İstanbul üzere büyük sarsıntı bekleyen mega kent: Tahran
Can kaybının 39 bini geçtiği Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar, İstanbul’un yanı sıra büyük bir zelzelenin beklendiği dünya kentlerinde de büyük tedirginlik yarattı.
O kentlerden biri, sık sık zelzelelerin yaşandığı komşu ülke İran’ın başşehri Tahran. Türkiye’nin 11 ili ve Suriye’nin kuzeyinde büyük yıkıma yol açan zelzeleler Türkiye’yi yasa boğarken, tıpkı İstanbul üzere Tahran da beklenen büyük zelzelesi tartışmaya başladı.
Tahran Kent Kurulu Lideri Mehdi Şamran, 6 Şubat’taki sarsıntıların akabinde yaptığı açıklamada “Tahran’da bir zelzele asrın felaketi olur” dedi. Kasım 2022’de de Tahran Belediye Lider Ali İstek Zakani, kentte dayanıksız binaların listesini yayınlasalar kimsenin Tahran’da kalmak istemeyeceğini belirterek “Gerçeği görseler herkes kaçardı” sözlerini kullanmıştı.
Bilim insanları uzun yıllardır Tahran’da büyüklüğü 7’nin üstünde bir zelzele beklendiği ihtarında bulunuyor. Nüfusu 16 milyonu aşan kentte 6 farklı büyük fay sınırı ve 60 kadar küçük fay bulunuyor. 2020 tarihli bir rapora nazaran Tahran, yüksek sarsıntı riski bulunan mega kentler ortasında birinci sıralarda yer alıyor.
RİSKLİ BİNA SAYISI 33 BİNDEN FAZLA
Nüfus yoğunluğu ve çarpık kentleşme nedeniyle muhtemel bir sarsıntının kentte büyük can kaybı yaratmasından tasa ediliyor.
Uzmanlara nazaran Tahran yaklaşık olarak her 150 yılda bir Richter ölçeğine nazaran en az 7 büyüklüğünde bir zelzeleyle sallanıyor ve son büyük sarsıntı 190 yıl evvel yaşanmıştı. Tıpkı İstanbul üzere Tahran’da da yıllardır bu bahis dillendirilse de alınan tedbirler hudutlu.
İmar maddelerinin yetersiz kaldığı kentte resmi makamlara nazaran 33 binden fazla bina çok riskli. Bilhassa hastanelerin sarsıntıya çok dayanıksız olduğu belirtiliyor.
NÜFUS SON 30-40 YILDA PATLADI
Tahran birçok açıdan İstanbul’a çok benziyor. Kırsal bölgelerde iş imkanı olmaması nedeniyle milyonlarca İranlı son 30-40 yılda başşehre akın etti. Bu nedenle beşerler öteki yerlerde iş bulamayacakları için Tahran’dan ayrılamıyor.
Kentte 1990’larda birçok yeşil alan imara açıldı ve yüksek katlı binalar dikildi.
Yüksek enflasyon nedeniyle İranlılar yatırımlarını gayrimenkule yapmayı tercih ediyor. Lakin birçok bina kâfi imar planı ve mühendislik hizmeti olmadan daracık yollar üzerine inşa ediliyor. Kaçak yapılaşma da Tahran’da değerli bir sorun.
Ayrıca büyük bir sarsıntının Tahran’da yangın felaketlerini tetikleme ihtimali de büyük telaşa yol açıyor.
