Depreme Dayanıklı Ev Almak için Nelere mi Dikkat Etmeliyiz? Depreme En Dayanıklı Evler Hangileridir?

En son yaşadığımız ve büyük bir yıkıma neden olan Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra ülke genelinde üzüntüyle beraber büyük bir endişe oluştu. Gelecekte büyük bir depremin yaşanması korkusuyla yaşadığı şehri terk edenler, evini sağlam bulmayıp yeni ev arayışına girenler bir hayli fazla .Dolayısıyla son günlerde en çok merak edilen konulardan biri de” depreme dayanıklı ev” konusu… Depremden önce ev alırken depreme dayanıklı olup olmadığı değil; konumu, manzarası, büyüklüğü ve iç dekorasyonu gibi detaylara öncelik verilirken şimdiki önceliğimiz depreme dayanıklı evler. Peki, ev alırken depreme dayanıklı olup olmadığı nasıl anlaşılır ya da depreme en dayanıklı evler hangileridir?

Depreme En Dayanıklı Evler ?

Evlerin depreme dayanıklı olmasını belirleyen birçok faktör mevcuttur. Zemin, kullanılan yapı malzemelerinin kalitesi ve statik hesaplamalar gibi birçok unsurun, olası depremin büyüklüğü ekseninde ayrı ayrı değerlendirilmesiyle ancak evin sağlamlığı hakkında net veriler elde edilebilir.

Dolayısıyla şartlara uygun yapıldığı sürece betonarme ya da ahşap bir ev de depreme karşı gerekli dayanımı gösterebilir. Bunun yanı sıra çelik konstrüksiyon ya da raylı evler gibi depreme dayanıklı ev modeli çeşitleri de mevcuttur.

Çelik konstrüksiyon evler hafif ve esneyen yapıları dolayısıyla depreme karşı yüksek dayanım gösterirken depreme dayanıklı raylı ev çeşitleri ise sarsıntı yaşanması durumunda yer kabuğundan bağımsız hareket ederek hasar almadan depremi atlatabilir. Ancak bu tarz evlerin de depreme dayanıklı sayılabilmesi için belirli şartlara uygun şekilde inşa edilmesi gerekir.

Söz konusu yapı türleri olduğunda “Kolonsuz ev depreme dayanıklı mı?” ya da “Taş ev depreme dayanıklı mıdır?” gibi sorular ön plana çıkar. Deprem yönetmeliğine ve zemin koşullarına uygun yapıldığı sürece bu tarz evler de depreme karşı dayanıklı olabilir.

“Depreme dayanıklı evler kaç şiddetinde depremle yıkılır?” sorusunun cevabı da özellikle büyük ölçekli deprem beklenen şehirlerde yaşayanlar tarafından merak edilmektedir. Güncel deprem yönetmeliğine uygun olarak yapılan binalar 7,6 gibi büyük ölçekli depremlerde yıkılmaz.

Burada dikkat edilmesi gereken konu binanın hasar almaması değildir. Bina büyük bir depremden hasar alabilir ancak yıkılmadığı için içerisinde yaşayanlar evlerini güvenle tahliye edebilir.

Depreme Dayanıklı Evlerin Özellikleri Nelerdir?

Bir yapının depreme dayanıklı olması için birçok özelliği birden barındırması gerektiğinden bahsetmiştik. Peki depreme dayanıklı evlerin özellikleri nelerdir ya da depreme dayanıklı ev nasıl olmalı?

Depreme dayanıklı evlerin özellikleri şunlardan oluşur:

• Proje aşamasında görev alan mimar ve mühendislerin işinin ehli olması binanın sağlamlığı açısından büyük önem taşır. Uzman mimar ve mühendisler tarafından oluşturulan projeye tüm unsurlarıyla uyularak binanın inşa edilmesi de oldukça önemlidir. Bu bakımdan kat mülkiyeti ve iskanı olmayan binalar deprem konusunda risk taşıyabilir.
• Bina inşa edilirken kullanılan malzemelerin kaliteli olması gerekir. Beton, demir ve çelik gibi binanın yükünü taşıyacak malzemelerin yeterli miktarda kullanılması ve bu konuda gerekli denetlemelerin yetkili kurumlar ve kişiler tarafından yapılmış olması da binanın depreme karşı dayanıklı olduğunu gösteren önemli unsurların başında gelir.
• Binanın temel ve kolonlarının zemin şartlarına uygun ve yeterli dayanıklılıkta olması kritik bir öneme sahiptir. Özellikle binanın bodrum katındaki kolonlarında herhangi bir çatlak olması depreme karşı risk oluşturur. Aynı zamanda binanın kolonlarının yer açmak maksadıyla kesilmediğinden ya da kolonlara zarar verilmediğinden emin olmak gerekir.
• Evlerin bodrum katlarında yaşanan rutubet sorunu binanın ömrünü kısaltan ve depreme karşı dayanımını azaltan etkenlerin başında gelir. Bunun için binanın bodrum katında herhangi bir rutubet, nem ya da su basması sorunu yaşanmadığını ve gerekli yalıtımların yapıldığını ev satın alırken kontrol etmek büyük önem taşır.
• Bina önceden deprem yaşadıysa mutlaka yetkili kurumlar tarafından denetlenip hasar raporu alınmalıdır. Hasar raporu binanın ne durumda olduğunu, yıkılma riski taşıyıp taşımadığını gösteren en önemli belgedir.

Tüm bunların yanı sıra depreme dayanıklı ev sorgulama işlemi gerçekleştirerek satın almak istediğiniz ya da içerisinde yaşadığınız evlerin durumu hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bunun için https://tdth.afad.gov.tr adresine e-devlet bilgilerinizle giriş yapabilir, evinizin bulunduğu adresi haritadan seçerek binanızın depreme dayanıklılığı konusunda fikir sahibi olabilirsiniz.

Ya Depreme Dayanıklı Olmayan Evler ?

Peki, “Depreme dayanıklı olmayan evler ne olacak?” Bu sorunun cevabı binanın durumuna göre değişiklik gösterir. Bazı binaları güçlendirme çalışmaları yaparak depreme dayanıklı hale getirmek mümkündür. Bazı binaların ise depreme dayanıklı hale getirilmesi için dönüştürülmesi gereklidir.

Öncelikle yetkili kurumlara başvurarak bina sağlamlık testi yapılması gerekir. Test sonucuna göre uzmanlara danışarak hangi yolların izlenmesi gerektiği hakkında bilgi edinmek mümkündür.

Evim Depreme Dayanıklı Değil, Ne Yapmalıyım?

Özellikle 2001 yılı öncesi binalarda yaşayanlar “Evim depreme dayanıklı değil ne yapmalıyım?” diye merak edebilir. Eğer binanıza çürük raporu verildiyse ve güçlendirilme yapılması imkansızsa kentsel dönüşüm kapsamında evinizin yıkılıp yeniden yapılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için bir inşaat firması ya da müteahhitle kendiniz anlaşabileceğiniz gibi devlet tarafından sunulan kentsel dönüşüm imkanlarından da faydalanabilirsiniz