Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak’ı bugün Cumhurbaşkanlığı’nda ağırladı. Görüşmenin akabinde iki başkan ortak basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, şunları söyledi:
*Macaristan hükümetiyle dost Macar halkına takviye ve yardımları için teşekkür ediyorum. Macaristan’ın uzattığı yardım eli esaslı dostluk bağlarımızın somut bir tezahürü oldu. Macar arama kurtarma grupları sarsıntının çabucak akabinde ülkemize intikal etti. 35 vatandaşımızı enkazdan yaralı olarak kurtardılar.
*Macar dostlarımız 1999 Gölcük sarsıntısında de yardımımıza koştu. O sarsıntıda 3 yaşındaki kız çocuğumuzu 82 saat sonra enkazdan kurtaran arama kurtarma köpeği Manç, Macaristan’ın zelzele yardımlarının simgesi olmuştu.
*Manç’ın sahibi sayın Leoçki, Kahramanmaraş sarsıntılarında de grubuyla arama kurtarma çalışmalarımıza katkı sağladı. Bu kuvvetli çabamızda bizlere omuz veren Macar dostlarımıza bir defa daha şükranlarımı bildiriyorum.
*Ticari, askeri, ekonomik, kültürel bağlantılarımızı kıymetlendirme fırsatı bulduk. Zelzelenin görüntü manzaralarını birlikte izleme imkanımız oldu. Geliştirilmiş Stratejik Paydaşlık temelinde ortak irademizi teyit ettik.
*6. toplantıyı aralık ayında Budapeşte’te gerçekleştireceğiz. Türkiye-Macaristan Dostluk Anlaşması’nın 100. yıldönümünü idrak edeceğiz.
“HAZIR OLDUĞUMUZU TABİR ETTİM”
*Ekonomik ve ticari münasebetlerimiz giderek güçleniyor. Ticaret hacmimiz geçtiğimiz sene 3,5 milyar dolara ulaştı. 6 milyar dolarlık müşterek amacımızı yakalamak gayesiyle atılacak adımları değerlendirdik.
*Sayın Cumhurbaşkanı ile ayrıyeten yeni, bölgesel, global problemler hakkında fikir teatisinde bulunduk. Rusya-Ukrayna Savaşı elbet gündemimizdeki yerini aldı. Diyaloğun tesis edilmesi için büyük efor sarf ediyoruz.
*Şu an prestijiyle TANAP’tan Macaristan’a doğalgaz verilmesi konusunda Azerbaycan’la birlikte her türlü dayanağı vermeye hazır olduğumuzu gerek sayın Orban’a gerekse Cumhurbaşkanımıza söz ettim.
“İYİ DOST SIKINTI VAKİTTE BELİRLİ OLUR”
Erdoğan’ın akabinde konuşan Macaristan Cumhurbaşkanı Katalin Novak ise şöyle konuştu:
*Bu davet için çok teşekkür ediyorum. Sayın Cumhurbaşkanı ile birinci sefer Cumhurbaşkanı olarak konuşuyorum. Daha evvel görüşmüştük lakin Cumhurbaşkanı değildim o vakit. Bugün derinden sarsıcı sarsıntıyla ilgili sinema izledik.
*Depremin vahimliğini gördük. Kalbimiz sarsılmış olarak izledik. Biz Macarlar olarak Türk dostların yanında olduğunu vurgulamak istiyoruz. Biz ‘İyi dost güç vakitte muhakkak olur’ deriz. Kolay vakitlerde esasen birlikteyiz. Sorun olduğunda her vakit yanlarındayız.
“50 BİN AİLEYE TAZİYELERİMİZİ TABİR ETMEK İSTİYORUZ”
*Macarları Türkiye’deki müthiş sarsıntı derinden sarstı. Macar insanlarının hem başsağlığı dileklerini tabir etmek istiyorum. Sahiden çok acı ve bundan sonra da Türkiye’ye, Türk beşerlerine yardımcı olmak için elimizden geleni yapacağız.
*Macaristan’dan büyük bir alan zelzeleden etkilenmiş durumda. 50 bin aileye taziyelerimizi söz etmek istiyoruz. Buraya gelen Macar gruplarıyla gurur duyuyoruz. Umut isimli köpeğimiz de burada. Takımlarımızla şahsen yer aldılar, birçok insanın hayatını kurtarabildiler.
“UKRAYNA’DAN GELEN MÜLTECİLERE YARDIMCI OLUYORUZ”
*Zor bir ekonomik devirden geçiyoruz. Ukrayna’dan gelen mültecilere yardımcı oluyoruz. Macar insanları çabalarını, kaynakları ölçüsünde takviye sağlama eforlarını göstermektedir. Osmaniye’de kültür merkezinin yenilenmesini üstlendik.
*Sayın Cumhurbaşkanı ve Türk insanları da Macar insanlarının acınızı paylaştığınızı görmüşsünüzdür. Yakınlarını kaybedenlere başsağlığı diliyoruz. Hakikaten güç durumdalar. Bu bölgelerin bir an önce inşa edilmesini diliyoruz.
“SAVAŞIN ARTMASINI İSTEMİYORUZ”
*Komşu ülkeyiz Ukrayna’yla, direkt etkileniyoruz bu savaştan. Macar topluluğu azınlığı Ukrayna’da yaşamakta. Putin’in saldırganlığını kınıyoruz. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü savunuyoruz.
*Bir an önce ateşkes yapılması, barış görüşmelerinin başlamasını istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanının aracılık çalışmalarını ve çabalarını takdir ediyoruz. Tarafların bir an önce masaya oturmalarını istek ediyoruz. Hem Macaristan hem Türkiye olarak savaşın daha da artmasını istemiyoruz.
“MACARİSTAN KARARLI OLARAK NATO’DA GENİŞLEMEDEN YANADIR”
*Yasa dışı göç Macaristan ve Avrupa için tehdit oluşturmakta. Türkiye’nin bu husustaki rolünü takdirle karşılıyoruz. Anahtar pozisyonda. Bu göçün durdurulması konusunda yaptıklarınız için teşekkür ederiz.
*Macaristan kararlı olarak NATO’da genişlemeden yanadır. Kararlı bir formda genişlemeyi destekliyoruz. Bu mevzuda Finlandiya’nın iştirakini onayladım. Gündemde İsveç’in iştiraki kelam mevzusudur.
*Macaristan Parlamentosu’nda görüşmeler devam etmektedir. Türkiye, Macaristan’a güç güvenliği konusunda yardımcı olmaktadır. Vazgeçilmez bir Türk akımına gereksinimimiz vardır. Biz deniz kontağı olmayan bir ülkeyiz.
*Enerji açısından değerli bağımlılığımız kelam konusu. Stratejik ortaklarımıza ve Türkiye’ye bu mevzuda güveniyoruz.
“AİLENİN GÜÇLENDİRİLMESİ GELECEĞİMİZİN TEMİNATIDIR”
*Demografik zorluklar Macaristan ve Türkiye’de mevcuttur. Ailelerin çocuk üstlenme konusuna dayanak olmak gerekmektedir. Biz Macaristan’da elimizden gelen dayanağı veriyoruz. Türkiye’de de desteklenmektedir.
*Ailenin güçlendirilmesi geleceğimizin teminatıdır. Bu ziyaret gerçekleştiği için çok teşekkür ederim. Daveti sarsıntıdan evvel almıştım. Çok teşekkür ediyorum.
Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi:
“SAVAŞMAYACAĞIZ DİYORUM”
*Barış elbet ki ülkelerin geleceğine yönelik en kıymetli dinamizm kaynağı. Savaş en büyük tehlike. Son seçimlerde Macaristan’da sayın Orban’ın sloganlarından bir tanesi ‘Biz savaşmayacağız’ olmuştu.
*Ben de bu seçimlerde aileyi savunuyorum, savaşmayacağız diyorum. Üç; göçle ilgili çabadaki hassasiyetimizi ortaya koyuyoruz. 5 milyon Türkiye’de, malum, göçmen var. Bütün bunlara karşın hassasiyetimizi koruyoruz.
“BAZI HASSASİYETLER DİKKATE ALINMIYOR”
*Ukrayna ve Rusya ortasında dilek edilmeyen savaşta her iki tarafla münasebetlerimizi hassasiyetle sürdürdük, hala sürdürüyoruz. Gerek Zelenskiy ve gerek Putin’le daima görüşmelerimi sürdürdük. Malum Tahıl Koridoru konusunda verdiğimiz çabada birtakım hassasiyetler dikkate alınmıyor.
*Örneğin Karadeniz Tahıl Koridoru’ndan gelen tahılların yüzde 44’ü Avrupa’ya gidiyor. Bu tabi sayın Putin’i rahatsız ediyor. Sayın Putin’in dileği az gelişmiş ülkelere, Afrika ülkelerine biz bunu gönderelim, ki yüzde 14 oralara gidiyor, yüzde 14 de bize geliyor.
*Ve bilabedel, fiyatsız. Benim de sayın Putin’e ‘Sizin teklifinize motamot katılıyorum. Biz de tahılı una çevirmek suretiyle gönderelim’ dedim.
*Bu mutabakatımız devam ediyor. İstiyor ki, Ukrayna-Rusya ortasında masayı getirelim, savaşı sona erdirelim. İstanbul Kontratı (Tahıl Anlaşması) vardı, tekrar açalım istiyoruz, İstanbul Sözleşmesi’yle bu süreci devam ettirelim istiyoruz.
“SAVAŞ ŞİDDETLENMESİN”
Macaristan Cumhurbaşkanı Novak da şunları söyledi:
*Barış olmalı, son maksadımız barış olsun. Buna ulaşmak için ben nokta nokta toparladım. İstek, kararlılık olmalı, her iki taraf kararlı olmalı ki barış olsun.
*Ondan sonra bu savaşın şiddetlenmesini önlememiz lazım. Artık savaşmayan ülkelere yayılmasın genişlemesin isteniyor. Elimizden gelen her şeyi yapmamız lazım ki, savaş şiddetlenmesin.
“DİPLOMATİK YOLLARLA İKİ TARAFIN MASAYA OTURMASI VE MUAHEDESİ LAZIM”
*Ortamdaki gerginliği azaltmak lazım. Diplomatik yollarla iki tarafın masaya oturması ve mutabakatı lazım. Adaletli bir barış planı olmadan katiyen barışa ulaşamayacağız. Evet Macaristan Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci olarak katılıyor.
*Seve seve bir ofis açtık Budapeşte’de bir temsilcilik var artık. Dış siyaset olarak maksadımız genişletelim, bağlantılarımızı canlı tutalım. Bu nedenle olağanüstü kıymet taşıyor. (ANKA)
