Covid ile başlayan teknolojik dönüşüm dünyayı nasıl etkiledi?

Tüm dünyayı etkileyen corona virüsü (Covid-19) salgını birtakım teknoloji alanlarında esaslı değişim yaratırken, çok sayıda teknoloji şirketi rekor büyüme performansı ve insan ömründe oluşturdukları tesirle ön plana çıkıyor.

Covid-19’la “uzaktan çalışma”, “çevrim içi iletişim” ve “e-ticaret” üzere kavramlar artık insan hayatının bir modülü haline gelirken, bulut hizmetleri, görüntü konferans ve çevrim içi hizmet veren çok sayıda platformun da benimsenmesi hızlandı.

Dünya çapında yaşanan kapanma ve toplumsal ara uygulamaları da internet kullanımını süratle artırdı. Teknoloji şirketleri yaşanan bu artışla ortaya çıkan yeni kitleler ve kullanım alışkanlıkları nedeniyle yenilikler konusunda daha fazla çalışmalar yapmaya başladı.

EKONOMİYİ SARSTI

Öte yandan, salgınla düşen talebin akabinde iktisatların açılmasıyla yükselen talep ve bunu takip eden enflasyondaki süratli artış da teknoloji alanında yaşanan “patlayıcı büyümeyi” frenleyen bir öge olarak ön plana çıkıyor.

Enflasyonu dizginlemek isteyen merkez bankaları faiz artışlarını hızlandırıp ekonomileri soğutmak için adımlar atarken, şirketler de iktisattaki yavaşlamaya ayak uydurabilmek için bilhassa 2023’te on binlerce çalışanı işten çıkartmak zorunda kaldı.

Covid-19’un teknoloji alanındaki tesiri hala devam etse de teknoloji şirketleri, pazar doygunluğu, insanların saklılık korkuları, buna bağlı olarak kullanıcı davranışındaki değişiklikler ve yeni regülasyonlar üzere zorluklarla gelecek periyotta baş etmek zorunda kalacak.

TOPLANTILAR DİJİTAL ORTAMA TAŞINDI

Çevrim içi toplantılar ve görüşmeler, salgın periyodunda popülerliği süratle artan uygulamalar ortasında yer alıyor. ABD merkezli Zoom şirketi kelam konusu artışta en çok ön plana çıkan şirketlerin başında geldi.

Zoom’un kullanıcı sayısı Aralık 2019’daki 10 milyon düzeyinden Nisan 2020’de 300 milyona çıkarken, şirketin piyasa kıymeti de salgın periyodunda 100 milyar doların üzerine yükseldi.

Ancak artan rekabet ve insanların kısmen ofislerine dönmeye başlamasıyla şirket kelam konusu büyüme sayılarını sürdüremezken, şirketin piyasa kıymeti de 2023 sonu prestijiyle 20 milyar dolara kadar geriledi.

Zoom’un yanı sıra Microsoft Teams ve Google Meet üzere başka platformlarda da değerli kullanıcı artışları yaşanırken, artan rekabetle manzara ve ses kalitesini yükseltecek teşebbüslerde de artış görüldü.

ÇALIŞMA MODELİ DEĞİŞTİ

Öte yandan, kullanım kolaylığıyla süratle artan çevrim içi toplantılar ve görüşmeler, ofis kullanımı, çalışan üretkenliği ve ulaşım üzerindeki tesirleriyle çalışma ve “hibrit çalışma” modelleriyle istihdam hususları üzerinde de değişimler yarattı.

Konferansların ve görüşmelerin yanı sıra dijital ortama taşınan bir öbür kesim de sinema ve diziler olurken, Netflix, HBO ve Disney üzere yayın platformların aboneliğe dayalı ödeme modellerinde değerli artışlar yaşandı.

E-TİCARETTE PATLAMA

Covid-19 salgını devrinde fizikî mağazaların kapanmasından en fazla yarar sağlayan bölüm e-ticaret oldu, tüketicilerin besinden elektroniğe çabucak hemen tüm alışverişleri için internete yönelmesi kelam konusu platformlarda süratle büyüme ve gelirlerde kayda bedel artış yaşanmasına yol açtı.

Küresel ölçekte Amazon ve Shopify üzere e-ticaret şirketleri popülerliklerini artırırken, Türkiye’de de Getir üzere şirketler iç pazarda yaşadıkları büyümeyle yurt dışında da çok sayıda ülkede faaliyet göstermeye başladı.

Başta yaşlılar ve küçük yerleşim yerlerinden yeni milyonlarca kullanıcı da e-ticaret alışkanlığı edindi, böylelikle müşteri kitlesini büyüten e-ticaret şirketleri potansiyel pazarlarını genişletme bahtına erişti.

Söz konusu büyüme birebir vakitte hem teknoloji hem de lojistik bölümlerinde yeni istihdam yaratarak ekonomik büyümeye ve toparlanmaya katkıda bulunurken, internetten alışveriş, elektronik cüzdanlar, taşınabilir ve temassız ödemeler üzere dijital ödeme yollarına yönelik talebi ve yatırımları da artırdı.

Virüsün fizikî temas yoluyla yayılmasına ait telaşlar temassız ödeme kartları, taşınabilir cüzdanlar ve QR kodlar üzere ödeme metotlarına yönelik talebi artırdı, perakende, hizmet bölümü ve toplu taşımalarda da bu cins sistemler giderek yaygınlaştı.

ENDİŞELER ARTIYOR

Salgın periyodunda teknoloji alanında yaşanan süratli dönüşüm, bilgi saklılığı ve çevrim içi güvenliğine yönelik telaşları artırırken, şirketlerin topladığı bilgiler ve siber tehditlerle ilgili sorular ön plana çıkmaya başladı.

Hükümetler de bu tasalar nedeniyle daha sıkı düzenlemelere başvurdu. Dataların korunması ve kullanıcı saklılığı üzere hususlar artık gündemde daha fazla yer alıyor.

Apple, Meta, Amazon, Google ve Microsoft üzere şirketlerin inhisar yaratma potansiyelleri de çeşitli riskler yaratıyor. Rekabetin ve seçeneklerin azalma ihtimali de yeniden artan bir sıklıkla tartışılan mevzular ortasında bulunuyor.