‘Dadı Devlet’le kaçak içki tırmanıyor

Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu raporlarına nazaran bu sene Nisan-Haziran devrinde Türkiye’de kaçakçılığa karşı toplam 127 operasyon düzenlenirken operasyonlarda 257 bin 584 litre kaçak içki ele geçirildi. 876 kuşkulu hakkında yasal süreç başlatıldı. 3 aylık devirde en çok operasyon yapılan kent 11 kere ile Muğla oldu. Muğla’yı 10 operasyon ile Ankara, 8’er operasyon ile Antalya ve Tekirdağ izledi.

KARABORSAYI KÖRÜKLÜYOR 

Kaçakçılık operasyonlarında uydurma alkolden sonra en çok ele geçirilen ikinci unsurun yasa dışı uyuşturucular olduğu kayıtlara geçti. Bu durum, Türkiye’de yasal alkollü içkilere erişimdeki zorluğun, kaçak ve karaborsayı körüklediği biçiminde bedellendiriliyor.

Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu raporları yayınlandı. Buna nazaran,
dünya çapında alkollü içecekler pazar büyüklüğü 2020 yılında 1.58 trilyon dolar iken, bu sayının 2024 yılında 1.75 trilyon dolar olacağı kestirim ediliyor. Türkiye’nin 2020 yılında dünya pazarındaki hissesinin yüzde 0,12 ile 88,2 milyar dolar olduğu belirtiliyor. Türkiye’de alkollü içecek dalının kapasite kullanım oranlarında bira kesimi yüzde 57,5 ile başı çekiyor. Şarap dalı yüzde 46,6 ve Distile Alkollü İçkiler Kesimi (doğal fermantasyon ile elde edilen) ise yüzde 29,6’da.

TÜRKİYE AZ ALKOL TÜKETEN ÜLKELER ARASINDA 

Dünyada kişi başına saf alkol tüketimi incelemesinde Türkiye’nin alt sıralarda yer alan bir ülke olduğu belirtiliyor. Toplam tüketim sıralamasında Türkiye 191 ülkede 136’ncı sırada, bira, şarap ve distile alkollü içkiler açısından da son sıralarda yer alan ülkeler ortasında olduğu görülüyor. Türkiye’de kişi başına yılda bir şişe rakı ya da şarap yahut iki kutu bira tüketildiği düşünülüyor. Dünya Sıhhat Örgütü’nün bilgileri Türkiye’nin çok düşük alkol tüketen ülkeler kümesinde olduğunu gösteriyor

TIBBİ ALKOL ARZI 5 KAT FAZLA

Raporda, Türkiye’de 2019 yılında evsel kullanım alkol arzının olağanda sıfıra yakın olması gerekirken 2,3 milyon litre olduğunun kayıtlara geçtiği belirtiliyor. 2019 yılı tıbbi kullanım alkolü arzı ise yaklaşık 1,5 milyon litre olması gerekirken bunun da 7,7 milyon litre olarak gerçekleştiği görülüyor.

BİR YILIK ÖTV KAYBI 1.5 MİLYAR TL

Bu dataların, kelam konusu üretim tiplerine yönelik talep patlaması olduğunun ispatı olarak gösterilirken, kaçak üretim ve ÖTV kaybının yalnızca 2019 yılında üretilen damıtılmış alkolü içecek ölçüsünde 20 milyon litre. 2019 yılında kaçak üretimden kaynaklanan ÖTV kaybının ise 1.5 milyar TL olarak gerçekleştiği belirtiliyor.

İNTERNETTE TARİFLER VERİLİYOR

Türkiye’de son 10 yılda yaşanan nüfus artışlarına paralel etil alkol piyasasında da değerli ölçüde artış gözleniyor. İnternet ortamındaki incelemelerde konutlardaki kaçak alkol imaline dair tanım çokluğuna dikkat çekiliyor

ÜÇ AYDA BEŞ MEYYİT, 257 BİN LİTRE KAÇAK ALKOL

Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu bu sene Nisan-Haziran aylarındaki alkol hareketlerini yayınladı. Rapora nazaran kaçak alkol kontaklı mevt sayısı 5. Ele geçirilen kaçak alkol ölçüsü: 257 bin 584 litre. Kaçakçılığa bağlı hastaneye 3 kişi yatırıldı. Operasyonlarda hakkında soruşturma açılan kişi sayısı 876. En çok ele geçirilen ikinci eser, uyuşturucu. Türkiye’nin kişi başına alkol tüketimi dünya sıralaması 47’nci. Toplam operasyon sayısı 127.
İllere nazaran operasyon sayısı: Muğla 11,Ankara 10, Antalya ve Tekirdağ 8’er, Gaziantep 7, İstanbul 6, Aydın 5 ve Adana, Denizli ve Edirne 4.

HALK SIHHATİNE YÖNELİK EN BÜYÜK TEHDİT

Devletin Alkol Siyasetlerini İzleme Platformu’nun resmi sitesinden yapılan açıklamada şu değerlendirmeye yer verildi:

– Yasal düzenlemeye tabi alkollü içeceklerin kendi başına zararsız olmadığı doğrudur, lakin düzmece alkol ve yasa dışı uyuşturucularla karşılaştırıldığında, yasa dışı husus olmalarının yanı sıra uzun vadede çok daha büyük risk ve sıhhat tehlikesi oluştururlar. Bu kadar açık bir nedensel münasebet göz önüne alındığında, siyaset yapıcıların neden düzenlemeye tabi alkollü içeceklere erişimi bu kadar zorlaştırdığını anlamak sıkıntı.

Halk sıhhatine yönelik en büyük tehdit uyuşturucu kullanımı ve uydurma alkolün karaborsasıdır. Düzenlemeye tabi alkollü içecekler üzere daha az ziyanlı alternatiflere erişimin kolaylaştırılması, bu hata ögelerinin her ikisinin de tercih edilmesinin caydırılmasına yardımcı olacaktır. Bu biçimde Türkiye, kolluk operasyonlarıyla değil, hak temelli ve liberal kamu siyasetleriyle muvaffakiyete ulaşabilir.

2023 DADI DEVLET ENDEKSİ’NDE DE TÜRKİYE BİRİNCİ SIRADA

Açıklamanın devamında şunlar kaydedildi:

– Bu yılın Mayıs ayında 2023 Dadı Devlet Endeksi (NSI) de yayınlandı. NSI, hayat usulü ekonomisti Christopher Snowdon liderliğindeki İngiltere merkezli bir niyet kuruluşu olan Ekonomik İşler Enstitüsü tarafından yayınlanan bir endeks. Ömür üslubu ve tüketim siyasetlerine yönelik devlet müdahalelerini ölçer ve karşılaştırır. Özgürlük Araştırmaları Derneği’nin katkılarıyla bu yıl endekse Türkiye de dahil oldu ve adeta listenin başında yer aldı. Türkiye, 30 Avrupa ülkesi ortasında 4 kategoriden üçünde birinci olarak belirlendi ve en yüksek genel puana sahip oldu.

– Fakat NSI’da birinci olmak, Türkiye’nin 30 Avrupa ülkesi ortasında en “dadı” devlet, yani yediğimiz, içtiğimize en çok müdahale eden devlet olduğunu gösteriyor. Türkiye, listede açık orta en düşük ortalama alkol tüketimine sahip olmasına karşın alkol satışlarında üst sıradaki yerini korudu. Ayrıyeten listede kişi başına saf alkol tüketiminin Türkiye’den çok daha yüksek olduğu fakat dadı devlet endeksi açısından Türkiye’ye nazaran daha düşük puanlara sahip ülkeler de var. Münasebetiyle bu noktada Türkiye’deki tüketim siyasetlerinin istenmeyen somut sonuçlarını ortaya çıkarıyoruz.