Ekonomik darboğazdaki Lübnan’da askerler ek iş yapıyor

Ekonomik krizdeki Lübnan’da son 3 yıl içinde maaşlarında yüzde 90’ı aşan düşüş yaşanan ve aylık vazife mühletleri hafifletilen ordu mensupları ikinci bir işte çalışarak geçinmeye çalışıyor.

Lübnan’da 2019’dan beri giderek derinleşen ekonomik krizden etkilenen güvenlik kurumlarının başında ordu geliyor.

Yerel para ünitesi liranın dolar karşısındaki yüzde 99’a varan kıymet kaybı nedeniyle öbür kamu çalışanları üzere ordu mensuplarının maaşları da erimeye devam ediyor.

Birçok Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkesinin tersine Lübnan’da askeri hizmet mecburî değil. Orduda misyonlu tüm askerler aylık maaş alan profesyonellerden oluşuyor.

Açık kaynaklara nazaran Lübnan ordusunda 4 bini bayan olmak üzere 80 bine yakın faal işçi yer alıyor. Fakat maaşlarının önemli oranda düşmesinin akabinde sayıları şimdi net olarak bilinmeyen birçok askerin vazifesi bıraktığı belirtiliyor.

Beyrut’un kent merkezi “Down Town”un farklı bölgelerinde vazife yapan lakin isimlerinin paylaşılmasını istemeyen askerler, daha evvel haftanın 5 günü tam mesai yaparken krizin akabinde vazifeye haftada yalnızca 2-3 gün gittiklerini söyledi.

Rütbesiz yahut en düşük rütbeli asker maaşının krizden evvel 900-1000 dolar civarında olduğunu belirten askerler, geçen ay 50-60 dolar ortasında maaş aldıklarını aktardı.
Devletin verdiği maaşla geçinemediklerini lisana getiren Lübnanlı askerler, meslektaşlarının mesainin gevşetilmesinin akabinde bilhassa sera üzere projelere dahil olup tarımla uğraşmaya başladığını ve bu formda ek gelir peşinde koştuklarını anlattı.

GELECEK MEÇHULLÜĞÜ SÜRÜYOR

Orduda faal vazife yapanların yanı sıra emekli olanlar da “düşük maaş” nedeniyle önemli zorluklarla çaba ediyor.

Kamu Emeklileri Uyum Meclisi Üyesi, emekli Tümgeneral Ulama Zager, hayatının neredeyse tümünü ordu hizmetine adamış emekli askerlerden biri.

Lübnan lirasının bilhassa son periyotta dolar karşısında önemli bedel kaybının akabinde maaşlarında “90 gün içinde yaklaşık yüzde 60’lık düşüş” meydana geldiğini belirten Zager, “Gelecekte ne olacağı ve bizlerin durumunun nereye varacağı belirsiz” dedi.

“MAAŞIM 4000 DOLARDAN 100 DOLARA DÜŞTÜ”

Maaşının şu an elektrik faturasını bile karşılamaya yetmediğini söyleyen Zager, “Ben Lübnan ordusunda 40 yıl vazife yaptım. Tümgeneral rütbesinde emekli oldum ve krizden evvel maaşım 4 bin dolar civarındaydı. Şu an ise 100 doların altında. 40 yıllık çalışmanın sonunda, yaşamak için çocuklarımdan para alıyorum. Tam bilakis benim çocuklarıma para vermem ve onlara dayanak çıkmam gerekiyordu” dedi.

Tek sorunun düşük maaş olmadığını aktaran Zager, “Emekli olup tazminat alan birçok kişi parasını bankaya koydu. Şu anda da o parayı çekemiyorlar” dedi.

Ulusal Emekliler Cephesi Derneği Lideri Emekli Tugay Kumandanı Marun Hrayş, ülkede yaklaşık 70 bin kişinin emekli asker maaşı aldığı bilgisini verdi.

Dubai merkezli Yakın Doğu ve Körfez Askeri Tahlil Enstitüsünde (INEGMA) araştırmacı olarak misyon yapan emekli Tuğgeneral Naci Melaib’e nazaran Lübnan ordusu, 2019 öncesine kadar ABD tarafından yıllık verilen 90 ila 110 milyon dolarlık teçhizat ve cephanelik üzere yardımlarla durumu yönetim ediyordu.

Ancak ekonomik krizin yavaş yavaş hissedilmeye başladığı 2019’dan sonra durumun büsbütün değiştiğini, devletin 2018’de ordu için tahsis ettiği ve hala tıpkı ölçüde gösterilen bütçenin bugün hiçbir karşılığı olmadığını söyleyen Melaib, “Devletin orduya ayırdığı bütçe, masrafların yüzde 1’ini lakin karşılıyor. İşçi maaşı, teçhizat, yedek parça-bakım, cephanelik ve yakıt üzere değerli sarfiyat kalemleri var” dedi.

Maaşların yetmemesi nedeniyle askerlerin misyon müddetinin hafifletildiğini belirten Melaib, “Daha evvel askerler hafta 5 gün çalışıp 2 gün müsaade yaparken şu an tam aksisi bir mesai kavramı var. Ordunun aktif durumunda düşüş yaşandı lakin orduya ülke içinde yüklenen misyonlar da çok değil” tabirlerini kullandı.

TÜRKİYE’DEN YARDIM GİDİYOR

Türkiye, geçen yıl ordu mensupları dahil olmak üzere Lübnan’daki tüm güvenlik güçlerine farklı aralıklarla besin yardım kolileri gönderdi.

Katar da 1 Temmuz 2022’den itibaren her askere 100 dolar ödenecek halde 60 milyon dolarlık nakdi yardımda bulundu.

ABD ise 25 Ocak’ta direkt mali yardım kapsamında Lübnan’a 72 milyon dolarlık yeni bir yardım paketi açıkladı.

Açık kaynaklara nazaran Washington, 2005’ten bu yana farklı aralıklarla Lübnan ordusuna 2 milyar dolarlık askeri yardımda bulundu.

ABD nakdi yardımın yanı sıra son olarak 24 Ağustos 2022’de, Lübnan ordusuna takviye programı kapsamında 150 Humvee tipi zırhlı araç hibe etti. (AA)