El Nino tesiri İstanbul’u zorluyor… ‘Bitmeyen yaz’ tehlikesi

Kopernik İklim Değişikliği Servisi bilgilerine nazaran, global hava sıcaklığı bu yılın yaz mevsiminde rekor düzeylere ulaştı. Haziran, temmuz ve ağustos aylarını içeren yaz mevsiminde, 1991-2020 periyodu ortalamanın 0,66 derece üzerine çıkarak 16,77 dereceyle tarihin en sıcak yaz mevsimi yaşandı. Eylül ayı da tüm vakitlerin en sıcak 18. ayı olarak kaydedildi.

Bu yüksek sıcaklık rekorları ve kuraklık, İstanbul’un barajlarını olumsuz etkiliyor. İstanbul Su ve Kanalizasyon Yönetimi (İSKİ) datalarına nazaran, İstanbul’daki barajların doluluk oranları kıymetli ölçüde azaldı. Ağustos sonunda yüzde 29,22 olan doluluk oranı, eylül sonunda yaklaşık 6,5 puan düşüşle yüzde 22,7’ye geriledi. Bu azalma, sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi ve günlük ortalama su tüketiminin artmasının bir sonucu olarak ortaya çıktı.

“YAZ BİR TÜRLÜ BİTMİYOR”

Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Siyasetleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, iklim değişikliğinin en fazla Akdeniz Havzası’na tesir ettiğini ve Türkiye’nin de bu bölgede bulunduğunu vurgulayarak, yaşanan rekor sıcaklıkların önemli meselelere yol açabileceğini söyledi. Kasım ayına girilmesine rağmen sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin olağandışı şartlar oluşturduğunu vurgulayan Kurnaz, “Kasım ayına geldik ve yaz bir türlü bitmiyor. Olağandışı olan bu, yaz çok genişledi.” tabirlerini kullandı.

El Nino’nun iklim kriziyle birleştiğini ve eylül ayının, beklentilerin üzerinde sıcak geçmesine yol açtığını kaydeden Kurnaz, iklim değişikliğine bağlı olarak hem Türkiye’yi hem de dünyayı vuran kuraklık dalgasının tarım bölümünü önemli boyutlarda etkilediğine değinerek şunları söyledi:

“Türkiye’de tarım, artık gökten düşecek yağış, hava sıcaklığı üzere faktörleri dikkate alarak yaşamak zorunda. Orta Anadolu’da biliyorsunuz çok sayıda obruk oluşmaya başladı. Bunun ardındaki temel sebep gökten düşen suya bakmadan yer altı suyunu çekerek tarım yapmaya başlamamız. Ayağımızı yorganımıza nazaran uzatmamız gerek. Bir haber geldi, Rusya 2024 yılı için buğday ihracatını durduruyormuş, bizim de kıymetli ölçüde buğday kaynağımız orası olduğu önemli bir sorun yaşayacağız. Kendi buğdayımızı kendimizin yetiştirmesi gerekiyor.”

“SUYUN YÜZDE 4’Ü, NÜFUSUN YÜZDE 25’İ BÖLGEDE”

İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meriç Albay ise İstanbul’un barajlarındaki düşük su düzeylerine dikkat çekti. İstanbul’un suyunun yüzde 4,5’ini barındırmasına karşın, bölgenin nüfusun yüzde 25’ini barındırdığını belirten Albay, su problemini çözmek için geri dönüşüm ve su tasarrufu tedbirlerinin alınması gerektiğini söz etti.

Son olarak, İstanbul’un su idaresi açısından önemli bir tehditle karşı karşıya olduğu ve halk ortasında su tasarrufu şuurunun artırılması gerektiği vurgulandı. Bilhassa ferdî su tasarrufunun ehemmiyetine dikkat çekilerek, İstanbul’da su krizinin engellenmesi için belediyeler, devlet ve vatandaşların işbirliği yapması gerektiği belirtildi.

METEOROLOJİ UZMANI: KURAK SÜREÇ DEVAM EDİYOR

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Adil Tek, “Geçtiğimiz hafta düşen 2 tane yağış var. O yağışlar günübirlik geçti. Bilhassa Perşembe ve cumartesi günü İstanbul’a düşen yağışlar vardı. Pazar günü kuzeyden gelen bir sistem ile sıcaklıkları da düşürdü. Bizim Kandilli Rasathanesinde ölçtüğümüz bedeller var. Perşembe günü yaklaşık 15 kilogram ve cumartesi günü de 16 kilogram civarında yağış düşmüş vaziyette. Bunların barajların doluluğuna elbette katkısı var ancak 3-4 puan çıkaracak düzeylerde değil. Bu yağışların devamının gelmesi lazım barajlardaki doluluk oranını arttırabilmesi için. Yaz aylarından bu yana hatta geçtiğimiz İlkbahar’dan bu yana kurak bir süreçten geçiyoruz. Bu kurak süreç hala devam ediyor” diye konuştu.

“HAFTA SONU İSTANBUL’DA YAĞIŞ VAR”

Meteoroloji Mühendisi Tek, “İstanbul’a önümüzdeki günlerde düşecek yağışlar var. Bilhassa çarşamba gecesi gelecek olan bir sistem var. Beraberinde yağışları düşürecek ve o sistem süratli bir biçimde Karadeniz üzerinden yurdu terk edecek. Daha sonra hafta sonu bir yağışlı sistem geliyor. O yağışlı sistem genelde batı bölgeleri tesiri altına alacak. Marmara üzerinde Cumartesi ve pazar günü bölgenin üzerinde kalacak. Bu yağışların evvelki yağışlardan daha fazla olacağını iddia ediyoruz.

Geçtiğimiz uzun yılların istatistiklerine baktığımızda, yağışların ölçüsü yaklaşık 70-80 kilogram civarında ortalama bedellerde ancak şu ana kadar baktığımızda bizim bu noktada yaptığımız ölçümlerde düşen yağış ölçüsü 25-30 kilogram ortasına kadar gelmiş durumda. Yani ortalama yağışın yaklaşık 4’te 1’i kadar bir yağış düşmüş durumda. Devam edecek yağışlarla birlikte ortalamaya daha fazla yaklaşacak ancak bu barajlardaki doluluk oranını çok yüksek düzeylere çıkarmayacak” dedi.

SU KESİNTİSİ ÖNERİSİ

Adil Tek, “İstanbul için bilhassa su tasarrufunun tez bir biçimde uygulanması gerekiyor. Hatta bunun en değerli uygulama metodu da esasen su kesintilerinin olması. Şayet elimizde hiç su kalmazsa, tasarruf yapacak su da kalmaz. Topluma bu suyu tasarruflu kullanma şuurunun tıpkı sarsıntı endişesinde olduğu üzere enjekte edilmesi gerekiyor. Buna değerli olarak muhtaçlık var, kısa vadede yapılacak işler bunlar lakin uzun vadede İstanbul hatta ülkemiz geneli için bilhassa iklim krizi ile gelen kuraklıkla ilgili dermanların düşünülmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı. (AA-DHA)