İçki yasağı, göçmen işçiler, LGBTİ+ ve bilet fiyatları… Tartışmalı Dünya Kupası başlıyor

Daha başlamadan tartışmalara konu olan Katar ev sahipliğinde düzenlenecek 2022 Dünya Kupası birçok ilke de imza atıyor. Normalde yaz mevsiminde düzenlenen turnuva ilk kez bu sene kış mevsiminde gerçekleşecek.

Ne zaman başlıyor?

Dünya Kupası’nın ilk maçı 20 Kasım Pazar günü, yani yarın saat 19.00’da oynanacak. Katar, A Grubu’nda Ekvador ile karşılaşacak. Ev sahibi olarak bu yılki turnuvaya otomatik katılım hakkı kazanan Katar, ayrıca ilk Dünya Kupası maçını da oynamış olacak. Maç, Al Khor’daki 60 bin kapasiteli Al Bayt Stadyumunda yapılacak. TRT 1‘den canlı yayımlanacak karşılaşmayı İtalyan hakem Daniele Orsato yönetecek.

Aslında 21 Kasım’da oynanması planlanan açılış maçında Senegal-Hollanda yerine Katar’ın yer almasını sağlamak için tarih bir gün öne çekildi. Turnuvada eleme turu ise 3 Aralık’ta başlayacak.

Final maçı 18 Aralık Pazar günü saat 18.00’de oynanacak. Finalin oynanacağı yer, Lusail’deki 80 bin kapasiteli Lusail Iconic Stadyumu olacak.

Turnuvada gruplar. Fotoğraf: AA

Açılış töreni ne zaman?

Açılış töreni 20 Kasım’da Katar-Ekvador karşılaşmasından önceki dakikalarda yapılacak. Seremonide resmi marşın yanı sıra, geleneksel Katar kültüründen örnekler, şarkılar ve Katar’ı yansıtan bir maskot yer alacak.

FIFA Dünya Kupası’nın resmi müziği, Amerikalı sanatçı Trinidad Cardona, Nijeryalı şarkıcı Davido ve Katarlı şarkıcı AISHA’nın seslendirdiği “Hayya Hayya (Better Together)” adlı şarkı oldu.

2022 Dünya Kupası’nın Fan Festival şarkısı ise Nicki Minaj, Maluma ve Myriam Fares’in düet yaptığı “Tukoh Taka” oldu.

Turnuvanın maskotu olarak ise Arapça’da “süper yetenekli oyuncu” anlamına gelen La’eeb seçildi.

Maskot La’eeb. Fotoğraf: FIFA

Bilet fiyatları

Bu seneki Dünya Kupası’nın kayıtlara “tarihin en pahalı Dünya Kupası” olarak geçmesi bekleniyor. Turnuvanın ülkesinde gerçekleşmesi için 12 senedir havaalanı, stadyum gibi konularda altyapısını güçlendiren Katar, bu alanda toplamda 200 milyar dolarlık bir yatırım yaptı. Maçların düzenlenebilmesi için ülkeye 8 yeni stat inşa edildi. Sadece statların yapımı için 10 milyar dolar harcandı.

Yapılan yatırımların maliyeti yüklü olunca, bilet fiyatları da durumdan etkilendi. Açılış maçı 340 euroyken, grup maçları 65 eurodan başlıyor. Final maçı için en ucuz bilet ise 583 euro. Yani bir Türk seyirci final maçı için 11 bin lira ödemek zorunda kalacak.

Son dakika gelen içki yasağı

Halka açık alanlarda alkollü içki tüketimini sıkı bir şekilde yasaklayan muhafazakar ülke Katar, geçtiğimiz aylarda stadyum bölgesinde içki satışına izin vereceğini duyurmuştu. Turnuvada bira satma hakkına sahip olan Dünya Kupası sponsorlarından Budweiser, her maçtan üç saat önce ve bir saat sonra sekiz stadyumun her birini çevreleyen biletli alanda alkollü bira satacaktı. Ancak FIFA Başkanı Gianni Infantino, Budweiser ve Dünya Kupası’nı düzenleyen Katar’ın Teslimat ve Miras Yüksek Komitesi (SC) yöneticileri arasında uzun süren görüşmelerin ardından bu politikadan geri adım atıldı.

İngiliz haber ajansı Reuters‘a konuşan bir kaynak, “Alkolün, kültürlerinde o kadar da büyük bir rol oynamadığı Orta Doğu ve Güney Asya’dan daha fazla taraftar katılıyor. Birçok taraftar için alkolün varlığının keyifli bir deneyim yaratmayacağı düşünülüyordu” açıklamasında bulundu.

Öte yandan kaynak, Budweiser’ın Doha’nın merkezindeki ana FIFA Fan Fest’te alkollü bira satmaya devam edeceğini ve yarım litresinin yaklaşık 14 dolara verileceğini söyledi. Diğer bazı taraftar bölgelerinde de alkol satılırken bazı bölgelerde alkol satışı yapılmayacak.

İçki yasağının gelmesinin ardından dünya çapında tepkiler çığ gibi büyüdü. Bu tepkilere yanıt olarak FIFA Başkanı Infantino ise, “Dünya Kupası’na gelecek taraftarların içki içmeseler de hayatta kalabileceklerini” ifadelerini kullandı.

Tartışmalara konu olan Katar

2022 Dünya Kupası, “tarihinin en tartışmalı turnuvası” olma özelliğini de taşıyor. Bunun başlıca sebepleri arasında da Katar’da hazırlık sürecinde işçilere karşı insanlık dışı uygulamalar ve hükümetin kadınlara ve LGBTİ bireylerine karşı tutumu yer alıyor.

DW Türkçe‘nin haberinde yer alan bilgiye göre, turnuvanın başlamasından 2 hafta önce bir rapor yayınlayan Londra merkezli Equidem, ülkede stadyumların yapım sürecinde yer alan işçilerin ağır insan hakkı ihlallerine maruz kaldıkları ortaya çıktı. 75 sayfalık rapora göre, göçmen işçiler uzun saatler boyunca çok zor şartlar altında çalıştırılmanın yanı sıra, ayrımcılığa da maruz kaldı. Dünya Kupası ev sahipliğini kazanmasından bu yana Katar’da tam 6 bin 500 işçi iş kazalarında öldü.

Eşcinsellere karşı sert bir tutum sergileyen Katar’ın Dünya Kupası Büyükelçisi Halid Selman, Alman yayın kuruluşu ZDF’e verdiği bir demeçte, eşcinselliğin “haram” olduğunu söyleyerek, Katar’a gelecek herkesin, “ülkenin kurallarına riayet etmek zorunda kalacağını” belirtti.

Toplumsal alanda sarılmak ve öpüşmenin de yasak olduğu Katar’da sözkonusu eylemleri yaparken yakalanan kişilere hukuki ceza uygulanıyor. Evlilik dışı cinsel ilişkinin de yasak olduğu ülkede, sözkonusu suçu işleyenlere yedi yıla kadar hapis cezası istenebiliyor.

Aileleri ve arkadaşlarıyla izleyecekler

Araştırma şirketi Ipsos’un verilerine göre, 34 ülke ortalamasında bireylerin yüzde 17’si futbola tutkuluğu olduğunu, dolayısıyla el verdikçe maçları seyredeceğini belirtiyor. Bu oran yüzde 81’lik bir veriyle en yüksek Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) olurken, Türkiye’de ise ancak yüzde 15’i buluyor. 2022 FIFA Dünya Kupası’nda herhangi bir maçı izlemeyeceğini söyleyenlerin oranının yüzde 40 olduğu aktarıldı.

2022 FIFA Dünya Kupası’nı izleyeceklerini söyleyenleri gösteren harita. Fotoğraf: Ipsos

Aynı zamanda sosyal bir etkinlik olarak da görülen Dünya Kupası izleme eyleminin, Türkiye’de de yüzde 84 oranında aile ya da arkadaşlarla yapılması bekleniyor. Dünyada ise bireylerin yüzde 85’i, maçları arkadaşları ya da aileleri ile birlikte seyredeceğini söylüyor.

2022 Dünya Kupası’nı izleme planını gösteren grafik. Fotoğraf: Ipsos