İsrail-Filistin’deki gelişmelere dünyadan tepkiler sürüyor

ANKARA (AA) – Hamas’ın başlattığı saldırılar sırasında Filistinli gruplar, çok sayıda İsrailli askeri ve bazı sivilleri esir alarak abluka altındaki Gazze Şeridi’ne götürürken İsrail’in de karşı saldırıları üçüncü gününde devam ediyor.

KKTC ve Bosna Hersek çatışmaları kınadı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı, İsrail ve Filistin arasında yaşanan krizin tırmanmasından ciddi endişe duyduklarını bildirdi.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, sivillere yönelik her türlü şiddet kınanarak, “İsrail ve Filistin arasında yaşanan krizin tırmanmasından ciddi endişe duyuyoruz. Yaşananlar, İsrail-Filistin sorununa adil bir şekilde çözüm bulunmasının, acil bir ihtiyaç olduğunu yeniden göstermiştir. İsrail-Filistin anlaşmazlığının, tarafların eşitliği zemininde yürütülen müzakereler yoluyla elde edecekleri iki devlet temelinde bir anlaşmayla sonuçlanması, önem arz etmektedir. Şiddet ve şiddet kullanımı her türlü barışçıl çabaya zarar vermektedir.” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada daha fazla can kaybını önlemek amacıyla, tarafların sorumlulukla hareket etmeleri istenerek, çatışmaların en kısa sürede sona ermesi ile bölgede huzurun sağlanmasının temenni edildiği kaydedildi.

Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Denis Becirovic, İsrail ve Filistin arasında yaşananları derin endişeyle takip ettiğini ifade ederek, “Şiddettin her türlüsünü, özellikle de sivillerin zarar gördüğü şiddeti kınıyorum. Barış hepimizin koruması gereken evrensel bir değer.” dedi.

Bosna Hersek’in dış politikasının barış, diyalog, eşitlik, egemenlik, toprak bütünlüğü ve hukukun üstünlüğü gibi ilkeleri baz aldığını aktaran Becirovic, “Bu bağlamda, sorunların çözümünde güç kullanılmasını da şiddetle kınıyorum. Bosna Hersek, mevcut çatışmalardan önce de İsrail ve Filistin’e barış çağrısında bulunmuştu. Bu çağrımızı bir kez daha yineliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Bosna Hersek İslam Birliği Başkanı Husein Kavazovic de son yaşananların İsrail ve Filistin arasında kalıcı barışın sağlanmasının “zorunluluk” haline geldiğinin bir göstergesi olduğuna işaret ederek, şiddettin her türlüsünü kınadıklarını belirtti.

Ülkelerden “endişeliyiz” açıklamaları

Endonezya Dışişleri Bakanlığı, Filistin ile İsrail arasındaki çatışmanın tırmanmasından endişeli olduklarını kaydederek, iki tarafı da saldırılarına son vermeye çağırdı.

İsrail’in Filistin topraklarındaki işgaline çözüm getirilmesinin önemi vurgulanan açıklamada, Birleşmiş Milletlerin (BM) kararları çerçevesinde bu sorunun çözülmesi gerektiğine dikkat çekildi.

Vietnam Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile İsrail arasında büyük can kayıplarına yol açan saldırılardan derin endişe duyulduğu vurgulanarak, hükümetin gelişmeleri yakından takip ettiği ifade edildi.

Açıklamada, iki tarafa itidalli olma çağrısı yapıldı.

Kamboçya Dışişleri Bakanlığının açıklamasında da İsrail ile Hamas arasında devam eden çatışmalarda yer alan taraflar itidal göstermeye çağırılırken, hükümetin her türlü şiddet eylemini kınadığı bildirildi.

Açıklamada, çatışmalardan derin üzüntü duyulduğu belirtildi.

Bangladeş Dışişleri Bakanlığı, Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları ile İsrail arasında devam eden saldırıları kınayarak, iki tarafa da ateşkes çağrısında bulundu.

Bakanlıktan yapılan açıklamada, “Hem İsraillileri hem de Filistinlileri azami itidal göstermeye çağırıyoruz.” ifadesi kullanıldı.

Sri Lanka Dışişleri Bakanlığı da bölgedeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini ve saldırılardan derin endişe duyduklarını bildirirken, tarafları itidalli hareket etmeye çağırdı.

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, taraflar arasındaki şiddet ve sivil halkın hedef alınması karşısında şok olduklarını, şiddetin durdurulması için yapılan uluslararası çağrılara katıldıklarını bildirdi.

İsrail’e destek açıklamaları

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Macaristan, bu korkunç terör saldırısını en güçlü şekilde kınıyor ve İsrail’in meşru müdafaa hakkını tanıyor. İsrail hükümetine ve halkına kayıplarından dolayı en içten taziyelerimizi sunuyoruz.” ifadesini kullandı.

İsrailli mevkidaşı Eli Cohen ile de telefon görüşmesi yaptığını belirten Szijjarto, kedisine başsağlığı dilediğini ve Macaristan’ın desteğini dile getirdiğini aktardı.

Szijjarto, söz konusu saldırıların “güçlü sonuçları” olabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Güney Kore Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “Gazze’den İsrail’e yönelik 7 Ekim’de başlatılan saldırıları güçlü bir şekilde kınıyor ve bu saldırıların bir an önce durdurulması çağrısı yapıyoruz.” görüşü paylaşıldı.

Açıklamada, saldırılarda yaşamını yitirenlerin ailelerine taziye mesajı verildi.

Yeni Zelanda Başbakanı Chris Hipkins ise yaptığı yazılı açıklamada, “Hamas’ın İsrail’e yönelik terör saldırılarını kesin surette kınıyoruz.” ifadesini kullandı.

Rehin almaların ve sivilleri hedef almanın uluslararası hukuk ilkelerine aykırı olduğunu belirten Hipkins, “Yeni Zelanda, Hamas’ın askeri kanadını terör örgütü olarak nitelendiriyor ve İsrail’in meşru müdafaa hakkını tanıyor.” ifadesine yer verdi.

Hollanda’nın geçici hükümetinin Başbakanı Mark Rutte, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail’in Hamas’a yaptığı, “saldırıyı durdurma” çağrısını desteklediklerini bildirdi.

İsrail’in kendini savunma hakkı olduğunu kaydeden Rutte, rehinelerin serbest bırakılması çağrısında bulundu.

Rutte, Milli Güvenlik Kurulu ile bir araya geleceklerini belirterek, “Hollanda’da özellikle Yahudiler olmak üzere bir çok kişi endişeli. Hükümet onların güvenliği konusunda daha fazla tetikte olacak. Hafta içinde hükümetten bir heyet, ülkede yaşayan Yahudi topluluğunun sorumluları ile görüşecektir.” ifadesini kullandı.

Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada, İsrail ve halkına tam destek mesajı verdi.

Hayatını kaybedenlerin ailelerine baş sağlığı dileyen Dendias, “Her nerede olurlarsa olsunlar, sivillerin korunması, uluslararası toplum ve ülkemiz için bir önceliktir.” ifadesini kullandı.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, yaptığı açıklamada, Hamas’ın başlattığı saldırılara ilişkin “Şüphesiz terör eylemlerinden bahsediyoruz. Ayrım yapmadan sivillere ateş açmak ve birçok insanı iradeleri dışında alıkoymak, terör eylemdir.” değerlendirmesinde bulundu.

Tayland Başbakanı Srettha Thavisin de yaptığı yazılı açıklamada, Hamas’ın saldırılarını kınayarak, ülkedeki tüm yabancıların hayatından endişe duyduklarını kaydetti.

Açıklamada, taraflara itidal çağrısı da yapıldı.

Türkiye, itidal çağrısında bulunmuştu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, cumartesi düzenlenen AK Parti 4. Olağanüstü Büyük Kongresi’ndeki konuşmasında, İsrail ve Filistin taraflarına itidalli davranma ve gerilimi daha da tırmandıracak fevri adımlardan uzak durma çağrısı yapmıştı.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da İsrail ve Filistin’de yaşanan gelişmelere ilişkin Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ile telefon görüşmesi yapmıştı.

Dışişleri Bakanlığından gelişmelere ilişkin yapılan yazılı açıklamada, yaşanan şiddet ve gerilimin derin bir endişeyle karşılandığı bildirilirken “Bölgede sükunetin bir an önce yeniden tesis edilmesine büyük önem veriyor, sivil can kayıplarını şiddetle kınıyoruz.” ifadesi kullanılmıştı.

Açıklamada, şiddet eylemlerinin ve buna bağlı tırmanmaların kimseye bir fayda sağlamayacağı vurgulanarak, taraflar itidalle hareket etmeye ve fevri adımlardan uzak durmaya çağrılmıştı.

Birçok ülke ve uluslararası örgüt de mesaj yayımlamıştı

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, saldırıya tepki göstererek İsrail’e destek mesajı yayımlamıştı.

Kanada, Yunanistan, Bulgaristan, Belçika, İspanya, İtalya, İsviçre, İrlanda, Hollanda, Hırvatistan, Avusturya, Çekya, Slovenya, Finlandiya, Polonya, Romanya, Litvanya, Malta, Letonya, Estonya, Ukrayna, Gürcistan ve Kosova yetkilileri de Hamas’a tepki göstererek, İsrail’e destek veren mesajlar yayımlamıştı.

Azerbaycan-İsrail Parlamentolararası İlişkiler Çalışma Grubu, İsrail’e yönelik saldırıları kınayarak, “Bu zor zamanda İsrail’le dayanışma içindeyiz.” mesajını paylaşmıştı.

Rusya Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında, Filistin ve İsrail tarafları ateşkese davet edilerek, gerekli itidallerin uygulanması, kalıcı ve kapsamlı barışın sağlanması için müzakere sürecinin başlatılması çağrısında bulunulmuştu.

Mısır Dışişleri Bakanlığının yazılı açıklamasında Filistin ile İsrail arasında devam eden saldırıların ve gerilimin korkunç tehlikelerinin olacağı konusunda uyarı yapılmıştı.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk de sivil kayıpların olmaması için her türlü tedbirin alınması ve şiddete son verilmesi çağrısında bulunarak, gerilimi azaltma çağrısı yapmıştı.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson da Hamas’ı kınayarak İsrail hükümetinin ve halkının yanında olduklarını bildirmişti.

Ne olmuştu?

Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, 7 Ekim sabahı İsrail’e “Aksa Tufanı” isimli kapsamlı saldırı başlattığını açıklamıştı.

Gazze’den İsrail yönüne binlerce roket atılırken, silahlı gruplar bölgedeki yerleşim yerlerine girmişti.

İsrail ordusu da onlarca savaş uçağıyla Gazze Şeridi’ne saldırı başlatmıştı.

Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail’in Gazze’ye saldırılarında 91’i çocuk 436 kişinin hayatını kaybettiğini, 2 bin 271 kişinin yaralandığını açıklamıştı.

İşgal altındaki Batı Şeria’nın çeşitli kentlerinde ise İsrail askerlerinin açtığı ateş sonucu 15 Filistinli yaşamını yitirmişti.

İsrail basınında, saldırılarda şu ana kadar 700 İsraillinin hayatını kaybettiği, 2 bin 315 kişinin yaralandığı belirtilmişti.

Muhabir: Dilara Karataş,Dildar Baykan Atalay