İnandığınız Her Şey Yanlış: Erkek veya Kadın Beyni Diye Bir Şey Yok

Aramızdaki bu farklılık benim hayal kırıklığına, onun ise göz devirmesine yol açabilecek, erkekler ve kadınlar arasında yaygın bir nakarattır. Bu, (heteroseksüel) erkekler ve kadınlar arasındaki varsayılan farklılıklara dair uzun bir tekrardan sadece bir tanesi. Ayrıca kadınlar anlayışlı, konuşkan ve mekansal açıdan beceriksizken; erkekler iddialı, mantıklı, mekanik… vesaire.

Kadınlar ve erkekler arasındaki farklılıkları pembe beyinlere ve mavi beyinlere yüklemenin sorunu, bunun gerçekten doğru olmamasıdır. Ancak fikir ortalıkta dolanmıyor çünkü gerçek resmi karartmaya yetecek kadar gerçek çekirdeği var.
Aslında kadın ve erkek beyinlerinde bazı farklılıklar vardır. Erkeklerin beyni kadınların beyninden yaklaşık %10 daha büyüktür ve bu da hemen hemen boy ve kilo farkımızla aynıdır. Ancak kadınlar bu küçük boyutu, erkeklere göre beyaz maddeye göre daha fazla gri maddeye sahip olan daha kırışık beyinlere sahip olarak telafi ediyor, temel olarak daha önemli şeylerin daha küçük bir alana sıkıştırılmasına izin veriyor.Ve aslında, zihinsel sağlık, nöropsikiyatrik bozukluklar ve öğrenme bozukluklarında açıkça nörobiyolojik olan bazı önemli cinsiyet farklılıkları vardır.

Ancak popüler kültürün etrafında inatla dolaşan farklılıkların çoğu, bilimsel literatürde açıkça yalanlandı. Klasik bir örnek, kadın beyninin erkeklere göre daha büyük bir korpus kallozuma (beynin iki yarıküreyi birbirine bağlayan bölümü) ve daha az yanal beyine sahip olduğu fikridir. Corpus callosum kavramı, 1982 yılında Time ve Newsweek tarafından ele alınan bir çalışmanın yayınlanmasından bu yana popüler bir fikir olmuştur .

Bu ifadeler, kadınların birden fazla işi daha iyi yaptığı (ve neden kadınların aynı anda doktorun muayenehanesini arama, mutfağı temizleme ve ev ödevlerine yardım etme konusunda daha iyi olduğu iddiası) yönündeki popüler inanca dönüştürülmüş ve yorumlanmıştır. Sorun şu ki, bu ifadeler birden fazla bağımsız meta-analiz (bunlar mevcut tüm çalışmaları birlikte analiz eden büyük meta-analizlerdir) tarafından büyük ölçüde çürütülmüş ve meta-analitik araştırmacılardan biri bunu bir “efsane” olarak adlandırmıştır.
Beyindeki cinsiyete ilişkin en ikna edici bilimsel kanıt, bir haberin izin verdiğinden çok daha karmaşıktır, ancak farklı beyinlere sahip olduğumuz fikrinden çok daha anlamlıdır.

Sinir bilimci Daphna Joel ve ekibi 1.400 bireyin beynini inceledi (yaklaşık 10 erkek ve 10 kadının yer aldığı tipik nöro-görüntüleme çalışmasından oldukça farklı). Beynin bazı bireysel, küçük bölümlerinin aslında daha çok erkeklere ya da daha çok kadınlara özgü modeller gösterdiğini tekrar tekrar buldular (her ne kadar milyonlarca bölüm hiçbir fark göstermese de).

Sinirbilimciler bile bir beynin bir erkeğe mi yoksa kadına mı ait olduğunu bilemiyor.

Mozaik fikri aslında sağduyuya benziyor. Hepimizin benzersiz deneyimlerden oluşan bireyler olduğumuzu biliyoruz. Bu deneyimler son derece karmaşık beyinlerimizin içindeki yapıları ve bağlantıları şekillendirir.

Nöron sayımız bile büyük farklılıklar gösteriyor. Ortalama beyinde yaklaşık 86 milyar nöron bulunur, ancak bireyler bu sayıdan ortalama 8 milyar farklılık gösterir. Tek yumurta ikizlerinin bile kendi deneyimleri nedeniyle farklı beyin yapıları ve bağlantıları vardır. Davranışlarımızda, becerilerimizde ve beynimizde hepimiz kendimize özgü bir mozaiğiz.

CINSIYET FARKLILIĞININ ARKASINDA GERÇEKTE NE VAR?

Pembe beyinler ve mavi beyinler efsanesi neden kolektif bilincimize bu kadar sıkı bir şekilde yerleşiyor? Bunun bir nedeni, erkeklerin ve kadınların sıklıkla farklı ilgi alanlarına ve davranış biçimlerine sahip olmasıdır. Kocam ve ben gerçekten farklıyız. Bunun başlıca sebebi farklı kültürlerden gelmemiz, benimkinin (kız olarak yetiştirilme kültürü) duygusal ifadeyi teşvik etmesi ve kendisinin ona “erkekler ağlamaz” demesiydi.
Seyahat eden herkes kültürel etkinin önemini bilir, ancak bu kültürel farklılıkları sinir bilimine bağlamayız. Daha ziyade, insanlar olarak davranışlarımızı sosyal normlarımıza ve baskılarımıza etkili bir şekilde uyarladık.

Efsanenin bu kadar inatçı olmasının bir diğer nedeni de cinsiyet anlatılarımızla tutarlı örnekleri hatırlamayı sevmemizdir. Erkeklerin ve kadınların farklı olduğu teorimizi desteklediğinde bilgiyi daha iyi hatırlarız. Ağlayan, iş yerinde birden fazla işi kolayca yapan ve matematik yapamayan erkekleri görmezden geliyoruz. Beynimizde basitleştirilmiş ve tutarlı bir resim tutmamıza yardımcı olur.
Davranış psikologları tarafından yapılan araştırmalar, 1 milyondan fazla kişiyle yapılan çalışmalarda, bireysel farklılıklarımızın grup düzeyindeki cinsiyet farklılıklarından çok daha büyük olduğunu ve hiçbir bireyin erkek ya da kadın stereotipine tam olarak uymadığını göstermiştir.

Sonuçta cinsiyetimiz kim olduğumuzun oldukça bilgilendirici olmayan bir parçası. Beyin yapımızı belirlemez, hangi görev ve işlerde iyi olduğumuzu belirlemez ve kim olduğumuzu da pek belirlemez. İnsanlar ve beynimiz bundan çok daha karmaşıktır.