DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu: Asgari ücret yetersiz kaldı
DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, minimum fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait tenkitlerde bulundu. Çerkezoğlu, minimum fiyatın çalışanların geçim kurallarını karşılamadığını ve yoksulluk sonunun altında kaldığını belirtti. Ayrıyeten, kamu çalışanları ile özel dal çalışanları ortasındaki fiyat farklarına da değindi.
“YOKSULLUK HUDUDU 35 BİN TL’YE DAYANDI”
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, taban fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait, “Asgari fiyat belirlenirken emekçinin geçim koşulları göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi tarafından Mayıs 2023 devri için açıklanan yoksulluk hududu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Bir meskene iki minimum fiyat girse bile yoksulluk sonu aşılmamaktadır” değerlendirmesini yaptı.
Asgari Ücret Tespit Kurulu’nun bugün yapılan üçüncü toplantısının akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yılın ikinci yarısında uygulanacak taban fiyatın 11 bin 402 lira olacağını açıkladı. DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, konfederasyonun idare konseyi ismine yeni minimum fiyata ait yazılı açıklama yaptı.
“ULUSLARARASI STANDARTLAR GÖZ ÖNÜNE ALINMAMIŞTIR”
Asgari fiyatın bir sefer daha çalışanların kaygısına deva olamadığına ve artışın yetersiz kaldığına vurgu yapan Çerkezoğlu, şunları kaydetti:
“Asgari fiyat tespitinde, minimum fiyatın ülkemizde en düşük fiyat olmadığı, ortalama fiyat haline geldiği gerçeği göz gerisi edilmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan taban fiyat kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Taban fiyat, milyonların sorunudur. Taban fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmamıştır. Taban fiyat belirlenirken personelin geçim kaideleri da göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından Mayıs 2023 periyodu için açıklanan yoksulluk hududu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Belirlenen taban fiyat yoksulluk sonunun yüzde 67,3 altındadır. Öbür bir sözle bir konuta iki taban fiyat girse bile yoksulluk sonu aşılmamaktadır. Taban fiyat belirlenirken bir kere daha çalışanın yalnızca kendisinin değil, ailesiyle birlikte geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen memleketler arası standartlar göz önüne alınmamıştır.
“DEVLETTE VE ÖZEL DALDA FARKLI TABAN FİYAT, EŞİTLİK UNSURUNA AYKIRIDIR”
Öte yandan, kamu personeli ile özel bölüm emekçileri ortasındaki uçurum devam etmektedir. Kamu emekçilerinin mevcut en düşük brüt fiyatı 21 bin 750 TL’dir. Çerçeve Sözleşme’de öngörülen 6 aylık enflasyon farkı hesaba katılmadan bile, temmuz ayındaki yüzde 15’lik artış ile kamu personelinin en düşük çıplak brüt fiyatı 25 bin 12 lira 5 kuruş olacaktır. Böylelikle kamu çalışanlarının en düşük brüt fiyatı ile özel kesim için belirlenen brüt minimum fiyat ortasında 11 bin 598 TL’lik makas olacak. Bir defa daha söylemek isteriz ki devlette ve özel bölümde farklı minimum fiyat eşitlik unsuruna terstir. DİSK, minimum fiyatla ilgili talepleri için uğraş etmeye devam edecektir.”
“YÜKSEK ENFLASYON DEVRİNDE MİNİMUM FİYAT YILDA 4 KERE BELİRLENMELİDİR”
Çerkezoğlu, taban fiyatla ilgili taleplerini de şöyle sıraladı:
“- Yüksek enflasyon devrinde minimum fiyat yılda 4 kere belirlenmelidir. Fiyatlar toplu kontratlarla belirlenmelidir. Emekçi sınıfının taban fiyat cenderesinden kurtulması için sendikalaşma ve grev hakkı önündeki tüm pürüzler kaldırılmalıdır. Hemen atılması gereken adım ise teşmil yoluyla toplu iş mukavelelerinin kapsamının genişletilmesidir. Teşmil, maddelerimizde olan bir düzenlemedir ve çalışanların iş kollarındaki toplu iş kontratlarından faydalanmalarını sağlamak epey kolaydır. Emekçilerin minimum fiyat mahkûmiyetine son vermek istiyorsak teşmil derhal gündeme alınmalıdır.
Asgari fiyat tespit süreci demokratikleştirilmeli, başka emekçi konfederasyonlarının iştiraki da sağlanmalı, patron ve hükümetin ortak kararıyla minimum fiyat ilan edilmesinin önüne geçilmeli, uyuşmazlık halinde grev hakkını da içeren bir toplu pazarlık süreci olarak işletilmelidir.
“EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI DA MİNİMUM FİYAT SEVİYESİNDE BELİRLENMELİDİR”
Asgari fiyatın tespitinde TÜİK’in inandırıcılıktan uzak enflasyon dataları değil, gerçek enflasyon ve ekonomik büyüme ile geçim koşulları, personelin yalnızca kendisinin değil ailesiyle bir arada geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen milletlerarası standartlar göz önüne alınmalıdır. Her vakit söylediğimiz üzere taban fiyat belirlenirken bir konutta iki kişinin çalışması halinde o meskene yoksulluk hududunun üstünde gelir girmesi teminat altına alınmalıdır. Kamu çalışanları ve özel kesim emekçileri ortasındaki fiyat farkları ortadan kaldırılmalıdır. En düşük emekli aylığı da taban fiyat seviyesinde belirlenmelidir.”
