Cevdet Yılmaz’dan ek bütçe sunumu

Yılmaz, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde, 2023 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanunu ile Bağlı Cetvellerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne ait sunum yaptı.

“KÜRESEL BELİRSİZLİK…”

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarının katkıları ile mart ayında yayımladığı 2023 Kahramanmaraş ve Hatay Zelzeleleri Raporu kapsamında zelzelenin iktisada iddiası maliyetinin yaklaşık 104 milyar dolar olarak hesaplandığını aktaran Yılmaz, kelamlarını şöyle sürdürdü;

*Küresel belirsizlik ve risklerin devam ettiği makroekonomik ve jeopolitik ortamda, en büyük afetlerden birinin yaşanmış olması bir yandan gelir beklentilerimizi ve harcama büyüklüklerimizi etkilerken başka yandan gereksinimlerimizi farklılaştırmıştır.

*Bu durumu dikkate alarak mevcut bütçemizdeki ödenekleri artırıyor ve artan gelirimizi başta afet konutlarının imali ve altyapı hasarlarının giderilmesi, sıhhat, eğitim, engelli yardımları ve toplumsal yardımlar olmak üzere vatandaşımızın gereksinimlerini karşılamakta kullanacağımız bir ek bütçe teklifi hazırlamış durumdayız.

“762 MİLYAR LİRA HARCAMA YAPILMASI ÖNGÖRÜLMEKTE”

Yılmaz, ek bütçe ile öngörülen ek ödeneklerin, başta zelzele tesirlerinin ortadan kaldırılması olmak üzere, zarurî ve tek seferlik harcama alanlarına yönelik olduğunu, hane halkını ve toplumsal kesitleri destekleyen, ülkenin büyüme potansiyeline katkı sağlayan yatırım alanlarını önceleyen, seçici ve istikrarlı bir biçimde oluşturulduğunu anlatarak, şöyle konuştu:

*Bu ek bütçeyle, yüzyılın en büyük afetlerinden biri olan sarsıntıda hasar gören bölgelerin tekrar ihyası ve imarı ile zelzelenin tesirlerinin ortadan kaldırılmasını; çiftçilerimize, esnaf ve sanatkarlarımız ile muhtaçlık sahibi vatandaşlarımıza takviye olmayı ve vatandaşlarımızın eğitim, sıhhat üzere vazgeçilmez gereksinimlerinin en yeterli halde karşılanmasını; ülkemizin büyüme ve istihdam potansiyeline katkı sağlayacak yatırımları daha süratli tamamlayabilmeyi amaçlamaktayız.

*Bu kapsamda, Ek Bütçe Kanun Teklifimiz ile Merkezi İdare Bütçe Ödenekleri 1 trilyon 119,5 milyar lira, kelam konusu sarfiyatların karşılığı olarak Merkezi İdare Bütçe Gelir Kestirimleri de birebir meblağda artırılmaktadır.

*Ek Bütçe Kanunu Teklifinde, afet konutlarının üretimi ve altyapı hasarlarının giderilmesi için 482,8 milyar lira olmak üzere zelzeleden ziyan gören vatandaşların gereksinimlerinin karşılanması ve kamu yönetimlerinin yapı stokunda oluşan ziyanların giderilmesi üzere gayelerle toplam 527,3 milyar lira ödenek öngörülmüştür.

*2023 yılında, başka ödenek imkanları da dikkate alındığında sarsıntı ziyanlarının giderilmesi maksadıyla bütçeden toplam 762 milyar lira harcama yapılması öngörülmektedir.

DEPREM DIŞINDAKİ GİDERLER

Ek bütçenin zelzele dışındaki masraflarının dağılımına ait bilgi veren Yılmaz, şu tabirleri kullandı;

*110,4 milyar lirasının vergi gelirlerinde öngörülen artış kapsamında vatandaşlara yönelik hizmetlerin geliştirmesi ve güzelleştirmesi istikametinde vilayet özel yönetimlerine ve belediyelere aktarılacak kaynaklar için; 68,3 milyar lirası ilgili yönetim bütçelerinde,

*37,2 milyar lirası yatırımları hızlandırma ödeneğinde olmak üzere ülkenin büyümesine ve istihdama katkı sağlayacak yatırımların daha süratli tamamlanabilmesi maksadıyla ziraî sulama projeleri ile kara yolu ve demir yolları başta olmak üzere toplam 105,5 milyar liranın yatırım nitelikli sarfiyatlar için;

*52,1 milyar lirasının ziraî takviyeler, tarım kesimi yatırımları ile ziraî kredi sübvansiyonu, müdahale alımları ve ziraî KİT’ler için; 44,3 milyar lirasının engelli konutta bakım takviyeleri, 65 yaş üstü yaşlılar ile engelli vatandaşların aylıkları, muhtaç ailelere yapılacak yardım ödemeleri ve öbür toplumsal maksatlı masraflar için kullanılmasının öngörüldüğünü söyledi.

*Deprem dışındaki masrafların ek bütçedeki dağılımda 39,9 milyar liranın savunma ve güvenlik ünitelerinin muhtaçlıkları için; 26,3 milyar liranın, engelli eğitim dayanağı, okul yemeği masrafları, fiyatsız ders kitabı ve yardımcı malzeme sarfiyatları, taşımalı eğitim sarfiyatları üzere eğitim hizmetlerinin yürütülmesi için;

*8,4 milyar liranın kişisel emeklilik devlet katkısı masrafları için; 8 milyar liranın esnaf, sanatkar ve çiftçilere sağlanan Hazine faiz dayanaklı krediler nedeniyle Halk Bankası ve Ziraat Bankasının görevlendirme sarfiyatları için;

*7,8 milyar liranın genel aydınlatma masrafları için; 4,3 milyar liranın konut, ibadethane ve cemevlerine fiyatsız doğal gaz sağlanabilmesine ait sistem kullanım bedelleri için; 1,3 milyar liranın sarsıntı bölgesindeki vatandaşlarımızın elektrik ve doğal gaz faturalarının silinmesi ve ertelenmesi nedeniyle oluşan masrafların karşılanabilmesi için;

*103,4 milyar liranın öbür mecburî harcamalar için; 80,5 milyar liranın ise faiz masrafları için kullanılması öngörülüyor.

EKONOMİK SINIFLANDIRMA 

Yılmaz, Ek Bütçenin ekonomik sınıflandırmaya nazaran dağılımına ait ise “Mal ve hizmet alım masrafları için 100,8 milyar lira, faiz sarfiyatları için 80,5 milyar lira, cari transferler için 258,9 milyar lira, sermaye sarfiyatları için 67,4 milyar lira, sermaye transferleri için 483,7 milyar lira, borç verme sarfiyatları için 51,2 milyar lira, yedek ödenekler için 77,0 milyar lira ayrılmıştır.” bilgisini verdi.

“GELİR KESTİRİMİNİN GAYESİNE ULAŞILACAĞINI ÖNGÖRÜYORUZ”

Merkezi İdare Bütçe Gelirlerinin birinci beş ayda yüzde 49 oranında artış ile 1 trilyon 612 milyar lira olarak gerçekleştiğini belirten Yılmaz, vergi gelirlerinin yüzde 55,6 oranında artarak 1 trilyon 371 milyar lira olduğunu kaydetti.

Bütçe gelirinin gerçekleşmesinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın büyümesi, fiyatlar genel seviyesindeki değişimler, talebin güçlü seyretmesi, e-ticaretin ve kartlı harcamaların artışının tesirli olduğunu lisana getiren Yılmaz, şöyle devam etti:

*Deprem bölgesinde ilan edilen zorlayıcı sebep ve kelam konusu bölgedeki ekonomik aktivitedeki kayıplara ve bunların vergi gelirlerimize olumsuz yansımasına karşın birinci beş ayda vergi gelirlerimiz beklentinin üzerinde artış göstermiştir.

*Diğer taraftan 7440 sayılı yapılandırma kanunu kapsamındaki tahsilat gerçekleşme beklentisi ve mali disiplini korumak gayesiyle proaktif bir yaklaşımla alınan gelir artırıcı önlemlerin de tesiri ile bütçe gelirleri artışının birinci beş aydaki oranın hayli üzerinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Bu nedenle ek bütçe kanun teklifinde yer alan gelir iddiasının maksadına ulaşılacağını öngörüyoruz.

KAMU GELİR POLİTİKALARI

Yılmaz, kamu gelir siyasetlerinin, kamu harcamaları için gereksinim duyulan finansmanın sağlanmasının yanı sıra ekonomik kalkınma ve toplumsal adaletin desteklenmesi, iş ve yatırım ortamının güzelleştirilmesi ve fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesi amaçları doğrultusunda yürütüldüğünü vurgulayarak, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Bu kapsamda, hazırladığımız ek bütçe ile vergi gelirlerinde 1 trilyon 71,1 milyar lira, vergi dışı gelirlerde 48,4 milyar lira olmak üzere; genel bütçe gelirlerinde net 1 trilyon 119,5 milyar lira ek gelir öngörüyoruz. Ek gelir iddiamızın ana gelir kalemleri prestijiyle dağılımına baktığımızda gelir vergisi 201,4 milyar lira, kurumlar vergisi 163,1 milyar lira, dahilde alınan KDV 237,3 milyar lira, özel tüketim vergisi 306,6 milyar lira, motorlu taşıtlar vergisi 32,6 milyar lira, damga vergisi 30 milyar lira, harçlar 38,6 milyar lira, banka ve sigorta muameleleri vergisi 33,2 milyar lira, öbür vergiler 38,3 milyar lira, vergi dışı gelirler ise 48,4 milyar lira olarak görülmektedir.”

Gelecek devirde mali disiplinden ayrılmadan kamu gelir siyasetlerini, büyümenin kalitesini ve vatandaşların refahını artırmaya yönelik de iktisat siyasetlerini sürdüreceklerini tabir eden Yılmaz, global ticaretten alınan hissesi arttırarak cari süreçler istikrarında kalıcı ve sürdürülebilir güzelleşme sağlayacaklarını, vatandaşların ve gerçek dalın muhtaçlıklarını gözeten millete hizmet odaklı vergi siyasetleri ve uygulamalarına devam edeceklerini aktardı.

“MAKROEKONOMİK GÖSTERGELERİMİZİ GÜNCELLEYECEĞİZ”

Yılmaz, OVP ile iktisadın muhtaçlık duyduğu yeni siyasetleri ve yapısal ıslahat başlıklarını şekillendireceklerini belirterek, “Bu dokümanda 2024-2026 devrinin temel siyasetlerine, prensiplerine, amaç ve gösterge niteliğindeki ekonomik büyüklüklerine yer vereceğiz. Mevcut yıl ve izleyen üç yıla ait büyüme, ihracat, istihdam üzere makroekonomik göstergelerimizi güncelleyeceğiz. OVP’deki ana çerçevemiz, mali disiplin odağında, zelzele tesiri hariç, bütçe açığının Maastricht kriterleri ile uyumlu bir düzeyde belirlenmesi olacaktır.” diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, ayrıyeten programda, enflasyonun orta vadede tek haneye düşürülmesi için uygulanacak siyasetler ile özel kesim öncülüğünde sağlam bir büyüme için makroekonomik istikrarı ve elde edilen kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal ıslahatların yer alacağını söyledi. (AA)