Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin akabinde, beklenen Marmara zelzelesi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birden fazla eski sarsıntı yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü mümkün bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut zelzele yönetmeliğine uygun formda süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ihtarda bulunuyor.
“200-250 YILLIK DÖNEMLERDE BÜYÜK ZELZELELER OLUYOR”
AA muhabirine açıklamada bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana sarsıntılar nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük zelzeleler oluyor. İstanbul’da son periyotlarda bir zelzelenin yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Beklenen zelzele nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un taban yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir taban yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon tabanlardan oluşuyor. Bu nedenle bu yerler dertli yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları taban açısından zahmetli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç yer sağlam. Eminönü’nde dolgu yer bulunuyor fakat Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda yer güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün güzel demek yanlışsız değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin tabanın düzgün olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
ALÜVYON TOPRAK TEHLİKESİZ
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede zelzeleden etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut zelzele yönetmeliğine uygun formda gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut yine yapılması gerekiyor. Uygun yer etüdü yapılarak yanlışsız halde buraya konutları yapmamız lazım.” sözlerini kullandı.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HIZLANDIRILMASI LAZIM”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı bölümündeki birden fazla yerin, yumuşak tabandan oluştuğunu belirtti.
Sahil bölümlerinde ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise taban yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda yer etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise tabanı külfetli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde yer tarafından zahmetler var.” diye konuştu.
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir formda 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, materyal ve yer istikametinden makus durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım.
Anadolu Yakası’nda Tuzla’da taban sorunlu yerler var. Fakat burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı taban makus. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve materyal de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda taban raporu ve mecburiliği yoktu. Binalar yumuşak taban üzerine klasik kurallar çerçevesinde yapıldı.” (AA)
