DİSK-AR: Dar gelirlinin besin enflasyonu yüzde 106
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayı enflasyon sayılarını açıkladı. TÜİK’e nazaran kasımda aylık enflasyon yüzde 3,28, yıllık enflasyon yüzde 61,98 olurken besin enflasyonu aylık bazda yüzde 2,78, yıllık bazda yüzde 67,16 oldu. Yalnızca beş aylık tüketici enflasyonu yüzde 33,7 olarak açıklandı.
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), enflasyon datalarının akabinde yaptığı açıklamada “TÜİK, Kasım 2023 periyodunda besin enflasyonunu yüzde 67,2 olarak açıkladı. Lakin bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan epeyce uzak bir oran” tabirlerine yer vererek dar gelirlinin besin enflasyonunun yüzde 106 olduğunu belirtti.
Açıklamada ayrıyeten TÜİK’in Haziran 2022’de unsur sepeti fiyat listesini açıklamaktan vazgeçmesi üzerine DİSK’in TÜİK’e karşı açtığı davaya karşın husus sepeti bilgilerinin hâlâ yayımlanmadığına da değinildi.
“Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, işçilerin günlük hayatta karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir” denilen açıklamada DİSK-AR’ın araştırmasına ilişkin bilgilere yer verildi.
DİSK-AR datalarına nazaran besin enflasyonu ortalama yüzde 67 olarak gerçekleşirken emeklilerde besin enflasyonu yüzde 82,5 oldu.
Üçüncü yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 76,6 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik kümenin besin enflasyonu yüzde 87,8 ve en fakir yüzde 20’lik gelir kümenin besin enflasyonu ise yüzde 105,5 olarak gerçekleşti.
Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 64,2 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu ise yüzde 48,9 oldu. Böylelikle en fakir gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 105,5 olurken, en yüksek gelir kümesinin besin enflasyonu yüzde 48,9 oranında kaldı.
Açıklamada “Bu durum enflasyonun gelir kümelerine, farklı toplumsal kesim ve sınıflara nazaran kıymetli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor” tabirlerine yer verildi.
ENFLASYONLAR ORTASINDAKİ FARK AÇILDI
2005 ve 2023 datalarının karşılaştırıldığı açıklamada son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki farkın açılmaya başladığı belirtilerek şunlar kaydedildi:
* TÜFE ve besin fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 122 olan TÜFE endeksi, Kasım 2023’te 1.807’ye yükseldi. 2005’te 122 olan besin fiyatları endeksi ise 2023’te 2.553’e yükseldi. Böylelikle TÜFE 2003’ten bu yana 18,1 ve 2005’ten bu yanda 14,8 kat; besin fiyatları ise 2003’ten bu yana 25,5 kat ve 2005’ten bu yana 20,9 kat arttı.
* 2005’te yüzde 7,6 olan yıllık enflasyon oranı 2023’te yüzde 62 oldu. 2005’te yüzde 5,7 olan yıllık besin enflasyonu ise 2023’te yüzde 67,2’ye yükseldi.
* Öte yandan son yıllarda besin enflasyonu ile genel enflasyon ortasındaki fark açılmaya başladı. Kasım 2005’te TÜFE’yle birebir seyreden besin fiyatları endeksi Kasım 2023’te TÜFE’nin 746 puan (yüzde 41,3) üstüne çıktı.
