Çin’de yeni periyot: Ne vakit dünyanın en büyük iktisadı olacaklar?
Çin Komünist Partisi milletlerarası piyasaların da yakından izlediği 20. Ulusal Kongresi’nin tamamladı. Kongrede iktisada dair birtakım iletiler ön plana çıkarken yeni devirde idarenin baş etmesi gereken pek çok sorun bulunuyor.
Çin Komünist Partisi’nin 20. Ulusal Kongresi dün sona erdi. Kongre sonrası Merkez Komite, Şi Cinping’i yine genel sekreter seçti. Kongrede Şi’nin ‘ortak refah’ ve ‘kalkınma’ vurguları ön plana çıktı.
Şi, partisinin ekonomiyi “yüksek kaliteli kalkınmaya” yönlendirmesi gerektiğini söyleyerek Çin’in global sıkıntılarda olumlu liderlik tezinin altını çizdi.
Tahminlere nazaran Çin iktisadının 2030’da ABD’yi geride bırakması beklense de kongrenin akabinde idarenin baş etmesi gereken pek çok ekonomik sorun bulunuyor.
EKONOMİDE TARAF NE OLACAK?
Corona virüste sıfır hadise siyasetine ve Çin iktisadının durağanlaşmasının kamuoyunda yarattığı reaksiyonlara karşın kongre Şi’nin liderliğini pekiştirdi. Analistler partide Şi’nin Çin’de daha eşitlikçi bir toplumu, devlet güdümlü bir ekonomiyi ve güçlü bir dış politikayı savunan çizgisinin güçlendiğini aktardı.
Yeni idarede bulunan muhakkak isimlerin finans dünyasından gelmesi de dikkat çekti. Son yıllarda Çin’de özel bölüme ve ultra zenginlere karşı artan baskılar tartışma konusu olmuştu.
Şi’nin ortak refah siyaseti ile birlikte geçtiğimiz yıl Alibaba, Tencent, Didi üzere dev şirketler yüksek cezalara maruz kalmış ve bu şirketlerin ABD borsalarına açılmaları engellenmişti.
ORTAK REFAH VURGUSU
Uluslararası iktisat aktörleri de Çin’deki ‘devlet-özel dal dengesi’ni ve piyasa düzenlemelerini tasa ile takip etmişti. Lakin bu kongrede de partinin tüm tenkitlere karşın acil ekonomik gereksinimlere karşı ‘ortak refah’a Çin’deki servet eşitsizliğini daraltma vizyonuna vurgu yaptığı görüldü.
Şi, kongredeki konuşmasında ÇKP’nin 2021’deki 100. kuruluş yıl dönümüne kadar ülkede mutlak yoksulluğu sona erdirme maksadına ulaşıldığını, ‘her tarafıyla ortalama refaha sahip bir toplum’ yaratıldığını belirtti. Ortalama refahı, ‘Çin halkının 1000 yıllık rüyası’ olarak tanımlayan Şi, bunu başararak ülkeyi kalkınmada tarihi başlangıç noktasından daha yüksek noktaya taşıdıklarını belirtti.
CNN’e konuşan Sydney Üniversitesi Çin Araştırmaları Merkezi yöneticisi David Goodman ise “Bu konferanstan çıkardığım şey, şu anda partinin tüzüğünde yer alan ortak refah vurgusu” dedi.
2030’DA ABD’Yİ GEÇEBİLİR
İngiltere merkezli niyet kuruluşu İktisat ve İşletme Araştırmaları Merkezi (CEBR) geçtiğimiz aylarda Çin 2030’da dünya iktisadının en büyüğü olacağı iddiasında bulunmuştu.
CEBR’den uzmanlar, şu an ABD’den sonra dünyanın en büyük ikinci iktisadına sahip olan Çin’in, 2030 yılı itibariyle ABD’nin yerini alarak birinci sıraya yerleşeceğini öngörmüştü.
Şİ BU PROBLEMLERLE BAŞ EDECEK
Çin’in büyüme gayeleri sürse de 20. Kongre’nin akabinde Çin iktisadının önünde değerli meseleler görülüyor. Ekonomik büyüme bu yıl corona virüs yasaklarının da tesiriyle 30 yılı aşkın bir müddetin en düşük düzeyi olan yüzde 2’ye geriledi.
Çin idaresi 2022 büyüme gayesini yüzde 5,5 olarak belirlemiş lakin bu sayıya ulaşmanın imkansız olduğu anlaşılmıştı. Dünya Bankası ise bu maksadı yüzde 2,8 olarak revize etti.
Ayrıca Çin emlak piyasası da yaşanan büyük krizler nedeniyle hür düşüşe geçti. Konut kesimindeki meseleler inşaat bölümünü durgunlaştırırken dev gayrimenkul şirketi Evergrand iflasa sürüklenmesi krizi daha da derinleştirmişti.
Ülkede genç işsizliği yüzde 20 civarında seyrederken ABD ile yaşanan ticaret savaşı da ekonomiyi olumsuz etkiledi.
Çin’de ayrıyeten kuraklığın yarattığı meseleler da tesirli oldu. Çin’in pirinç üretiminin yarısını karşılayan altı eyaletteki çok kuraklık üretimi düşürdü. Bu bölgelerde 2022’de ölçülen sıcaklık, bugüne kadar kaydedilen en yüksek dereceye ulaşmıştı.
