CHP’li Gürer: Şekerdeki artış şeker pancarındaki fiyat artışına dönüşmedi

Özelleştirilen şeker fabrikaları ve şeker fiyatlarındaki artışın nedenlerinin tespiti için hazırlanan araştırma önergesi TBMM’ye sunuldu. Önergeyi hazırlayan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, şeker pancarı tarlasını ziyaret etti. Gürer’e konuşan bir çiftçi, “Çiftçi son günlerinde. Elektrik üç, beş kat. Her şey çok farklı, pancara verilen fiyatlar o kadar değil. Çiftçi pancar üretemeyecek durumda. Son şansı” dedi.

Gürer ise şöyle konuştu:

“Bu dönemde eğer şeker pancarı avans fiyatı en az bin 700 lira civarında bir rakam olmazsa, çiftçi önümüzdeki yıl kalan son çiftçilerini harcayacak. … Çiftçinin tarlası var, traktörü var. Bir şeyler ekmeye çalışıyor. Her sene sahipsizlik çiftçinin belini büküyor.”

Çiftçiler: Destek filan görmedik

Gürer’in “Bunca yıldır çiftçinin böyle sahipsiz kaldığı bir dönem oldu mu hiç?” sorusuna üzerine çiftçiler, “Yok. Bu dönem cidden çok zorladı çiftçiyi. Maliyet çok arttı” karşılığını verdiler. Gürer’in Bakanlığın destek verip vermediğini sorması üzerine, “Biz destek filan görmedik. Anca ayda bir fabrikadan dönüm başına avans açılıyor. O zaten bizim kendi paramız. Mazotta, gübrede destek almıyoruz” diye konuştu.

Gürer’in Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kapsamında mazot desteği verilip verilmediğini, Bakan’ın maliyetin yarısını karşıladıklarını söylediğini anımsatması üzerine, “Yok. Çok düşük. O neyi karşılayacak?” karşılığını aldı.

Gürer, “Geçen yıl bir dekara 18 liraydı destek, 20 lira yaptılar, 22 lira yaptılar mazot desteğini. Oysa bir litre mazot geçen yıl 8 lira 80 kuruştu. Bu yıl 22 lira” diye konuştu.

Gürer: Şeker pancarı taban fiyatı çiftçiyi memnun etmedi

Gürer daha sonra yaptığı açıklamada ise şunları kaydetti:

“Şeker pancarı taban fiyatı çiftçiyi memnun etmedi. Bin 400 lira artı 50 lira ile destekle bin 450 liralık taban fiyatı çiftçinin beklentisini karşılamadı. Çiftçinin beklentisi bin 700 lira civarında bir taban fiyatıdır. Geçtiğimiz yıl şekerin fiyatı 5 lira 70 kuruştu. Bugün özel fabrikadan şekerin kilosu 26 lirayı geçmiş durumda. Özel fabrikalardaki şekerdeki artış ne yazık ki üreticinin şeker pancarındaki fiyat artışı şekline dönüşmedi. Çiftçi mutlu değil. Bir yıl öncesinde 93 bin olan çiftçi sayısı şeker pancarında bu yıl 78 bine düştü. Sürekli olarak çiftçi sayısı azalıyor. Rekolte geçtiğimiz yıllarda verim artışıyla dengelense de sorun giderek derinleşiyor. Önümüzdeki süreçte şeker fiyatlarının artması halinde çiftçinin ekim yapmama riski bu şekilde büyüyor.”

‘Özelleştirme bu süreçte en önemli etken’

Gürer, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.’nin, 2008 yılında ülkemizdeki şeker fabrikalarını özelleştirme kapsamına aldığını, 2018’den önce 4 kez yapılan ihalelerin çeşitli nedenlerle iptal edildiğini ve 2018 yılında 25 şeker fabrikasından 10’unun özelleştirildiğini hatırlattı.

Gürer “TÜRKŞEKER 29/4/2021 tarihli ve 3923 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak Türkiye Varlık Fonuna devredilmiş olup bünyesindeki 15 şeker fabrikası faaliyetlerini sürdürmektedir” dedi.

Gelinen noktada özelleştirmede öngörülen hedeflerin tam aksi sonuç verdiğinin görüldüğünü anlatan Ömer Fethi Gürer, “Pancar üreticisi korunmamış, çalışanların işini kaybetmesi önlenmemiş, şeker fiyatları katlamış, arz sorunu oluşmuştur. Özelleştirme bu sürecin oluşmasında önemli etkendir bu nedenle özelleştirme için gerçekçi bir araştırma ihtiyaçtır” diye konuştu.

‘Özelleştirmeye zemin yaratanların şeker fiyatlarında sorumluluğu var’

Şeker fiyatlarının artmasında doğrudan özelleştirmelerle oluşan yüksek bir etki olduğuna değinen Gürer, Meclis Araştırma Önergesi’nde şu ifadelere yer verdi:

“Hedefler vatandaşın yararına olacak bir noktada belirlenmeyince tam aksi yönde geliştiğine göre özelleştirme kararına zemin yaratanların, raporlar tanzim ederek savunanlar ve bu kararı verenlerin artan şeker fiyatlarında sorumluluğu vardır. Özelleştirmeden 78 bine kadar düşen pancar çiftçisinin durumunu, stratejik bir ürün olan şeker pancarında yaşanan sorunların çok yönlü soruşturması bu bağlamda şeker pancarının ve şekerin geleceği açısından önemli bir yol gösterici çalışma olacaktır.”

‘Şekerde ağzımızın tadını kaçırdılar’

Gürer, “TÜİK, 19 milyon ton şeker pancarı üretileceğini tahmin ediyor. 2011 yılında 171 bin 752, 2020 yılında 93 bin 812, 2022 yılında 78 bin 755 şeker pancarı çiftçisi ekim yaptı. Çiftçi sayısı düşüyor. Özelleştirme şeker pancarı üretimini de vurdu. Şekerden mamul ürün fiyatları şekere bağlı olduğundan sürekli zamlanıyor. Ekonomik krizle beraber özelleştirmelerin sorunları artırdığını görüyoruz. Bakan, özel sektör fabrikaları şeker fiyatını kendi belirler, sözleşme böyle diyor ve serbest piyasa koşullarına işaret ediyor. Şekerde ağzımızın tadını kaçırdılar. Özel zam yapıyor, kamu fabrikalarını zam yapmaya zorluyor. Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi sorunları katladı” ifadelerini kullandı.