığı vardır. Fakat, bazen beyindeki kan damarlarında olağandışı genişlemeler meydana gelebilir. Bu genişlemelere “beyin anevrizması” denir. Anevrizmalar, çoklukla sessizce ve rastgele bir belirti göstermeden gelişirken, bazen önemli sıhhat meselelerine yol açabiliyor. Bu nedenle, anevrizmaların ne olduğunu, nedenlerini ve belirtilerini anlamak, bu potansiyel tehlikeden korunmada büyük kıymet taşıyor.

BEYİN ANEVRİZMASI NEDİR?

Beyin anevrizması, beyindeki bir kan damarının duvarının zayıflayarak olağandışı bir biçimde genişlemesi yahut balonlaşmasıdır. Şayet bu anevrizma yırtılırsa, beyin dokusuna kan sızabilir. Bu duruma subaraknoid kanama denir ve acil müdahale gerektiren hayati tehlike arz eden bir durumdur.

Anevrizmanın nedenleri ortasında yüksek tansiyon, ateroskleroz (damar sertliği), genetik faktörler, yüksek kolesterol, enfeksiyonlar ve travma bulunabilir. Lakin, her durumda kesin bir neden belirlenemeyebilir.

Birçok anevrizma belirti vermeden var olabilir ve çoklukla diğer bir sebeple yapılan tıbbi görüntüleme testleri sırasında tesadüfen bulunur. Lakin, anevrizma yırtılırsa, şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, boyun sertliği, ışığa karşı hassasiyet üzere belirtiler gösterebilir.

Eğer bu çeşit belirtiler yaşanıyorsa, acil tıbbi yardım alınmalıdır. Anevrizmanın yırtılmasının neden olduğu kanama ölümcül olabilir yahut kalıcı beyin hasarına neden olabilir. Anevrizmanın teşhis edilmesi ve uygun tedavi usulünün belirlenmesi için bir nörolog yahut nöroşirürjen ile irtibata geçmek gerekmektedir.

BEYİN ANEVRİZMASI NEDEN OLUR?

Beyin anevrizmasının nedenleri tam olarak anlaşılmamıştır, lakin kimi faktörler anevrizma riskini artırabilir. İşte beyin anevrizmasının potansiyel nedenleri ve risk faktörleri:

Genetik Faktörler: Birtakım ailelerde beyin anevrizması daha sık görülebilir, bu da genetik bir yatkınlığın olabileceğini düşündürmektedir.

Konjenital Faktörler: Birey, anevrizmaya yatkın bir damar yapısıyla doğabilir.

Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Yüksek tansiyon, kan damarlarının duvarlarında gerilim oluşturarak anevrizma riskini artırabilir.

Sigara Kullanımı: Sigara tüketimi, anevrizma geliştirme riskini artırabilir.

Yaş: İlerleyen yaşla birlikte beyin anevrizmasının riski artabilir.

Ateroskleroz: Damar sertleşmesi olarak da bilinen bu durum, damar duvarlarının kalınlaşmasına ve sertleşmesine neden olabilir.

Bazı Hastalıklar: Örneğin, polikistik böbrek hastalığı üzere kimi genetik hastalıklar anevrizma riskini artırabilir.

Travma: Şiddetli bir baş yaralanması, beyin damarlarında anevrizma oluşumuna neden olabilir.

Önceki Anevrizma: Daha evvel bir beyin anevrizması yaşamış olan bireylerde yeni anevrizma oluşma riski daha yüksektir.

Alkol Tüketimi: Çok alkol tüketimi anevrizma riskini artırabilir.

İllegal Uyuşturucu Kullanımı: Bilhassa kokain üzere unsurlar, anevrizma riskini artırabilir.

Enfeksiyon: Çok ender durumlarda, bir enfeksiyon beyinde bir anevrizmaya neden olabilir.

BEYİN ANEVRİZMASI BELİRTİLERİ NELER?

Beyin anevrizması sıklıkla rastgele bir belirtiye neden olmaz ve bazen rutin tıbbi görüntülemelerde tesadüfen keşfedilir. Lakin, anevrizma büyümeye başladığında yahut yırtıldığında belli belirtiler ortaya çıkabilir.

Beyin anevrizmasının genişlemesiyle ortaya çıkan belirtiler:

Görme Sorunları: Anevrizma gözün gerisindeki hudutlara baskı yapabilir.
Göz Kapağında Düşüklük: Baskı sonucunda oluşabilir.
Baş Ağrısı: Çoklukla bir tarafta ağırlaşan, ani ve şiddetli baş ağrısı olabilir.
Dil ve Konuşma Sorunları: Birtakım durumlarda oluşabilir.
Boyun Ağrısı yahut Sertliği
Beyin anevrizmasının yırtılmasının belirtileri:

Şiddetli Baş Ağrısı: Hastalar tarafından “hayatımda hissettiğim en berbat baş ağrısı” olarak tanım edilen ani ve şiddetli bir baş ağrısı olabilir.
Bulantı ve Kusma
Boyun Sertliği
Işığa Karşı Hassasiyet
Bilinç Kaybı yahut Bulanıklaşma
Konvülsiyonlar (Nöbetler)
Bulanık yahut Çift Görme
Yüz Felci
Koordinasyon ve istikrar kaybı

BEYİN ANEVRİZMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Beyin anevrizmasının teşhisi, çoklukla belirtilerle başvuran hastalarda ya da büsbütün farklı bir nedenle yapılan beyin görüntülemeleri sırasında tesadüfen keşfedildiğinde yapılır. Beyin anevrizmasını teşhis etmek için kullanılan yollar şunlardır:

Bilgisayarlı Tomografi (BT): Anevrizmanın yırtılması ve beyne kan sızmasından şüpheleniliyorsa, süratli bir tarama metodu olarak bilgisayarlı tomografi (CT) yapılabilir. CT taraması, beynin kesitlerini üretir ve beyinde kanama olup olmadığını gösterir.

BT Anjiyografi: Bu test, anevrizmanın tam yerini ve boyutunu belirlemek için kullanılır. Kontrast husus damardan verildikten sonra BT taraması yapılır.

Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) ve MR Anjiyografi (MRA): MRG, beyindeki damarları, dokuları ve kanamayı gösteren ayrıntılı imgeler üretir. MR Anjiyografi, beyindeki damarların daha detaylı imajlarını sağlar.

Serebral Anjiyografi: Bu test, anevrizmanın tam yerini ve formunu belirlemek için altın standart olarak kabul edilir. Bir kateter, ekseriyetle kasıktan başlayarak anevrizmanın bulunduğu damara kadar ilerletilir. Kontrast unsur enjekte edildikten sonra X-ışınları ile damarların imajları alınır. Bu prosedür, anevrizmanın boyutu, formu ve tam olarak nerede olduğuna dair en detaylı bilgileri sağlar.

Lomber Ponksiyon (Beyin Omurilik Sıvısı Testi): Anevrizmanın yırtılmasından şüpheleniliyorsa ve kanama CT taramasında açıkça görülmüyorsa, bir lomber ponksiyon (omurilik sıvısı örneği alınması) yapılabilir. Bu test, omurilik sıvısında kan bulunup bulunmadığını denetim etmek için yapılır.

BEYİN ANEVRİZMASI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Beyin anevrizmasının tedavisi, anevrizmanın boyutuna, yerine, büyüme suratına, muhtemel komplikasyon riskine, hastanın yaşı ve genel sıhhat durumuna nazaran belirlenir. Tedavi, anevrizmanın yırtılmamış yahut yırtılmış olmasına nazaran de farklılık gösterebilir.

Beyin anevrizmasının tedavisinde kullanılan yaygın yollar şunlardır:

Gözlem ve Rutin İzlem: Küçük, yırtılmamış anevrizmalar ekseriyetle çabucak bir tehlike oluşturmaz. Bu nedenle, bazen en âlâ yaklaşım, anevrizmanın boyutunu ve halini tertipli aralıklarla denetim ederek izlemektir. Ayrıyeten, yüksek tansiyonun denetim altında tutulması ve sigara kullanımının bırakılması üzere hayat biçimi değişiklikleri de önerilebilir.

Endovasküler Koiling: Bu prosedürde, anevrizmaya bir kateter yardımıyla yaklaşılır ve anevrizmanın içine platin mikrospiraller (coil) yerleştirilir. Bu spiraller, kanın pıhtılaşmasını teşvik eder, bu da anevrizmanın yavaşça kapanmasına ve yırtılma riskinin azalmasına neden olur.

Klipleme: Bu, anevrizmanın yırtılmasını önlemek için kullanılan cerrahi bir prosedürdür. Operasyon sırasında, anevrizmanın boyun kısmına bir klips yerleştirilir, bu da kanın anevrizmanın içine girmesini pürüzler.

Bypass Cerrahisi: Bu, daha karmaşık anevrizmalarda kullanılır. Cerrahi prosedür, kanın anevrizma etrafından yönlendirilmesini sağlar.

Endovasküler Balonlama: Bu teknikte, anevrizma içine bir balon kateteri yerleştirilir ve balon şişirilir. Bu, kanın anevrizmanın içine girmesini mahzurlar.

Stent Yardımıyla Koiling: Bu prosedürde, anevrizmanın boyun kısmını desteklemek için bir stent yerleştirilir ve akabinde koiling yapılır.