Felaket bir yılı geride bıraktı lakin yaralar hâlâ taze

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntı felaketlerinin üzerinden 1 yıl geçti lakin yıkımı yaşayan kentlerden biri olan Diyarbakır’da yaralar hala sarılamadı. Kentte ağır hasarlı yapıların bile yıkımı bir yıl geçmesine karşın ağır aksak ilerlediği için hala tamamlanamadı.

Bu binalar hırsızların ve husus bağımlılarının meskeni haline geldi. 6 binanın yerle bir olduğu ve 412 kişinin hayatını kaybettiği sarsıntıyla ilgili 5 farklı dava açıldı. Bu davalarda kimi müteahhitler hala tutuklu yargılanıyor.

Önce ağır, sonra orta hasarlı raporu verildiği için davalık olan çok sayıda depremzede rapor muamması nedeniyle 1 yıldır mağdur olarak yaşıyor. Ağır hasarlı birtakım binalara girişleri engellenen ve eşyalarını almalarına dahi müsaade verilmeyen çok sayıda vatandaş, muhatap bile bulamadı.

Kurumlar ortasında mekik dokudu. Gecekondu mahallesinde bile mesken kiraları 10 bin lirayı bulurken, meskeni yıkılanlara verilen 3 bin lira kira yardımını ise bu ay son defa alacaklar.

6 BİNA YERLE BİR OLDU 412 KİŞİ ÖLDÜ 5 DAVA AÇILDI

Diyarbakır’da 6 Şubat zelzele faleketinin üzerinden bir yıl geçti. SÖZCÜ bir yılda hayatını kaybedenlerle ilgili isimli süreci, konutu yıkılanlara yapılacak olan toplumsal yardım kelamları, yıkılması gereken binaların son durumu, ağır ve orta diye rapor muamması nedeniyle mağdur edilen depremzedelerin durumunu mercek altına aldı.

GALERİA SİTESİNDE 89 KİŞİ ÖLDÜ 4 KİŞİ TUTUKLANDI

Depremin sembolü haline gelen Diyar Galeria sitesinin B bloğu büsbütün yıkıldı, 89 kişi hayatını kaybetti. Eksper raporunda, kolon kesildiğine dair tespit yapılamadığı bilgisi yer aldı, Binanın eksik ve kalitesiz gereç nedeniyle yıkıldığı söz edilince müteahhitler Mehmet Sevecen Yiğit, Şeyhmus Yiğit, Sedat Eser ile Tevfik Demir tutuklandı, Hacı Metin Yiğit, İbrahim Halil Yiğit ile Murat Eser hakkında ise yakalama kararı çıkarıldı.

-100 kişinin öldüğü Hisami Apartmanının da kalitesiz materyal, betonun standartların dışında olduğu eksper raporunda yer alınca Müteahhit ve arza sahipleri Mehmet Ali Korkut, Ahmet Özcan, Nurettin Özcan, ve Mehmet Meşe hala tutuklu yargılanıyor.

-77 kişinin öldüğü Serin-2 apartmanı da kalitesiz beton ve standart dışı materyal nedeniyle yıkıldığı eksper raporunda yer alınca tümü olan Cihan Ucaman, Ekrem Alım, Hüseyin Begtaş ve Nasır Çelik hakkında Ağır Ceza Mahkemesine dava açıldı.

-60 kişinin öldüğü Yoldaş apartmanının da öteki binalar üzere çürük inşa edildiği, makus materyal ve kalitesiz personellik nedeniyle yıkıldığı uzman raporunda yer aldı, tutuksuz müteahhit Sadullah Yoldaş hakkında dava açıldı.

-38 kişinin öldüğü Dündar apartmanı da çürük imalat nedeniyle yıkıldığı eksper raporunda yer alınca müteahhitler İlhami Dündar, Sercan Erbey hala tutuklu yargılanırken, Seydo Bozkaya ise tutuksuz yargılanıyor.

-48 şahsa mezar olan Sözel Apartmanıyla ilgili soruşturmadan ise takipsizlik kararı çıktı, uzman raporuna nazaran, 5 kat ruhsat alınan binanın 10 kat inşa edildiği bilgisi yer aldı, lakin müteahhit Celal İrkören’in de tıpkı binanın enkazında hayatını kaybetmesi nedeniyle dava açılamadı.

AĞIR HASARLI BİNALAR 1 YIL GEÇTİ HALA YIKILAMADI

Deprem sonrası Etraf ve Şehircilik İklim Değişikliği Bakanlığınca yürütülen saha çalışmalarında 5 bin 459 binaya ağır hasarlı oturulamaz raporu verildi. Zelzelenin üzerinden bir yıl geçmesine karşın bu binaların yüzde 55’inin yıkımı gerçekleşti. Geçen Eylül ayında ağır hasarlı binaların tamamının yıkım süreçlerinin bitirileceği açıklanmasına karşın ağır aksak ilerleyen çalışmalar nedeniyle kentin birçok yerinde kapı ve pencereleri sökülmüş, hayalet görünümlü metruk binalar hırsızların ve unsur bağımlılarının mesken tuttuğu alanlar haline geldi.

ORTA HASARLILARIN MEÇHULLÜĞÜ SÜRÜYOR

Kentte 3 bin 759 yapıya da orta hasarlı raporu verildi, bunlardan kimileri evvel ağır hasarlı olarak kayıtlara girdi, fakat itiraz üzerine ikinci inceleme sonrasında orta hasarlıya dönüştü. Kimileri ise tam tersine orta hasarlı iken askı mühletine itiraz üzerine ikinci incelemede orta hasarlı iken ağır hasarlı raporu verilerek tahliye kararı alındı.

Raporlar ortasındaki muamma ve çelişkiler nedeniyle depremzede kat malikleri, Dicle Üniversitesinden yahut TMMOB’dan 3 kişilik eksper heyetine inceleme yaptırmak zorunda kalsalar da Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürlüğü kendi saha gruplarının tuttukları ve sisteme işledikleri raporlar haricinde alınan raporları dikkate almayacaklarını belirtince birçok depremzede ilgili kurumla davalık oldu.

Orta hasarlı binaların güçlendirilmesine ve düşük faizli kredi kullandırılacağına dair yapılan açıklamaların tümü havada kaldı ve depremzedeler hasarlı binalarıyla ilgili çaresiz kaldı. Birçoğu maddi imkânsızlık nedeniyle binalarına güçlendirme yapamadıkları için hasarlı binalarda hayatlarını sürdürmek zorunda kaldı.

Ancak bu sefer de orta hasarlı olduğu için elektrik, su ve doğalgazları kesilerek 1 yıl geçmesine karşın mağduriyetleri giderilemedi.

Ağır hasarlı yahut orta hasarlı denilerek farklı raporlarla kat maliklerinin de başlarını karıştıran Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına karşı çok sayıda bina sakini devayı Yönetim Mahkemesine dava açmakta buldu.

Ancak bu davaların da sayısal olarak fazlalığı nedeniyle depremzedeler hala sonuç almış değil.

3 BİN LİRA KİRA YARDIMI YAPILDI GECEKONDU BİLE 10 BİN LİRA

Depremde meskeni yıkılan yahut orta hasarlı denilerek tahliye edilen depremzedelere aylık 3 bin lira kira yardımı yapıldı, fakat o da 1 yıl olduğu için bu ay son defa 5 bin lira olarak ödenip son bulacak. 1 yıl boyunca 3 bin lira kira yardımı alan depremzedeler, 10-15 bin lira ortasında değişen kiralarla konut bulmakta bile zorlandılar.

Körhat, Kaynartepe, Muradiye, Şehitlik, Fiskaya, Cumhuriyet, Yolaltı üzere kenar ve gecekondu mahallesi olan semtlerde bile 10 bin liradan aşağı konut bulamayan depremzedeler, 3 bin lira kira yardımıyla 1 yıl boyunca çaresiz bırakıldı.

ÇALDIKLARI TÜM KAPILAR YÜZLERİNE KAPANDI

Ağır hasar raporu verildiği için eşyalarını bile almalarına müsaade verilmeyen Galeria sitesi A blok sakinlerinin yaptıkları tüm resmi teşebbüsler ise kurumların birbirlerine havale etmesiyle sonuçsuz kaldı.

Valiliğe başvuran Galeria A blok sakinleri, “Bari eşyalarımızı almamıza müsaade verin” diye başvurdu, lakin Yenişehir Kaymakamlığına yönlendirildi, kaymakamlık ise “Bu işe belediye bakıyor” dedi. Belediyeye giden depremzedelere, “Bizim işimiz değil, büsbütün Etraf Şehircilik Vilayet Müdürlüğünün inisiyatifindedir” denildi.

Çevre Şehircilik Vilayet Müdürlüğü ise “Bu işe AFAD bakıyor, biz bu türlü bir sorumluluk alamayız” dedi. Kurumlar ortasında mekik dokuyan Galeria A blok sakinleri, eşyalarını bir türlü alamadı ve bina içindeki eşyalarla birlikte bir 12 günde yıkılarak yerle bir edildi.

Kasa içinde değerli ziynet eşyaları olan mağdurlar, enkazdan da değerli eşyalarını alamadıklarını, kıymetli eşyaların yağmalandığını belirterek savcılığa cürüm duyurusunda bulundu. Lakin savcılık takipsizlik kararı verip belgeyi kapattı.