Emekliye ödemede tarihi ayrımcılık

15 milyon emeklinin gözleri dün kabine toplantısına çevrilmişti. Hem artırım hem de Cumhuriyet’in 100. yılı nedeniyle ikramiye bekleniyordu. Toplantı sonrasında Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklama büyük hayal kırıklığı yarattı.

Erdoğan, emeklilere rastgele bir artırım açıklamazken, kasım ayı başında çalışmayan emeklilere tek seferlik 5 bin TL ödeme yapılacağını açıkladı. Erdoğan, bu ödemenin Cumhuriyet’in 100. yılı nedeniyle yapıldığına dair de rastgele bir söz kullanmadı.

Erdoğan’ın “Emekli olup, fiilen çalışmaya devam eden emeklilerimizi bu düzenlemenin dışında bırakıyoruz” açıklaması ise hayal kırıklığını büyüttü.

Büyük kısmı 7 aydır artırım almayan ve 7500 TL’lik aylığa layık görülen emekliler, çalışan ve çalışmayan olarak ikiye bölündü.

‘EŞİTLİK UNSURUNA KARŞIT, TARİHTE İLK’

Sozcu.com.tr’ye konuşan Kocaeli Üniversitesi Çalışma İktisadı ve Endüstriyel Bağlantılar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aziz Çelik, emekliye dönük ödemelerde çalışan ve çalışmayan ayrımının yapılmasının Anayasa’nın eşitlik unsuruna muhalif olduğunu lisana getirdi.

Bayram ikramiyesinde bu türlü bir ayrım olmadığını hatırlatan Çelik, “Tarihte birinci sefer bu türlü bir ayrım yapıldı” dedi.

Aldıkları aylıklar çok düşük olduğu için milyonlarca emeklinin çalışmak zorunda kaldığına işaret eden Çelik, dünkü kararla kayıtlı çalışanların cezalandırıldığını, kayıt dışı çalışmanın teşvik edildiğini vurguladı.

‘KAYIT DIŞI ÇALIŞMA TEŞVİK EDİLDİ’

TÜİK’in işgücü anketlerine nazaran emeklilerin yaklaşık yüzde 45’inin çalışmak zorunda kaldığını, devletin de emeklilerin çalışması için teşvikler verdiğini, emekliler ortasında kayıt dışı çalışmanın yaygın olduğunu belirten Çelik, dünkü kararla kayıt dışılığın daha da artabileceğini lisana getirdi.

Hukuksuz ve keyfi bir ayrım yapıldığını belirten Çelik, dul ve yetimlere yapılacak ödemenin 5 bin TL’nin de altında olduğunu, dul ödemesinin 2500 TL, yetim ödemesinin 1250 TL’de kalacağını söyledi.

MİLYONLARCA EMEKLİ ÖDEME ALMAYACAK

Erdoğan dün ayrıyeten, emeklilere kelam konusu ödemenin bütçeye toplam maliyetinin 61 milyar TL’yi geçeceğini söyledi. Bu sayı 5 bine bölündüğünde yaklaşık 12 milyon 200 bin emekliye ödeme yapılacağı düşünülebilir fakat dul ve yetimlere yapılacak ödemeler de bu sayının içinde olduğu için kaç emeklinin ödeme alacağı, kaçının kapsam dışında kaldığı net olarak bilinmiyor.

Prof. Çelik de kaç emeklinin kayıtlı ve kayıt dışı olarak çalıştığının resmi bilgilerde yer almadığını belirtti.

AÇLIK HUDUDUNUN YARISI AYLIK ALIYORLAR

Hükümet, açlık hududunun altında aylık vermeyi uygun gördüğü emeklileri aylardır oyalıyordu.

Seçim öncesinde mart ayında 7500 TL’ye yükseltilen Hazine dayanaklı en düşük emekli aylığı, ortadan 7 ay geçmesine karşın değiştirilmedi.

Kök maaşlar değiştirilmediği için yüzde 25’lik yarı yıl artırımı, milyonlarca emeklinin eline geçen aylığı değiştirmemişti.

Türk-İş, eylül ayında açlık hududunun 13 bin 334 TL’ye, yoksulluk hududunun da 43 bin 433 TL’ye yükseldiğini açıklamıştı.

Milyonlarca emekli, açlık hududunun yüzde 56’sı, yoksulluk hududunun yüzde 17’si oranında aylıkla geçinmeye çalışıyor.

En düşük emekli aylığının 7500 TL’ye yükseltildiği mart ayından ağustos ayına kadar geçen 5 aylık müddette TÜİK’in enflasyonu yüzde 27,13 olurken, İTO’nun eylül enflasyonu da hesaba katıldığında bu oran yüzde 34,08’e yükseldi.

Hükümet cephesi, emeklilerin reaksiyonu karşısında artırım için TBMM’nin açılacağı ekim ayına işaret etmişti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 1 Ekim’de TBMM’nin açılış merasiminde gazetecilerin “Yılbaşından evvel artırım muştusu olur mu?” sorusuna, “İnşallah.” yanıtını vermişti fakat artırım yapılmadı.

SEYYANEN ARTIRIM MEMUR EMEKLİSİNE VERİLMEDİ

Temmuzda TBMM’de kabul edilen maddeyle tüm memur maaşlarına 8 bin 77 liralık seyyanen artırım yapılarak en düşük memur maaşı 22 bin liraya yükseltilmişti.

Ancak tüm taleplere ve reaksiyonlara karşın memur emeklisine seyyanen artırım verilmedi ve en düşük memur emeklisi maaşı 9 bin 876 TL düzeyinde bulunuyor.

SEÇİM SONRASI KEMER SIKILDI, EMEKLİ UNUTULDU

Seçim öncesinde faiz indirimleri ve fiyat artırımları yapan, kurdaki artışı frenleyen hükümet, seçim sonrasında iktisat siyasetinde U-dönüşüne imza attı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Mehmet Şimşek’in oturtulması sonrasında Merkez Bankası (TCMB) siyaset faizi yüzde 8,5’ten yüzde 30’a yükseltilirken, kredi kartında gecikme faizleri de yüzde 29’dan yüzde 72’ye fırlamıştı.

Seçim öncesinde 19 lira civarında olan dolar kuru seçim sonrasında kademeli olarak 27 liraya çekilirken, başta ÖTV ve KDV ile MTV olmak üzere birçok kalemde vergi artırımlarına imza atılmıştı.

Seçim sonrasında enflasyon da süratle yükselirken ve İTO’ya nazaran enflasyon eylülde yüzde 73’ü aşarken, hükümet emekliye açlık düzeyinin yarısı kadar maaşı uygun gördü.