‘Gelecekte Karadeniz Kıyı Yolu diye bir yol kalmayacak’

Doğu Karadeniz kıyı şeridi, geçtiğimiz günlerde yeniden dev dalgalara teslim oldu. Deniz suları, birtakım bölgelerde kentlerin içine kadar inerken, birtakım bölgelerde de karayoluna taştı.

Karadeniz’in hırçın dalgaları Karadeniz Kıyı Yolu üzerinde ağır tahribat yarattı. Dehşet veren manzaralar,  yapım etabında tartışmaya neden olan Karadeniz Kıyı Yolu’nu yine gündeme taşıdı.

KARADENİZ DOĞAL KIYILARINI KAYBETTİ

Samsun’dan Artvin’e kadar 572 kilometre uzunluğundaki doğal kıyının 442 kilometresinden Karadeniz Kıyı Yolu geçti. Doğu Karadeniz, karayolu inşa edildikten sonra doğal kıyılarının yüzde 80’inini kaybetti.

4,2 milyar dolara mal olan ve hiçbir ikaz, itiraz ve mahkeme kararı dikkate alınmadan yapılan Karadeniz Kıyı Yolu, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan 2007 yılında açıldı.

Sarp Hudut Kapısı ile Samsun’u birbirine bağlayan Karadeniz Kıyı Yolu, ulaşımı rahatlatsa da kentlerin denizle ilişkisini kopardı, kıyı ekolojisine ziyan verdi, tabiat olaylarının afete dönüşmesine sebebiyet verdi.

Yolun üretim evresinde türel ve eylemsel gayretler veren isimler SÖZCÜ’ye dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

BAŞINDAN PROBLEME KADAR KATLİAMDIR

‘Denizi doldurmak bir katliamdır’ diyen Jeoloji Profesörü İlyas Yılmazer,  “Karadeniz’de yol, güneydeki yamaçlar boyunca gitmeliydi. Fakat maalesef yol, kıyı şeridinden gitti. O periyot ‘Denizde canlı ömrü, kıyı boyunca besin zincirini öldürüyorsunuz’ dedik, dinletemedik.  Karadeniz Kıyı Yolu başından sonuna kadar katliamdır. Onda bir maliyetine yol içeriden yapılması gerekiyordu. Yalnızca deniz dalgalarıyla tahribat oluşmuyor, heyelanlarla, dağdan gelen sularla, sellerle gelen taşkınlarla da ağır tahribat oluşuyor. İnsanların denizle bağını da kopardılar.  Daha zararsız tahlil olmasına karşın rağmen yapmadılar” dedi.

Hasan Sıtkı Özkazanç

BİZ YOLUN GÜNEYDEN YAPILMASI İÇİN PROJE HAZIRLATTIK

Yolun üretimi öncesinde Karadeniz Kıyı Yolu’na alternatif yol projesi hazırlattıklarını söyleyen Arhavi Kıyılarını Müdafaa Platformu üyelerinden Hasan Sıtkı Özkazanç, “Karadeniz’in yola gereksinimi vardı. Mesut Yılmaz’ın başbakanlığı devrinde bu yol gündeme geldi. Biz yola karşı çıkmadık. Biz kıyıların doldurulmasına karşı çıktık. Paneller düzenledik, hareketler yaptık. Arhavi ve Ardeşen için Karadeniz Kıyı Yolu’na alternatif projeler hazırlattık. Ankara’da bir panelle bunu duyurduk. Yolun güneyden yapılmasının daha sağlıklı olacağını anlattık. Lakin yol tüm itirazlara karşın yapıldı. 2007 yılında da yeniden denizin yoldaki tahribatı çok büyük olmuştu. Tahkimatlarla duvar ördüler, düzelttiler. Tabi bunlar çok kıymetli tahliller. Çayeli-Hopa yolu 77 kilometrelik bir yol. 240 milyon dolara ihale edildi lakin yaklaşık 1,2 milyar dolara mal edildi. Cengiz İnşaat, bölgedeki belediyelere giderek ‘Size toprak kazandıralım’ teklifini sundu ve Arhavi’de 60-70 dönümlük bir alanı doldurdular.  Çayeli ve Fındıklı kıyısını de doldurdular. Kentleri denizden kopardılar. Her seferinde fırtınayla oluşan dalgalarla denizin kıyıda tahrip ettiği yerler oluyor, bunlara bir biçimde tedbirler alınıyor lakin temel olarak Karadeniz’in ilçeleri denizden koparıldı, bunun geri dönüşü imkânsızdır” diye konuştu.

Yakup OkumuşoğluMAHKEME KARARLARI HİÇE SAYILDI

Karadeniz Kıyı Yolu üretimi basamağında birçok dava sürecini yürüten Avukat Yakup Okumuşoğlu, “Biz ne kadar dava açtıysak, kazandığımız davalar sonrasında projeyi yenilediler ve deniz tarafına yolu 20-30 metre ötelemek suretiyle dava açtığımız yerlerde yola devam ettiler. Mahkeme kararının gerisinden dolanma sistemiyle bu yol yapılmış oldu. Yolun üzerinde kazandığımız davalar nedeniyle kaçak olan kısımlar var. Ne kadar dava açtığımızın, ne kadar dava kazandığımızın bir ehemmiyeti yok. Yöneticiler şayet bir projeyi gerçekleştirmek istiyorsa her türlü gerçekleştiriyor. Kontrol düzenekleri maalesef hiçbir işe yaramıyor” dedi.

DİKKAT! DENİZDEN TAŞ GELEBİLİR!

Karadeniz Kıyı Yolu üzerine konulan ‘Denizden taş gelebilir’ tabelasını hatırlatan Okumuşoğlu, açıklamalarını şöyle sürdürdü, “Bugün her fırtınada Karadeniz’in gelip yolun üzerine çıkması beni şaşırtmıyor. Deniz karaya taşmadı aslında, kara denize taştı. Burada yapılan iş buydu. Deniz, kendisine ilişkin olan kısma geliyor ve yoklama yapıyor. Karadeniz’deki her fırtınada bunları göreceğiz. Espiye’de bir tabela vardı, ‘Dikkat! Denizden taş gelebilir’ yazıyordu. Artık kaldırmışlar. Gerçektende geçmiş periyotta yapılan dolgu yöntemine uygun yapılmadığından ötürü denize dökülen taşların, kayaların bir kısmını deniz yola savuruyordu. Bu biçimde pek çok kazaya sebebiyet verildi. O devirde pek çok uzman bu kıyı yolu ile ilgili çalışmalar yaptı. Biz alternatif uzman raporu hazırlamıştık mahkemelere sunmak için. Yolun kıyıdan değil, kentlerin güneyinden geçilmesi gerektiğini, kıyıdan geçecek yolun, nüfusu ve kentleşmeyi kıyıya kaydıracağını söyledik. Bir mühlet sonra kıyının ekolojik istikrarına ziyan vereceğini, hiçbir çağdaş kentleşmede kıyıda bu kadar ağır yapılaşma olamayacağını bilim insanları belirttiler. Ancak bizi dinleyen olmadı”

KARADENİZ KIYI YOLU DİYE BİR YOL KALMAYACAK

Alternatif ulaşım ağlarının geliştirilmesi gerektiğini söyleyen Okumuşoğlu, “Gelecekte Karadeniz Kıyı Yolu diye bir yol kalmayacak. İklim krizi nedeniyle fırtınalar sıklaşacak ve şiddeti artacak. Bilim bize bunu gösteriyor. Hasebiyle kıyı yolu daima tamir ve tadilat yapılması gereken bir yol haline gelecek ya da bir mühlet sonra deniz yolu alacak ve eski yatağına geri dönecek. Dağdan ve denizden gelen sularla o yolun çökmesi kelam konusu olacak. 2040’lara kadar çok fazla ziyan göreceğini düşünüyorum. Ulaşım meselesinin karayolu ile çözüleceğine inanan bir mantıkla karşı karşıyayız. Hâlbuki ulaşım bir bütündür, deniz yolu ve tren yolu da var. Karadeniz’de tren yolu yok ve deniz yolu kullanılamıyor. 2023 yılındayız Karadeniz’de deniz nakliyeciliği yok. Bunu sağlamak lazım” dedi.

Eski Etraf ve Orman Bakanı Osman Pepe

GÜZELİM KOYLAR, GÜZELİM KUMSALLAR HEPSİ GİTTİ

Karadeniz Kıyı Yolu hizmete başladığında periyodun Etraf ve Orman Bakanı Osman Pepe, “Güzellikleri kendi ellerimizle azar azar tüketiyoruz. Karadeniz’de duble yola muhtaçlığımız vardı. Fakat bu yol keşke buradan geçmeseydi. Bunu yapanların eli kolu kırılsın” demişti.

SÖZCÜ’ye konuşan Pepe, “Ben Akçaabatlıyım. Ne plaj kaldı, ne kumsal kaldı, o güzelim koylar, güzelim kumsallar hepsi gittiler maalesef. Karadeniz yolu ile alakalı yanlışlar olmuştur. O vakit da söyledim, artık de söylüyorum” dedi.