İspanya’da faşist önderi anıt mezardan çıkardılar
İspanya’da diktatör Franco devrinde kurulan faşist Falange partisinin kurucu başkanı Jose Antonio Primo de Rivera’nın, Valle de los Caidos olarak isimlendirilen anıt mezarda bulunan kalıntıları 64 yıl sonra çıkarılarak Madrid’deki bir mezarlığa konuldu.
Diktatörlük devrinin izlerini silmek için yasalar çıkaran (Tarihi Bellek-2007 ve Demokratik Bellek-2022) İspanya’daki sol hükümetlerin attığı adımlar kapsamında 24 Ekim 2019’da diktatör Franco’dan sonra bugün de Falange partisinin önderi Rivera’nın kalıntıları, bazilika içindeki anıt mezardan çıkarıldı.
İspanya İç Savaşı’nın (1936-1939) birinci aylarında, periyodun Cumhuriyetçileri tarafından Alicante kentindeki cezaevinde kurşuna dizilerek öldürülen Rivera’nın (20 Kasım 1936), diktatör Franco’nun talimatıyla 1959 yılında getirildiği Valle de los Caidos’taki kalıntıları, bu sabah ailesinin nezaretinde çıkarılarak Madrid’deki San İsidro mezarlığına götürüldü.
Doğumunun 120. yıl dönümüne denk gelen Rivera’nın mezar yerinin değiştirilmesine ulusal ve milletlerarası medya büyük ilgi gösterdi. Aile üyelerinin tertibiyle anıt mezardan çıkartılan Rivera’nın kalıntılarının yaklaşık 50 kilometre uzaklıkta Madrid’in merkezindeki mezarlığa taşınması sırasında faşist Falange partisi yanlısı çok küçük bir küme sloganlar atarak şov yaptı.
San İsidro mezarlığı önünde toplanan ve faşist selamları yapan bir kümenin taşkınlığı polisin müdahalesiyle kısa müddette önlendi.
Diktatör Franco’nun talimatıyla 1940-1958 yıllarında inşa edilen Valle de los Caidos’taki (Şehitler Vadisi) bazilikanın içinde yalnızca diktatör Franco ve Falange başkanı Rivera’nın ferdî mezarları yer alıyordu.
MUHALEFETTEN SOLCU HÜKÜMETE ELEŞTİRİ
İspanya İç Savaşı ve diktatörlük sırasında her iki taraftan da (Franco yanlıları ve Cumhuriyetçiler) öldürülenlerden yaklaşık 33 bin kişinin kalıntıları hala bu bazilikanın altında bulunuyor.
Hükümet, Rivera’nın mezar yerinin değiştirilmesine kıymet vermemek için açıklama yapmaktan kaçınırken muhalefetteki sağ görüşlü partiler ise Franco periyodunun günümüz İspanyasının sorunu olmadığını, iktidardaki sol koalisyonun 28 Mayıs’ta yapılacak mahallî seçimler öncesinde propaganda yaptığını ileri sürdü.
Franco devrinin askeri alanda öbür iki değerli ismi olan General Jose Moscardo ile Yarbay Jaime Milans del Bosch’un Toledo kentindeki askeri müzede (Alcazar Toledo) bulunan kalıntılarının da yakın bir gelecekte çıkarılması öngörülüyor. (AA)
