Gizlilik endişelerine yol açsa da yapay zeka kullanımı “yol güvenliğini sağlamada” etkili olabilir

ANKARA (AA) – Birçok ülke, yol güvenliğini artırmak ve kazaları en aza indirmek amacıyla kara yollarında hız sınırı uygulamasını sağlamak için yapay zeka teknolojisine yöneliyor. Bu sayede hız ihlallerinin engellenmesi ve nihayetinde daha fazla hayat kurtarılması amaçlanıyor.

Trafik güvenliğini sağlamada hız tespit kameraları ve kolluk kuvvetleri gibi geleneksel yöntemler etkili olsa da yapay zeka destekli sistemlerin bu alana entegrasyonu, yol güvenliği uygulamalarında yeni bir çağ açmayı vadediyor. Bu sistemler, hız yapan araçları tespit etmek ve zamanında uyarı veya ceza vermek için makine öğrenimi algoritmaları, bilgisayar görüşü ve gerçek zamanlı veri analizlerini kullanıyor.

AA muhabiri, “Karayolu Güvenliği ve Trafik Haftası” kapsamında ülkelerin yol güvenliğini sağlamak amacıyla yapay zeka kullanımına ilişkin bilgileri derledi.

Yapay zeka, yol güvenliği ve hız sınırlarının korunmasında kritik role sahip

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre trafik kazaları, özellikle 15-29 yaşlarındakiler için birincil ölüm nedenlerinden. Her yıl, trafik kazaları nedeniyle 1 milyondan fazla kişi hayatını kaybediyor.

Trafik kazalarında, 20 ila 50 milyon insan ölümcül olmayacak şekilde yaralanıyor ve birçoğu sakat kalıyor. Bunun önüne geçmek için ülkeler, aşırı hız ve dikkatsiz sürüşle ilişkilendirilen tehlikeleri azaltmak amacıyla yenilikçi çözümlere yöneliyor.

Dünya genelinde yol güvenliğini artırmak ve trafik kazalarını azaltmak amacıyla strateji ve program geliştirmeyi amaçlayan bir danışma mekanizması görevini gören Birleşmiş Milletler (BM) Karayolu Güvenliği İşbirliği kapsamında yapılan çalışmalar, yapay zekanın yol güvenliği ve hız sınırlarının korunması konusunda kritik rol oynadığını ortaya koyuyor.

Çalışmalar, hız yapan araçların tespit edilmesi, sürücü davranışlarının analiz edilmesi ve trafik kazalarının tahmin edilmesi gibi alanlarda yapay zekanın etkinliğini vurguluyor.

Singapur’daki Nanyang Teknoloji Üniversitesindeki araştırmacılarca hazırlanan çalışmada, yapay zeka destekli trafik kontrol sistemlerinin şehir içi trafik akışını optimize etme konusunda başarılı olduğu tespit edildi. Bu sistemlerin, gerçek zamanlı veri analizi ve öngörülebilirlik kapasitesi sayesinde trafik sıkışıklığını azaltarak güvenliği artırdığı belirlendi.

Cezalar için kanıt sağlayabilir

Yapay zeka teknolojilerinin yol güvenliğinin sağlanmasında kullanılmasının temel avantajlarından biri de bu sistemlerin ölçeklenebilir olması.

İnsanların aksine yapay zeka sistemleri, aynı anda birden fazla trafik şeridini izleyebilir, yorulmadan veya dikkat dağınıklığı olmadan kara yollarını gözlemleyebilir. Bu özellik, hız ihlallerinin tespit edilememe olasılığını önemli ölçüde azaltmasına imkan tanıyabilir.

Almanya’da kara yolu trafik kontrol teknolojisi sağlayan kuruluş Yunex Traffic tarafından geliştirilen yapay zeka sistemiyle kavşaklardaki yayalar için olan yeşil ışıkların süresi daha fazla uzatılabiliyor. Mönchengladbach kentinde kullanılmaya başlanan bu sistem, yayaların yeşil ışığını 5 saniyeye kadar uzatıyor.

Hamm kentinde de yol güvenliğini artırmak için bir kavşağa yerleştirilen 7 kamera ile yaya geçitleri ve yolların yapay zekayla çekimi yapılırken bu sistem, kavşağa 70 metre kala bir bisikleti tespit edebiliyor ve yeşil ışığın süresini bu hesaplamalara göre ayarlayabiliyor.

İngiltere’nin Northamptonshire bölgesinde, yapay zeka destekli sistem sayesinde bir haftada, araba sürerken telefonla konuşan 114 ve emniyet kemeri takmayan 180 sürücü tespit edildi.

Henüz deneme aşamasındaki bu projede, söz konusu teknoloji, yol kenarındaki kameralarca çekilen görüntüleri analiz ederek potansiyel suçlara ilişkin kanıtların elde edilmesinde polise yardımcı oluyor.

Yapay zeka destekli kameralar hız ihlallerinin önüne geçebiliyor

Safety Research dergisinde yayımlanan bir çalışmada, yapay zeka tabanlı hız denetim sistemlerinin etkisinin, hız ihlallerine etkisi analiz edildi.

Buna göre, yapay zeka destekli hız tespit kameralarının yaygın kullanıldığı bölgelerde, hem ortalama araç hızlarında hem de hız ihlallerinin sıklığında önemli düşüş yaşandığı belirlendi.

Singapur’da otoyol ve yollara yapay zeka destekli kameraların kurulması, hız olaylarında ve trafik kazalarında kayda değer azalmaya yol açtı. Benzer şekilde Avrupa ve ABD’deki bazı kentlerde de yapay zeka destekli hız denetim programları pilot olarak uygulandı ve yol güvenliği ile trafik yönetimi açısından umut verici sonuçlar elde edildi.

Japonya’nın başkenti Tokyo ile Osaka kentinde, yapay zeka teknolojisinin trafik yönetim sistemlerine entegre edilmesi, trafik kazalarının ve ölümlerin azalmasına katkıda bulunuyor.

Mahremiyet ihlali endişesi

Yapay zekanın, hız sınırı uygulanması konusunda benimsenmesi ve kara yolu güvenliğini sağlama ve trafikle ilgili ölümleri azaltma konusunda önemli bir adım olsa da gizlilik ve veri korumayla ilgili endişeleri de beraberinde getiriyor.

Bazı uzmanlar, yapay zeka destekli kameraların yaygın kullanılmasının, bireylerin mahremiyet haklarını ihlal edebileceğini savunuyor. Bu nedenle hükümetlerden, bu endişeleri gidermek ve bu sistemlerin sorumlu şekilde uygulanmasını sağlamak için düzenlemeler getirilmesini talep ediyor.

Muhabir: Dilara Karataş