İsrail’in Lübnan’da beyaz fosfor kullandığı kanıtlandı

Uluslararası Af Örgütünden yapılan yazılı açıklamada, İsrail’in 16 Ekim’de “sivil ayrımı gözetmeksizin” Lübnan’ın hudut sınırındaki Dahayra beldesine yaptığı akının hukuka muhalif olduğu için savaş cürmü olarak soruşturulması gerektiği bildirildi.

Açıklamada, İsrail’in Lübnan’a düzenlediği bombardımanlarda şu ana kadar en az 4 sivil ve 48 Hizbullah üyesinin öldürüldüğü kaydedildi.

Beyaz fosfor kullanımının memleketler arası insancıl hukuk kapsamında sonlandırıldığı anımsatılan açıklamada, şu tabirlere yer verildi:

“Her ne kadar yasal kullanımları olsa da neden olduğu yangın ve dumanın yayılma mümkünlüğünün yüksek olması nedeniyle asla sivil yerleşim alanlarına yahut sivil altyapıya yakın bir yere ateşlenmemelidir. Siviller ve sivil objeler ile savaşçılar ve askeri amaçlar ortasında ayrım yapmayan bu cins ataklar ayrım gözetmez ve hasebiyle yasaktır.”

BEYAZ FOSFOR KULLANIMINI DOĞRULAYAN MANZARA VE FOTOĞRAFLAR

Açıklamada, çoğunlukla ağır bir duman perdesi oluşturmak ve gayeleri işaretlemek için kullanılan yangın çıkarıcı bir unsur olan beyaz fosforun, havaya maruz kaldığında son derece yüksek sıcaklıklara ulaştığı ve ekseriyetle atıldığı alanda yangın başlattığı aktarıldı.

Beyaz fosforun insanlarda teneffüs hasarı, organ yetmezliği ve tedavisi son derece sıkıntı olan ve suyla söndürülemeyen yanıklar dahil fecî yaralanmalara yol açtığı bildirilirken, bu silahın kullanımı sonucu bedenin yalnızca yüzde 10’unu etkilese bile çoklukla ölümcül sonuçları olduğu vurgulandı.

Uluslararası Af Örgütünce incelenen kanıtların, İsrail’in sivillerin yaşadığı bir bölge olan Dahayra’ya düzenlediği taarruzlarında beyaz fosfor kullandığını gösterdiği tabir edilerek, “Uluslararası Af Örgütü Kriz Delil Laboratuvarı, 16 Ekim’de Dahayra’ya beyaz fosfor mermisinin kullanıldığını gösteren görüntü ve fotoğrafları doğruladı.” bilgisine yer verildi.

Açıklamada, Örgüte bağlı araştırmacıların, teyit için Dahayra Belediye Başkanı’nın yanı sıra bir belde sakini, bir birinci yardım vazifelisi ve yaralı sivillerin tedavi gördüğü hastanede çalışan bir acil servis tabibi ile görüştüğü belirtildi.

Ekibin, 10-16 Ekim’de Dahayra ile hudut beldeleri Al-Mari ve Aita al-Chaab’a yönelik ataklarda da beyaz fosfor kullanıldığını gösteren ikna edici deliller topladığı; bu hücumların görüntü ve fotoğraflarını doğruladığı kaydedildi.

İSRAİL’İN KULLANDIĞI BEYAZ FOSFORUN TANIKLARI

Açıklamada, Lübnan İtalyan Hastanesinde acil servis hekimi olan Haitham Nisr’in, 16 ve 17 Ekim’de sıhhat gruplarının Dahayra, Yarine ve Marwahin beldelerinde nefes darlığı ve öksürük şikayetiyle 9 kişiyi tedavi ettiğini ve bu bireylerin beyaz fosfor soluduğunu söylediği aktarıldı.

Sur Kenti Sivil Savunma Dairesi Müdürü Ali Safiyeddin’in de Milletlerarası Af Örgütü’ne “aşırı derecede makus koku üreten ve solunduğunda boğulmaya neden olan bombalar” atıldığına dair ihbarlar aldıklarını, bölgeden çok sayıda kişinin boğulma nedeniyle hastaneye kaldırıldığını lisana getirdiği bildirildi.

Safiyeddin’in “Gece boyunca kasabayı kaplayan ve 17 Ekim sabahına kadar süren ağır beyaz duman nedeniyle ellerimizi bile göremiyorduk.” tabirlerinin “beyaz fosfor tarifi ile uyumlu” olduğunun altı çizildi.

Açıklamada, beyaz fosforun, 16 Ekim lokal saatle 16.00 civarında kullanılmaya başlandığını aktaran Dahayra Belediye Lideri Abdullah al-Ghrayyeb’in şu sözlerine yer verildi:

“Çok makûs bir koku ve büyük bir bulut kasabayı kapladı, o denli ki önümüzü 5-6 metreden ötesini göremiyorduk. Bu durum, insanların telaş içinde konutlarından kaçmasına neden oldu. Kimileri 2 gün sonra geri döndüğünde konutları hala yanıyordu. Otomobiller alev aldı. Arazi alanları da yanmıştı. Bugüne kadar havaya maruz kaldığında yine alevlenen yumruk büyüklüğünde kalıntılar bulabiliyorsunuz.”

Uluslararası Af Örgütü Kriz İspat Laboratuvarının, bir bölge sakinin, 25 Ekim’de art bahçesinde kaydettiği ve taşla vurulduğunda kabuk bağlamış bir beyaz fosfor keçesinin yine alevlendiğini gösteren görüntüsünü tahlil ettiğine dikkati çekildi.

Açıklamada, beyaz fosforun, kullanıldıktan haftalar sonra bile oksijene maruz kaldığında tekrar alev alabildiği vurgulandı.

Beyaz fosforun sivillerin yaşadığı bölgelerde asla kullanılmaması gerektiği söz edilen açıklamada, “Dahayra’da sivillerin yaralanmasına ve sivil objelerin ziyan görmesine neden olan bu taarruz, ayrım gözetmeyen ve hasebiyle hukuka karşıt bir ataktır. Bu bir savaş cürmü olarak soruşturulmalıdır.” sözü vurgulandı.

Açıklamada, Memleketler arası Af Örgütünün, 10 ve 13 Ekim’de Dahayra’da çekilen ve beyaz fosfor kullanıldığını gösteren görüntüleri da doğruladığı bildirildi.

“İSRAİL’İN BEYAZ FOSFOR KULLANMASI DEHŞET VERİCİDİR”

Açıklamada görüşlerine yer verilen Örgütün Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesel Yönetici Yardımcısı Aya Majzou, şu sözleri kullandı:

“İsrail ordusunun milletlerarası insancıl hukuku ihlal ederek ayrım gözetmeksizin beyaz fosfor kullanması dehşet vericidir. Lübnan’da 16 Ekim’de Dahayra beldesinde beyaz fosforun yasa dışı kullanımı, birçoğu hastaneye kaldırılan ve yerlerinden edilen, konutları ve otomobilleri alev alan sivillerin hayatını önemli halde tehlikeye atmıştır.”

Lübnan’ın güneyindeki çatışmaların şiddetlenmesinden telaş duyduğunu vurgulayan Majzou, İsrail’in 2013’te beyaz fosfor silahlarının kullanımını durdurma taahhüdünü hatırlattı.

Majzou, “İsrail ordusu, bilhassa nüfusun ağır olduğu bölgelerde beyaz fosfor kullanımını derhal durdurmalıdır. Taahhüdüne sadık kalmalı ve Lübnan’daki sivillerin hayatlarını daha fazla tehlikeye atmaktan vazgeçmelidir.” tabirine yer verdi.

İKİ BÖLGEDE DAHA BEYAZ FOSFOR KULLANILDI

Örgütün, hudut bölgesine yakın beldeler olan Aita El-Chaab ve El-Mari’nin de beyaz fosfor ile bombalandığını gösteren görüntüleri tahlil ettiği kaydedildi.

Açıklamada, 10 Ekim’de El Mari civarında çekilen 2 görüntünün da beyaz fosfor kullanıldığını gösterdiği belirtildi.

İsrail güçlerinin, 15 Ekim’de Aita El-Chaab’a yönelik akınlarında beyaz fosfor mermileri ile standart yüksek patlayıcılı top mermilerinin karışımını kullandığını gösteren bir görüntü ve 5 fotoğrafın bulunduğu bildirildi.

ABD MENŞEİLİ BEYAZ FOSFOR

Lübnan sonu yakınlarında 18 Ekim’de AFP muhabiri tarafından çekilen fotoğraflarda, İsrail ordusuna ilişkin “M109” obüslerinin yanında kullanılmak üzere dizilmiş 155 mm beyaz fosforlu sis mühimmatı mermilerinin görüldüğüne dikkati çekildi.

Fotoğraflarda, kelam konusu mühimmatta, ABD Savunma Bakanlığı Tanımlama Kodu’nun “beyaz fosfor temelli mühimmat” için kullandığı “M825A1” ve “D528” etiketlerinin de görüldüğü vurgulandı.

GAZZE’DE DE KULLANILMIŞTI

Uluslararası Af Örgütü, Gazze’yi vuran İsrail askeri birliklerinin, beyaz fosforlu top mermileriyle donatıldığını doğrulayarak, “Beyaz fosfor, dehşetli acılara ve hayat değiştiren yaralanmalara neden olur ve su ile söndürülemez. İşte bu yüzden beyaz fosfor, sivil alanlarda asla kullanılmamalıdır.” ihtarında bulunmuştu.

Uluslararası Af Örgütünün, İsrail ordusunun Gazze’nin ağır nüfuslu sivil bölgelerinde beyaz fosforlu top mermileri kullandığını belgelediği deliller ortasında, AA foto muhabirinin çektiği fotoğraflar da yer almıştı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), İsrail’in Gazze ve Lübnan’daki askeri operasyonlarında beyaz fosfor kullandığını duyurmuştu.

HRW’den yapılan açıklamada, “İsrail, Gazze ve Lübnan’daki askeri operasyonlarında beyaz fosfor kullanarak sivilleri önemli ve uzun periyodik yaralanma riskiyle karşı karşıya bıraktı.” sözüne yer verilmişti. (AA)