İsrail’in Gazze’deki “kültür soykırımında” şu ana kadar 13 ünlü Filistinli yazar ve şair öldürüldü

ANKARA (AA) – AA muhabirinin açık kaynaklardan derlediği verilere göre İsrail, 7 Ekim’den bu yana Gazze’de en az 13 Filistinli şair ve yazarı öldürdü.

Gazze Şeridi’ne 78 gündür sürdürdüğü soykırıma varan saldırıları sırasında çocuklar, kadınlar, gazeteciler, sağlık personeli, Birleşmiş Milletler (BM) çalışanları dahil sivilleri hedef alan İsrail güçleri, Filistin’in edebiyat camiasından ünlü isimleri ve ailelerini de bombardımanlarla katletti.

Ömer Faris Ebu Şaviş

Filistinli şair ve yazar Ömer Faris Ebu Şaviş (36) saldırıların ilk günü 7 Ekim’de Gazze’deki Nuseyrat Mülteci Kampı’na düzenlenen bombardıman sırasında öldürüldü.

Aynı zamanda aktivist kimliğiyle de tanınan Ebu Şaviş, birçok gençlik derneğinin kuruculuğunu üstlendi.

Ebu Şaviş, 2007’de Ürdün’de yapılan Ulusal Şarkı ve Miras Uluslararası Festivali’nde “En İyi Ulusal Şarkı” ve Filistin’de 2010’da düzenlenen Şarek Gençlik Forumu’nda “Seçkin Gönüllü ve İdeal Genç” ödülü dahil birçok yerel ve uluslararası ödüle layık görüldü.

Arap Birliği Entegre Kalkınma Arap Gençlik Konseyi tarafından 2013 yılında da “Medya, Gazetecilik ve Kültür Alanında Seçkin Arap Gençliği” ödülüne layık görülen Ebu Şaviş, bir dizi şiir koleksiyonu ile 2016 yılında yayımladığı “Ala Kaydu’l-Mevt” adlı bir romanı ardında bıraktı.

Said Talal ed-Dehşan

Filistinli uluslararası hukuk uzmanı ve yazar Said Talal ed-Dehşan (51), 11 Ekim’de İsrail’in yaşadığı mahalleyi bombalaması sonucu hayatını kaybetti.

Hava saldırısında Filistinli yazarın yanı sıra annesi, eşi, oğlu, iki kızı ve akrabaları ile komşularından birçok kişi öldürüldü.

Filistin meseleleri konusunda uzman olan Dehşan, “İsrail’e Nasıl Dava Açılır?” adlı kitabın da yazarıydı. Dehşan eserinde, İsrail’i uluslararası hukuk ihlallerinden sorumlu tutmaya yönelik yasal bir stratejinin ana hatlarını çiziyordu.

Yusuf Davas

Filistinli yazar, gazeteci ve fotoğrafçı Yusuf Davas, 14 Ekim’de İsrail’in Gazze’nin kuzeyinde ailesinin evine düzenlediği hava saldırısında öldürüldü.

Saldırıda Davas’ın aile üyeleri de yaşamını yitirdi.

“Biz sayı değiliz” adlı oluşumun üyelerinden olan Davas, ülkesinde gelecek vadeden bir yazar olarak tanınıyordu.

Yusuf Davas, Ocak 2023’te “Kaybettiğimiz 20 yılın hesabını kim ödeyecek?” başlıklı bir makale yayımladı.

Makalede, Davas Mayıs 2022’de İsrail’in füze saldırısında ailesinin bahçesinin yok edilmesini anlattı.

Abdullah Akkad

Filistinli yazar Abdullah Akkad, 16 Ekim’de Han Yunus’taki evine İsrail güçlerinin bombardımanı sırasında eşi ve çocuklarıyla öldürüldü.

İsrail’in Filistinlilerin Gazze’nin güneyine göç etmesi uyarısını reddeden Filistinli yazar, Facebook sayfasında yaptığı son paylaşımında, şu ifadeleri kullandı:

“Bugünden sonra yerinden edilme yok. Bedeli ne olursa olsun mahallelerinde kalma sözü veren binlerce Şati ve El-Cela Mahallesi halkına selamlar. Onların sloganı, bugünden sonra göç değil, cihat ve samimi bir niyet var.”

Cihad Süleyman Masri

Cihad Süleyman Masri, İsrail’in Han Yunus’a yönelik bombardımanında aldığı yaralardan dolayı 17 Ekim’de hayatını kaybetti.

Masri, saldırı sırasında karısı ve kızının yanına gitmek üzere yola çıkmıştı.

Katkıları nesillere yayılan bir tarihçi ve üniversite profesörü olan Masri, Kudüs Açık Üniversitesi Han Yunus Şubesi’nin direktörlüğünü yaptı.

Masri’nin hem Arap hem uluslararası dergilerde İslam tarihi ve Filistin sözlü gelenekleri üzerine çok sayıda araştırma makalesi yayımladı.

Hiba Kemal Ebu Nada

İsrail’in bombalarıyla Gazze’nin güneyinde hayatını kaybedenlerden birisi de 32 yaşındaki ünlü şair ve roman yazarı Hiba Kemal Ebu Nada’ydı.

Filistin edebiyat camiasının sevilen isimlerinden ve “Oksijen Ölüler İçin Değildir” romanının genç kadın yazarı Ebu Nada, İsrail’in 20 Ekim’de düzenlediği hava saldırısında evinde oğluyla hayatını kaybetti.

Ebu Nada, 8 Ekim’de sosyal medya hesabından paylaştığı son mesajında şunları yazmıştı:

“Gazze gecesi, roketlerin parıltısı dışında karanlık, bomba sesleri dışında sessiz, namazın rahatlığı dışında dehşet verici, şehitlerin ışığı dışında kapkaradır. İyi geceler Gazze.”

Filistinli kadın edebiyatçı Ebu Nada, “Oksijen Ölüler İçin Değildir” romanıyla 2017’de Arap dünyasının en prestijli edebiyat ödüllerinden biri sayılan “Arap Yaratıcılığı için Sharjah Ödülü”ne layık görüldü.

Abdulkerim Haşhaş

Yazar Abdulkerim Haşhaş, birçok aile üyesiyle birlikte 23 Ekim’de Gazze’nin güneyindeki Refah bölgesinde öldürüldü.

Haşhaş, Filistin halk mirası üzerine yazılarıyla ve Bedevi mirası, gelenekleri ve Arap atasözleri hakkındaki araştırmalarıyla tanınıyordu. Haşhaş, ayrıca Filistin tarihi ve mirası hakkında onlarca nadir eser koleksiyonuna sahipti.

İnas es-Saka

Filistin’in ünlü tiyatro oyunu yazarlarından İnas es-Saka (53), çocuklarıyla Gazze’de sığındıkları binanın 31 Ekim’de İsrail güçleri tarafından hava saldırısıyla hedef alınması sonucu yaşamını yitirdi.

Saldırıda kadın yazarın 5 çocuğundan üçü de hayatını kaybetti.

Halil el-Müzeyyen’in yönettiği ve Arap dünyasındaki namus cinayetleri konusunu ele alan 2014 yapımı Filistin filmi “Sara”da rol alan Saka, Gazze’de çekilen ve yönetmenliğini Mustafa en-Nebih’in üstlendiği “Vatanın Serçesi” filminde de oynadı.

Film, 1948’deki Nakba’dan, 1967’de başlayan Batı Şeria ve Gazze’deki İsrail işgaline kadar Filistin mücadelesini kapsıyordu.

Gazze’deki tiyatro gruplarıyla olan ilişkisi dahil olmak üzere çok sayıda kültürel çalışmalarıyla hatırlanan Saka, Facebook hesabından 27 Ağustos’ta paylaştığı son mesajında, İsrail’in önceki yıllardaki Gazze’ye saldırılarına ve o sırada yaşadıklarına işaret ederek “Bazen geriye bakar ve geçmişinize bir göz atarsınız ve sadece bir katliamdan canlı çıktığınızı keşfedersiniz.” yazmıştı.

Şehade el-Buhbahan

Filistinli şair ve eğitim araştırmacısı Şehade el-Buhbahan (73), 6 Kasım’da İsrail’in Gazze’ye düzenlediği hava saldırısında 6 yaşındaki torunuyla öldürüldü.

Buhbahan, Gazze’deki okullarda da okutulan birçok şiir koleksiyonunun şairiydi.

Mustafa es-Savvaf

Yazar ve gazeteci Mustafa Hasan Mahmud es-Savvaf, 18 Kasım’da İsrail’in evine düzenlediği saldırıda aile üyeleriyle yaşamını yitirdi.

Mustafa es-Savvaf, 1 Aralık’ta İsrail’in saldırısında öldürülen Anadolu Ajansı (AA) kameramanı Muntasır es-Savvaf’ın babasıydı. 18 Kasım’da Gazze kentinin doğusundaki Et-Tuffah semtindeki aile evine saldırıda baba ve anne Savvaf, çok sayıda aile üyesiyle yaşamını yitirirken Muntasır yaralanmıştı.

Filistin’in önde gelen gazeteci ve analistlerinden biri olan Savvaf, Filistin siyaseti üzerine yüzlerce makale kaleme aldı.

Savvaf ayrıca, 2005’te “Öfke Günleri” ve 2017’de siyasi kısa öykülerden oluşan bir koleksiyon olan “Bir Ev Sahibi Vardı” adlı eserler dahil olmak üzere bir dizi kitap yayımladı.

Birçok gazetenin de genel yayın yönetmenliğini yapan Savvaf, Gazze Şeridi’nde yayımlanan ilk günlük gazetenin kurucusu ve genel yayın yönetmeni olarak görev yaptı.

Nureddin Haccac

Şair ve yazar Nureddin Haccac (27), 2 Aralık’ta İsrail’in Şucaiyye’deki evine düzenlediği hava saldırısında öldürüldü.

2022’de yayımlanan “Griler” adlı tiyatro oyununun ve 2022’de yayımlanan “Uçmayan Kanatlar” romanının yazarıydı.

Haccac, “Kültürel Tutku” girişimine, Kurtuba Derneği’ne ve Tiyatro Günleri Vakfı’na aktif olarak katıldı.

Rıfat el-Arir

Filistin’de katledilenlerin hikayelerini dünyaya duyurmak için sosyal medya hesabından mücadele veren aktivist, yazar, şair, çevirmen ve Gazze İslam Üniversitesi Profesörü Rıfat el-Arir (44), 6 Aralık’ta İsrail bombardımanında hayatını kaybetti.

“Biz sayı değiliz” inisiyatifinin kurucusu Arir, öldürülmeden önce İsrail’e ait hesaplardan telefon ve internet aracılığıyla ölüm tehditleri almıştı.

Arir ve ailesinin yaşadığı apartman dairesi birkaç hafta sonra İsrail tarafından doğrudan bombalandı.

Avrupa-Akdeniz İnsan Hakları Gözlemevi (Euro-Med), İsrail’in 3 katlı binanın ikinci katında bulunan daireyi vurmasının, bu dairenin özellikle hedef alınmış olabileceğini gösterdiğine işaret etmişti.

Arir, 2014 yılında İsrail’in ablukası ve saldırılarına şahit olan 15 genç yazarın hikayelerinden oluşan “Gazze Cevap Veriyor” kitabını, 2015’te de makaleler, röportajlar, fotoğraflar ve şiirlerin yer aldığı İsrail’in Gazze’de neden olduğu acıları ve Gazze halkının direnişini anlatan “Susturulamayan Gazze” kitabını yayımladı.

Gazze’de 2 milyonu aşkın Filistinli gibi kapana sıkışan Arir, ölümünden önce 1 Kasım’da, “Eğer ölmem gerekiyorsa, hikayemi anlat” şiirini paylaşmıştı.

Dizeleri sosyal medyada büyük yankı uyandıran şiir, birçok dile çevrilmişti.

Salim en-Naffar

Filistinlilerin hayatta kalma ve tarihte hatırlanma mücadelesini anlatan ünlü bir şair olan Salim en-Naffar, 7 Aralık’ta İsrail’in Gazze’de evine düzenlediği hava saldırısında ailesiyle öldürüldü.

Muhabir: Ahmet Dursun