Eczacılar bu pazar tarihlerindeki ikinci büyük mitingi düzenleyecek

Ekonomik açıdan çıkmaza sürüklendiğini belirten eczacılar, bu pazar Ankara’da büyük bir miting düzenleyecek.

Enflasyonist ortam ve artan maliyetler nedeniyle uzun müddettir iflas uyarısı yapan eczanelerin ilaç satışından elde ettikleri kâr oranı Resmi Gazete’de dün yayımlanan karar ile yine düzenlendi.

Ancak artışın yetersiz olduğunu ve çok sayıda eczanenin ekonomik açıdan çıkmaza sürüklendiğini belirten eczacılar, 16 Ekim Pazar günü Ankara’da büyük bir mitinge hazırlanıyor.

HER İKİ ECZANEDEN BİRİ EKONOMİK DARBOĞAZDA

Soğuk zincir sistemi nedeniyle eczanelerin değerli maliyet kalemlerinden birini oluşturan elektrik başta olmak üzere, doğalgaz, kira ve işçi masraflarındaki artışlara rağmen eczanelerin daima gerileyen gelir yapısı nedeniyle ortalama her iki eczaneden birinin ekonomik darboğazda olduğu belirtiliyor.

Eczacıların öncelikli talepleri ortasında ilaç fiyat kararnamesinin ivedilikle değiştirilmesi, ilaç fiyat farklarının tahlile kavuşturulması, kamu eczacılarının katsayı sorunun çözülmesi ve eczacı işsizliğine sebep olan plansız eczacılık fakültesi açılmasına son verilmesi yer alıyor.

DÜZENLEME FONKSİYONSUZ BULUNDU

Resmi Gazete’de dün yayımlanan “Beşeri Tıbbi Eserlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar” ile eczanelerin ilaç satışından elde ettikleri kar oranlarında fiyat baremlerine nazaran çeşitli oranlarda artışa gidildi.

Buna nazaran eczacı kârı, 200 liraya kadar olan ilaçlarda yüzde 28, 200-400 TL ortasında yüzde 18, 400 lira üzerindekiler için ise yüzde 13 olarak belirlendi. Lakin kelam konusu uygunlaştırmayı “çok yetersiz” bulan dal temsilcileri, düzenlemeyi “işlevsiz” olarak niteledi.

Eczacılar baremlere nazaran kâr oranı sistemi yerine tüm ilaçlar için tek bir kâr oranı belirlenmesini; bu oranın da enflasyon gözetilerek her yıl güncellenmesini talep ediyor.

KÂRLILIK ORANLARI ERİDİ

Ankara Eczacı Odası Lideri Taner Ercanlı, “Kârlılık oranımız 100 liraya kadar olan ilaçlarda yüzde 28 idi. Bu düzenleme ile 200 liraya kadar olanlarda yüzde 28 oldu. Lakin 100 liralık baremin 200 yerine en az 800 lira olması gerekiyordu ki eczacı hayatını sürdürebilsin” dedi ve ekledi:

“Yüzde 28 kâr oranı olan baremde ilaç sayısı çok az. İlaç fiyatları yükseldikçe kârlılığın düştüğü bir sistem var. İlaca artırım geldikçe üst kârlılık baremindeki ilaç sayısı her geçen gün azalıyor, doğal olarak kârlılık da düşe düşe gidiyor.”

Uygulamaya nazaran, eczanelerin kâr oranının belirlenmesinde ilaçlar fiyatlara nazaran baremlere ayrılıyor. Fiyat baremi arttıkça eczane kârı düşüyor. Lakin enflasyonist ortam ve kur düzenlemesi nedeniyle ilaç fiyatlarında meydana gelen artışlar, çak sayıda ilacın bir üst fiyat baremine geçmesine neden oluyor.

‘ÇOĞU KREDİ İLE AYAKTA’

Baremler güncellenmediği için, yüksek kâr oranına sahip düşük baremdeki ilaç sayısı her geçen gün azalıyor. Ercanlı’nın verdiği bilgiye nazaran, 18 yıldır uygulamada olan sistemde, 18 yıldır yaşanan enflasyon ve ilaç artırımlarına rağmen baremler yalnızca 2004, 2007, 2009’da ve 2022 yıllarında güncellendi.

Eczacılar, fiyat baremlerine nazaran kâr oranı yerine tüm ilaçlar için tek bir kâr oranı belirlenmesini; bu oranın da enflasyon gözetilerek her yıl güncellenmesini talep ediyor.

Sert artan maliyetlere rağmen daima gerileyen kârlılık nedeniyle birçok eczanenin şu anda kredi ile ayakta durduğunu belirten Ercanlı, “Gelir-gider dengesizliği nedeniyle yüzde 50’nin üzerinde eczane kredi kullanıyor, bunların yüzde 30’u birden fazla kredi ile dönüyor. İşin özeti, kârı düşük olduğu için yaptığı işin geliri masrafını kurtarmıyor. Eczacı enflasyon karşısında çok önemli bir özvarlık erimesi yaşıyor” dedi.

TÜİK’in açıkladığı sayılara nazaran, enflasyon yüzde 80 düzeyinin üzerinde bulunuyor. Reuters hesaplamasına nazaran, eczaneler için en büyük maliyet kalemlerinden birini oluşturan elektrik fiyatları sene başından bu yana yüzde 170’in üzerinde arttı.

Doğalgaz maliyetleri de tıpkı halde yüzde 170’in üzerinde yükselirken, işçi masrafları için gösterge kabul edilen taban fiyat artışı ise yüzde 140 civarında oldu.

‘MALİYETLERİMİZ MÜTHİŞ DERECEDE YÜKSELDİ’

Elektrik, kira ve işçi üzere maliyetlerdeki yüksek artışa rağmen gelirlerin birebir oranda artmaması nedeniyle çok sayıda eczanenin ekonomik darboğazda olduğunu belirten İstanbul Eczacı Odası Lideri Pınar Özcan ise şöyle dedi:

“Özellikle son bir yıldır, enflasyonun patlama noktasından sonra bunları çok ağır yaşadık. Bu noktada olmamızın ana sebebi bu. Küçük metrekareli bir eczane bile en az 3 bin-4 bin lira elektrik parası ödüyor.

Çünkü soğuk zincirden kaynaklı buzdolabı sistemi ve takip sistemleri üzere daima çalışması gereken şeyler var. Son bir yılda taban fiyat iki sefer arttı, elektrik, doğalgaz maliyetlerimiz müthiş derecede yükseldi” dedi ve ekledi:

“Maliyetlerimize rağmen kârlılık oranlarımız değişik halde belirlendiği için ikisi örtüşmüyor. Ortadaki makas o kadar açıldı ki ekonomik ıstıraptan başımızı kaldıramıyoruz. Artmayan gelirlerle artan maliyetleri karşılayamıyoruz. Ortalama olarak iki eczaneden biri sıkıntı durumda.”

Öte yandan 81 vilayetten gelecek eczacılar Pazar günü Ankara’da düzenlenecek miting ile hükümete bir defa daha eczanelerin sıkıntılarının tahlili için davet yapmaya hazırlanıyor.

Resmi Gazete’de dün yayımlanan ilgili düzenlemeyi “miting öncesi eczacıların ağzına bir parmak bal çalmak” olarak niteleyen Ankara Eczacı Odası’ndan Ercanlı, mevcut düzenlemenin büsbütün fonksiyonsuz olduğunu ve sorunu hiçbir biçimde çözmediğini söyledi.

Türkiye’de 28 binin üzerinde eczane faaliyet gösteriyor.

‘ECZACININ ELİNDE ELEMANINA VERDİĞİ KADAR PARA KALMIYOR’

Konya’da faaliyet gösteren ve isminin kullanılmasını istemeyen bir eczacı, “Üç kişi çalıştıran bir eczanenin aylık ortalama sarfiyatı 40 bin-45 bin lira civarında. Şu anda eczacıların üçte birinin elinde elemanlarımıza verdiğimiz fiyat kadar para kalmıyor” dedi.

Maliyetleri düşürmenin yollarını aradıklarını belirten birebir eczacı, “Herkes küçülmeye çalışıyor. Birinci yapılan eleman eksiltme. Eczanelerde ışıklandırma kıymetlidir ancak maliyeti düşürmek için daha az aydınlatıyoruz. Isınma genelde elektrikle yapılırken bu kış öteki biçimde yapmanın yollarına bakacağız” dedi ve ekledi:

“Ocak’ta yeni bir taban fiyat artışı olacak. 3 kişi çalıştıran bir eczanenin maliyeti yaklaşık yüzde 50 artacak. Eczacının yararı artmadıkça bunu nereden kompanse edecek?” (REUTERS)