Financial Times’dan seçim öncesi iktisat tahlili: Erdoğan seçilirse…
İngiliz finans gazetesi Financial Times’da Ticaret Sırları köşesinin müellifi Alan Beattie, seçim öncesi Türkiye iktisadına ait bir tahlil kaleme aldı.
Yazısında Erdoğan’ın zaferi talihe bırakmadığını belirten Beattie, Cumhurbaşkanının seçime kadar muhtemel bir mali krizi ertelemek için mali ve düzenleyici atılımlar yaptığını belirtti.
‘ERDOĞAN’IN SİYASETLERİ EKONOMİYİ TEHDİT EDİYOR’
Beattie, Türkiye’nin yapısal olarak sağlam bir ticaret iktisadı olduğunu, Türk imalat endüstrisinin gibisi ekonomilere nazaran daha güzel bir düzeyde bulunduğunu belirtirken Erdoğan’ın siyasetlerinin ekonomiyi tehdit ettiğini belirtti.
Beattie, “Değişken enflasyon, döviz kurları ve düzenleyici müdahaleler yerli ve yabancı şirketleri caydırıyor. Yabancı girişleri de son yıllarda azaldı. Ülkenin refah seyahatine devam etmesi, Erdoğan’ın mali ve mali hilelerinden geri adım atması manasına gelecektir” dedi.
‘PARA SİYASETİNİ ALT ÜST ETTİ’
Yazıda öne çıkan öbür kısımlar şöyle:
* Erdoğan, geçen ekim ayında yüzde 80’in üzerine çıkarak 24 yılın en yüksek düzeyine ulaşan enflasyona karşın, faizlerin düşürmesi için merkez bankasına basınç uygulayarak mevcut para siyasetini alt üst etti.
* Ayrıyeten bir dizi müdahaleyle kur üzerindeki kaçınılmaz aşağı taraflı baskıyı hafifletmeye çalıştı. Geçen hafta, Türkiye’nin brüt döviz ve altın rezervlerinin son altı haftada yüzde 15 düştüğü ortaya çıktı. Rezervler tehlikeli bir biçimde sıfıra yakın.
GÜÇLÜ BİR TİCARET EKONOMİSİ
* Tekrar de tüm bu sorumsuz para idaresine, büyüyen bir kayırmacılık kültürüne ve son zelzelede görülen idare kusurlarına karşın, Türkiye şimdiye kadar kendi kendine verdiği ziyanı tazmin edecek kadar güçlü bir ticaret iktisadı olduğunu kanıtladı.
* Değişik para siyasetine karşın Türkiye iktisadı düzgün bir büyüme sağladı, kişi başına düşen ulusal gelir 2000’lerin ortalarında OECD ortalamasının yüzde 40’ının altındayken şuan bu ortalamanın yüzde 60’ından yüksek.
* Üretim çoklukla orta gelirli ekonomiler için yoksulluğu büyük ölçekte azaltmanın en güzel yoludur. Türkiye’de imalat kesimi 2021’de GSYİH’nın yüzde 22’siydi, Brezilya’da bu oran yüzde 10, Hindistan’da yüzde 14 düzeyinde. Türkiye bu manada daha çok bir Doğu Asya iktisadı (Çin yüzde 27, Malezya yüzde 23) üzere.
* Fakat, klâsik Doğu Asya modelinden farklı olarak, Türkiye’nin imalat ihracatı, döviz kurunun düşük pahalanmasına yahut iç tüketimin baskılanmasına bağlı değil. Türkiye dış fazla yerine kronik bir dış ticaret açığı veriyor.
* Kıdemli gelişmekte olan piyasalar analisti Karthik Sankaran’ın belirttiği üzere; Türkiye, ticaret ortaklarından gelen talebi tüketen Doğu Asya’nın ihracata yönelik modeline yönelik olağan tenkitten muaf.
ERDOĞAN’IN SİYASETLERİ TİCARET REJİMİNİ TEHDİT EDİYOR
* Türkiye’nin açık ticaret rejimi, Erdoğan’ın yıkıcı ekonomik siyasetlerine karşın görece ziyan görmeden bıraktığı alanlardan biri.
* Bu güzel haber. Makus olan şu ki, bu model artık Erdoğan’ın siyasetleri tarafından tehdit ediliyor. Değişken enflasyon ve döviz kurları ile düzenleyici müdahaleler yerli ve yabancı şirketleri caydırıyor. Direkt yabancı yatırım son yıllarda azaldı ve iktisadın öteki OECD ülkeleriyle yakınlaşması 2015’ten bu yana durdu.
* Ülkenin refah seyahatine devam etmesi, Erdoğan’ın mali ve mali hilelerinden geri adım atması manasına gelecektir. Fakat bu itimat veren bir beklenti değil.
