Depremin birinci gününden beri kolon ve kiriş kesme savlarıyla gündemden düşmeyen ve iki bloğu büsbütün yıkılan Diyar Galeria sitesinde resmi makamlara bildirimde bulunulmadan ve hiçbir mühendislik hizmeti alınmadan birtakım işyerleri ve konutlarda iki ofisin birleştirilerek tek ofis haline dönüştürüldüğü, bu tadilat değişikliği yapılırken duvar yıkma süreçleri sırasında kolon ve kirişlerin de hasar gördüğü bildirildi.
SAVCILIK EKSPERLERE ÇÖKME NEDENİNİ SORDU
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı Sarsıntı Kabahatleri Soruşturma ofisi savcılarınca yürütülen soruşturma kapsamında; jeoloji, inşaat mühendisleri ve mimarlardan oluşan eksper heyetinden, Diyar Galeria sitesinin yer etüdü dahil olmak üzere çökme nedenlerinin rapor haline dönüştürülmesi istendi. Hazırlanan risk tahlili raporuna nazaran, 25 yıllık AVM ve sitenin yıkılmaması için neredeyse hiçbir neden bulunmadığı ortaya çıktı.
KURU DERE YATAĞI GEÇİYOR, YER ETÜTÜ YAPILMAMIŞ
Ruhsat süreçleri 1998 yılında tamamlanan ve birebir yıl üretimine başlanan 4 katı AVM’den oluşan 4 bloklu Galeria’nın yer altı sularına bağlı kaygan ve yumuşak yer üzerine inşa edildiği öğrenildi. Yerin kayalık yerden fazla kum ve kil yüklü, balçık, bataklık ve kurumuş bir dere yatağı olduğu için konut inşasına muhakkak uygun olmadığı bildirildi.
Zemin etüdü yapılmadığı üzere, taban güzelleştirmesinin de yapılmadığı ve bu mevzuda hiçbir mühendislik hizmeti alınmadan AVM ve konut inşasına başlanıldığı bildirildi. Yerin bazalt kaya taşları platosunda olması halinde konutların kolay kolay yıkılamayacağı, lakin tabanda su kaynağı olan yapıların yüksek kalite standartlarında inşa edilmesi halinde bile temel ve kolonların periyodik su, nem ve rutubete maruz kalması nedeniyle binanın vakit içinde zayıflayarak direnci düştüğü için yıkılmasının kaçınılmaz olduğu vurgulandı.
STATİK YAPISIYLA ÇOK FAZLA OYNANMIŞ
Temelin su çektiği için taşıyıcıların çürümeye başladığı ve buna dair rastgele bir tedbir alınmadığı kaydedildi. Yer etüdünden çok yapıların inşa edildikten sonra sıklıkla el değiştirmesi nedeniyle hiçbir mühendislik hizmeti alınmadan, resmi makamlara bildirim yapılmadan, projede kolon ve kirişlerin nereden geçtiğine bakılmadan rastgele yapılan tadilat değişiklikleri nedeniyle de Galeria sitesinin ziyan gördüğü bildirildi.
Ruhsatlı projesinde içindeki kimi konutların dubleks inşa edildiği ve merdivenle aşağı kata inildiği, lakin kimi işyerleri ve konutların ya bitişik iki konut ortasındaki duvarları yıkarak tek ofis haline dönüştürdükleri, kimilerinin da üst kattan alt kata merdiven açtıkları için yapıya farkında olmadan önemli ziyan verdikleri bildirildi.
BETON NUMUNESİ C-20’NİN BİLE ALTINDA
Asmolen tavan sistemi olduğu için yapının önemli hasar aldığı belirtildi. 25 yıllık yapının daima el değiştiren kat maliklerince yüzeysel tadilat ve projeye ters süreçleri nedeniyle binanın “Yorgun yapı” haline geldiği kaydedildi.
Yapının demir ve beton kalitesinin de standartların altında kaldığı, bu kadar devasa bir projeye kullanılması gereken betonun C-35 olması gerekirken, alınan karot örneklerinin incelenmesinde C-20’nin bile altında kaldığı öğrenildi. Yıkanmamış ve elenmemiş kum kullanıldığı tespit edildi.
Düşük kalitede materyallerin de kullanılmasıyla yıkımın kaçınılmaz hale geldiği vurgulandı. Binanın altındaki kapalı otopark, oto yıkama ve spor merkezinin de tabandaki hareketlilikten kaynaklı zati sağlım taban üzerinde olmayan yapının yıpranarak gevşediği, zelzele üzere şiddetli sarsıntılara karşı direncini ve direncini kaybettiği tabir edildi.
Kolon ve kirişlere dökülen betonun da sağlıklı dökülmediği, demir aralıklarının mühendislik hesaplaması yapılmadığı, demirler ortası temasların hakikat hesaplanmadığı için betonun demirle bütünleşmesinin tam olarak sağlanmadığı da tespit edilen etkenler ortasında yer alıyor.
ASMOLEN TAVAN NEDİR?
Diyar Galeria’da kullanılan asmolen tavan sisteminin strafor (köpük) olan en sorunlu bir sistem olduğu belirtiliyor. Nedeni ise uzmanlarca sıva tutturmasının hayli güç olduğu açıklanıyor. En büyük sorununun yangına güçlü olmadığı söz edilirken, gerek nakliyesi, gerekse işçiliğinin en az olduğu bir sistem olarak kabul ediliyor. En ağır asmolen döşeme çeşidi kil unsurlarından yapılanlar olurken, en çok tercih edilen asmolen döşeme tipinin ise gaz beton olduğu söz ediliyor.
