İngiltere konut piyasası sallanıyor mu?

İngiltere’de yükselen mortgage (konut kredileri) maliyetleri konut sahiplerinin, yatırımcıların ve siyasetçilerin endişelerini artırıyor.

İngiltere halkı bir yandan da besin, yakıt ve temel hizmetlerdeki yüksek fiyatlar ile gayret ederken artan mortgage oranlarının İngiltere’nin 1,7 trilyon poundluk (2,2 trilyon dolar) konut piyasasına ziyan verip vermeyeceği ise yakından takip ediliyor.

İNGİLTERE’DE MORTGAGE ORANLARI NEDEN YÜKSELDİ?

İngiltere’de değişken ve sabit faizli olmak üzere iki tıp mortgage var. Değişken oranlı olanlar İngiltere Merkez Bankası’nın faiz oranına bağlı olarak değişirken sabit faizli mortgage ise 2 ila 5 yıllık mühletlerle faiz oranının mutabakat boyunca değişmeden uygulanacağını garanti ediyor. Sabit oranlı faizlerde, BoE’nin oranlarının gelecekteki oranlarının bu periyot içerisinde ne olacağı kestirim edilmeye çalışılıyor.

İngiltere’de enflasyonun beklenenden daha katı olduğunu gösteren bilgiler, piyasaların BoE oranlarının daha yüksek ve daha uzun mühlet kalacağına dair beklentinin oluşmasına neden oldu ve bu durum da swap piyasalarına yansıdı.

Refinitiv Eikon dataları, iki yıllık ve beş yıllık takasların perşembe günü sırasıyla yüzde 5,99 ve yüzde 5,26’ya ulaştığını gösterirken; bankalar, mortgage kredilerini ziyanına fiyatlandırmaktan kaçınmak için bu piyasa hareketlerini yansıtmaları gerektiğini söylüyor.

KİMLER RİSK ALTINDA?

Bankalar, sadece az sayıda müşterinin mali kasvet yaşadığını yahut ödemelerinde geride kaldığını söylüyor. Fakat yüksek enflasyondan en çok etkilenen düşük gelirli hanelere bilhassa dikkat ediyorlar.

Müşterilerin şu ana kadar dirençli olmasının bir nedeni, birçoklarının hala çalışıyor olması ve gelirleri daralmış olsa bile kredilerini ödeyebilmesiyken İngiltere’de işsizliğin artmasının bu dengeyi değiştirebileceği söyleniyor.

UK Finance’in bilgilerine nazaran, ödenmemiş yaklaşık 9 milyon konut kredisinden 800 milyonunun 2023’ün ikinci yarısında, 1,6 milyonunda 2024’te bitmesi gerekiyor.

Borç kuruluşu StepChange’in perşembe günü yayımladığı bilgilere nazaran konut kredisi alanların yüzde 45’i kredi taahhütlerini yerine getirmekte zorlanırken, UK Finance’in bilgilerine nazaran ise ülkede yüksek maliyetli ve teminatsız kredi kullananların sayısı 2022’ye oranla yüzde 4,9 arttı.

ÖDEMESİ GECİKENLERİN SAYISI ARTTI

UK Finance, bu yılın birinci üç ayında bir 750 ipotekli konuta el konulduğunu aktardı. Bu oran bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 50 artsa da evvelki krizlerde görülen düzeylerinin çok altında.

Ödemesi gecikmiş mesken sahiplerinin sayısı, ödenmemiş  konut kredilerinin yaklaşık yüzde 0,8’ini oluştursa da sayı her geçen gün artıyor. 2023’ün birinci çeyreğinde, ödenmemiş kredilerin yüzde 2,5’i yahut daha fazlası kadar ödemesi geciken konut sahiplerinin sayısı 76 bin 630 oldu. Bu sayı bir evvelki çeyrekten yüzde 2 daha fazla.

Diğer bir yandan bankalar ise bu defa kitlesel hacizlerin olmasının pek mümkün olmadığını söylüyorlar. Büyük bankalar ise takviyeye gereksinim duyabileceğini belirledikleri müşterilere finansal sıhhat denetimleri, süreksiz ödeme tatilleri, müşterileri kısa bir mühlet için yalnızca faizli geri ödeme planlarına yönlendirme yahut uzatılmış kredi vadeleri üzere yardım sunuyor.