Esnafa asırlardır yol gösteren teşkilat: Ahilik

KIRŞEHİR (AA) – Anadolu’nun Türkleşmesi ve Müslümanlaşmasına büyük katkı sağlayan Ahilik, asırlardır esnafa yol gösteriyor.

Ahilik teşkilatı, Ahi Evran Veli tarafından 1200’lü yıllarda o dönem Anadolu’ya göç eden Türkmenlere hem aş ve iş imkanı sağlamak hem de onları tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi üretici haline getirmek için kuruldu.

Kökleri asırlar öncesine dayanan Ahi birlikleri, özellikle Anadolu’da göçebe Türk boylarının yerleşik hayata geçmesi ve Müslümanlaşmasını sağlayarak birçok önemli işlev üstlendi.

Anadolu’dan başlayarak dünyaya yayılan Ahilik, helal lokma yeme, üretimde kalite ve barış için çalışma sistemiyle yüzyıllardır esnafa rehber oluyor.

Ahi Evran Veli’nin 13. asırda temellerini attığı Ahilik, Balkanlar’dan Orta Asya’ya, Orta Doğu’dan Afrika’ya kadar çeşitli coğrafyalarda yaşatılmaya devam ediyor.

“Ahiliğin başkenti” olarak adlandırılan Kırşehir’de bu geleneğin gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla her yıl resmi programla kutlamalar gerçekleştiriliyor.

Ticaret Bakanlığı öncülüğünde, Kırşehir Valiliği, Kırşehir Belediyesi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği işbirliğinde hazırlanan 36. Ahilik Haftası kutlamaları, 18-24 Eylül arasında gerçekleştirilecek.

Kutlama programı

Kutlamalar, yarın Ahi Evran Veli’nin türbesini ziyaretle başlayacak, Ahi Kitap Fuarı ve Kadın Kooperatifleri Fuarı açılacak.

Kentte uzun yıllardır mesleğini devam ettirenlere yönelik esnaf buluşması düzenlenecek, Ağalar Konağı’nda yöresel yemek yarışması yapılacak, Cacabey Meydanı’nda söyleşi ve imza günleri düzenlenecek.

“Genç Ahiler Gençlik Söyleşisi”nin yanı sıra dualar ile çarşı açılışı, ilin Ahisi, kalfası ve çırağına şed kuşatma ve ödül töreni, ilçe tanıtım günleri yapılacak.

Kırşehir Ahi Müzesi resmi açılışının ardından 36. Ahilik Haftası kapanış töreninde yılın çırağı, kalfası ve Ahisi ödül alacak, Ahilik Hizmet Ödülü ve Ahilik Onur Ödülü sahiplerini bulacak.

Hafta boyunca konser ve söyleşiler düzenlenecek, konuklara Ahi pilavı ve helvası ile şerbet ikram edilecek.

“Kırşehir, Ahiliğin merkezi olan bir yerdir”

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ahilik Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Tahsin Hazırbulan, AA muhabirine, Ahiliğin temelinde kardeşliğin, cömertliğin, doğruluğun, dürüstlüğün, kalitenin, üretimin, ahlakın, sanatın, aklın ve bilimin esas alındığını söyledi.

Ahi Evran Veli’yi ve Ahiliği anlama amacıyla Kırşehir merkezli 81 ilde bu haftanın kutlandığını anlatan Hazırbulan, şöyle konuştu:

“Kırşehir, Ahiliğin merkezi olan bir yerdir. Ahi Evran, ömrünün son yıllarını burada geçirmiş ve burada metfun olmuş, Anadolu’da Türk-İslam düşüncesinin de çok değerli bir ismidir. Konya’da Mevlana, Hacıbektaş’ta Hacı Bektaş Veli, burada da Ahi Evran Veli Anadolu’daki üç önemli değerdir. Ahi Evran’ı Mevlana’dan veya Hacı Bektaş Veli’den ayıran en önemli unsur, Ahiliği bir felsefik, siyasi ve ekonomik yapıya büründürmek suretiyle toplumun tamamına yayması ve bunun Anadolu’nun etrafında yaygınlaşmasını sağlamasıdır. Ahilik merkezi Kırşehir, Anadolu’da bulunan esnafların merkezi olmuştur. Ayrıca tarihi kaynaklarda bütün Osmanlı memleketlerinde esnaf loncalarının, yiğitbaşlarının, ustalarının icazetlerinin Kırşehir Ahi Evran zaviyesi şeyhinden yani Ahi Babası tarafından verildiğini biliyoruz, Osmanlı’nın tamamında da Ahiliğin merkezinin Kırşehir olduğunu görüyoruz.”

Hazırbulan, “Herkesi Kırşehir’e gelip Ahi Evran’ın zaviyesini, türbesini ve etrafında bulunan külliyeyi ziyaret etmeye davet ediyoruz.” dedi.

Ahi Evran-ı Veli

AA muhabirinin Kırşehir Valiliği ve Ahi Evran Üniversitesi kaynaklarından derlediği bilgilere göre, Anadolu Ahiliğinin kurucusu Ahi Evran Veli, 1171 yılında İran’ın Batı Azerbaycan bölgesinde bulunan Hoy kasabasında doğdu.

Anadolu’da özellikle esnafa İslamiyet’i anlatarak dünya ve ahiret işlerini düzenli hale getirmeleri için çalışmalar yapan Ahi Evran, Kayseri’de deri işleme atölyesi (debbağ) kurdu. Sanat sahibi kişiler tarafından çok sevilen Ahi Evran, o dönem Moğol istilasına karşı Kayseri’yi savunan Ahileri teşkilatlandırdı.

Bir dönem Konya ve Denizli’de yaşayan Ahi Evran, 1206 yılında o zamanki ismi “Gülşehri” olan Kırşehir’e göç ederek iş ve aş verdiği Türkmenlerin tekke ve zaviyelerde iyi bir Müslüman ve vasıflı bir meslek sahibi üretici olmaları için çalışmalar yaptı.

Ahi Evran, 32 çeşit esnafı teşkilatlandırarak zamanla Selçuklu ve Osmanlı coğrafyasında sanatını icra eden bütün esnaflara yayılacak Ahilik sisteminin temellerini attı.

Ahi Evran, kesin olmamakla birlikte Moğollara karşı mücadele ederken 1261 yılında şehit edildi. Ahi pirinin türbesi, Kırşehir’de kendisinin yaptırdığı ve uzun yıllar zaviye olarak kullandığı, yüzyıllardır ayakta olan Ahi Evran Camisi içinde bulunuyor.

Muhabir: Serkan Güner