Doğan Özdemir- Yapanları hayırla anmak!

Yapanları hayırla anmak!

Yıllarınızı verdiğiniz bir kentin sizde bıraktığı derin anılar olacaktır. Örneğin; şu yamaçta bir zamanlar boydan boya meyve bahçeleri varmıştır, siz de ilk meyve hırsızlığınızı orada yaparken komşunuza yakalanıp kulaklarınız çekilmiştir. Veya deniz kenarındaki o kuytu yeşillikte komşu kızı ilk göz ağrınızla buluşmuşsunuzdur. Ya da bir zamanlar futbol oynadığınız koskoca alanlardan kan ter içinde akşam yemeğine yine yetişememiş ve yine babanızdan fırça yemişsinizdir.

O çocukluk günlerinin üzerinden geçen ilk 10-15 yılda o devasa meyve bahçelerinin nedense birdenbire yok oluverdiğini ve yerlerine onlarca binaların dikildiğini gördüğünüzde artık oralardan geçerken sadece çekilen kulağınızın acıdığını değil, yüreğinizin bir taraflarının yandığını duyumsarsınız!

Top oynadığınız, bisiklete bindiğiniz, bayram kutlamalarında kurulan lunaparkta gönlünüzce eğlendiğiniz yerlerin ise küçüle küçüle bir avuç kalmış, çevresi koskoca binalarla çevrilerek nefes alınamaz hale gelmiş olduğunu gördüğünüzde, akşam babanızdan yediğiniz fırçanın değil, çocukluğunuzun nasıl çalındığının acısını yaşarsınız.

Deniz kıyısına doğru uzanan o doğal yeşil alanların artık bırakın çocukluk aşkınızla el ele tutuşmak için gidebildiğiniz sığınaklar olmasını; kıyıya ulaşmak için para vermeden geçilemeyen yerlere dönüştüğünü görür, avucunuzda sevgilinin sıcaklığını değil, yüreğinizdeki acının ateşini duyumsarsınız.

Hele o günlerin üzerinden 20-25 yıl daha geçmişse, yaşınız kemale ermiş, olan biteni artık anılar hanesinden okur duruma gelmişseniz, o zaman bu küçücük anı kırıntılarının artık ulaşılamaz hale geldiğini görür ve derin bir “ahhh” çekersiniz! Çevrede artık ne bir meyve bahçesi, ne bir yeşil alan, ne bir toplanma alanı, ne kıyıdan bir koşuda girivereceğiniz deniz falan kalmamış olduğunu içiniz yanarak görürsünüz. Tepeden aşağı bakarken o hafif tatlı eğimde denize kadar olan alanda yemyeşil bahçeler içerisinde birbirine yakın komşu evlerinin sadeliği ve küçücük güzellikleri kaybolup gitmiştir. Artık yukarıdan bakınca gözünüzün önünde devasa beton yığınları Çin Seddi gibi denizi ve çevreyi görmenizi engeller hale gelivermiştir. Denize bakıp dinlenmenin yerini betonları izleyip yorulma alacaktır.

Hele bir iki katlı alçak ve bahçeli evlerin sıralandığı sahile yakın yerlerde, arkadaki yükselen eğime uygun az katlı binalarda yaşayanların da bu eşsiz manzarayı görmesini engellemeyecek şekilde olan yapılanma, en ön sıraya 7-8 kat beton setler dikilerek nasıl yok edildiğinin hayal kırıklığını yaşarsınız.

Artık her geçen gün çocukluğunuzun anılarından arta kalan değerler tek tek yok olmaya ve unutulmaya başlamıştır. Yaşadığınız kenti tanıyamaz hale gelirsiniz. Kentin tarihi ve coğrafi yapısı hızla değişirken acaba sizde ne gibi değişiklikler olacaktır?

Bu durumları yaratanın kendiniz olduğunu görmezden gelmeye çalışırsınız; ama vicdanınız bunu yutmaz, size karşı çıkar. İçinizden ha bire “sen de suçlusun!” diye haykıracaktır.

“Neden ilk sarı öküzü verirken sesini çıkarmadın?” sesi hep kulaklarında çınlayacaktır. Sadece sende mi? Hayır; elbette bu kentte yaşayan herkeste böyle olmalıdır. Ama yaşamın gerçekleri hiç de bu kadar basit değildir! Herkesin ortak yaşam alanı olan kentin, bir avuç rantiyenin çirkin emellerine teslim edilirken acaba sana da bir “sus payı” mı verilmiştir? Bu kadar yıkıma başka türlü nasıl karşı çıkmadın? Tek başına kalacağından mı korktun? İşte bu “iç sesler” bundan sonraki yaşamında hep kulaklarında acı acı çınlayacaktır; çınlamalıdır da!

Çünkü koca ustanın dediği gibi “suçun çoğu sendedir!” Ya da “hiçbir şey yapamıyorsan kollarını açıp korkuluk” bile olamayacak mısın, sorgulamalısın.

Bunları anlatırken karşımıza “şehirleşme, altyapı-üstyapı, çekim merkezi, falan-filan gibi çok “çarpıcı” gerekçelerle yaptıklarını savunanların çıkacağını da hiç unutmuyorum. Ama “kaş yaparken göz çıkarmanın” farkına varılmasını istiyorum. Çünkü bir kent, tüm içinde yaşayanların çocuklarına bırakacağı ortak mirastır.

Sonradan gediğim ve günden güne yıkımına tanık olduğum bu kentte her önünden geçtiğimde denizle arama giren o devasa binaları, sahili işgal edenleri, tepeden bile aşağıyı görmeme engel olan beton yığınlarını, yan yana yürüyecek kadar bile olamayan daracık caddeleri, yok edilen park ve bahçeleri şaşarak izliyorum. Bunlarla birlikte koskoca alanlara dağılmak varken kenti bir noktaya üst üste istifleyen binaları, düşünceyi, gerekçeyi, kafamı ne yana çevirsem gözüme batan bu çirkinlikleri her gördüğümde ne mi yapıyorum?

Bunlara izin veren en baştakinden en sondaki yetkilisine kadar tamamının yedi sülalesini rahmetle anıyorum! Bundan sonra da benzerlerini yaparak kent tarihine imza atanları da aynı şekilde anmaya devam edeceğim.

Ha; bir de ömrüm yeterse, tüm bu olumsuzlukları yapanların eserlerini ve ne zaman yapılmasına göz yumduklarını bir kitap haline getirip kent müzesine armağan etmek istiyorum. Gelecek kuşaklara unutulmaz bir anı olsun diye!